W Świetlicy Wiejskiej w Kamieńcu Wrocławskim działa sztab kryzysowy: rozwozimy kanapki i zupę

Do Kamieńca Wrocławskiego przyjeżdżam przed południem. Na wały nie chce mnie wpuścić dwójka młodych żołnierzy. „Wie pani, mnóstwo ludzi przychodzi z psami spacerować i robić filmy. Przeszkadzają w umacnianiu wału. A przecież tam jest niebezpiecznie, jak ktoś chce zobaczyć Odrę, to niech przychodzi z łopatą i pomaga” – mówią.

„Całymi rodzinami przychodzą patrzeć, czy woda się podniesie. A woda na pewno się podniesie” – mówi Beata Jakielaszek, sołtyska z Kamieńca Wrocławskiego.

Jej telefon jest gorący od rozmów – ludzie dzwonią z pytaniami co 30 sekund. W Świetlicy Wiejskiej przy ul. Łąkowej wraz z kilkoma radnymi zorganizowała sztab kryzysowy. Kobiety przygotowują prowiant i kanapki, myją talerze, i wydają innym – zwykle mężczyznom – polecenia.

„Potrzebuję pięciu chłopa” – mówi jeden z koordynatorów chcący przesypać piasek na wały. Sołtyska szybko wykonuje telefon i problem zostaje rozwiązany, zarządza, by niektórzy zrobili sobie przerwę. Osoby koordynujące akcją mają żółte kamizelki – pakują do samochodów żywność, potem rozwożą posiłki pracującym na wale mieszkańcom.

Chleb i warzywa przywożą mieszkańcy, ale ciepłe posiłki wydawane są też przez zaprzyjaźnione bary m.in. kawiarenka Bajkał. Pomaga też właściciel pobliskiej Żabki.

W kuchni słychać szum mytych talerzy, sztućców i szklanek

Atmosfera jest przyjazna, choć miesza się z napięciem, zwłaszcza kiedy ktoś przychodzi z jakąś potrzebą. Nie ma policji ani straży miejskiej. Mieszkańcy sami zorganizowali całą akcję, ale pomagają także wojska obrony terytorialnej i straż pożarna.

Obok w dużej sali w świetlicy żołnierze wojsk obrony terytorialnej czekają na rozkazy, ich dowódca segreguje krótkofalówki, które zapewne przydadzą się w komunikacji na różnych odcinkach dwukilometrowego wału. Będą pracować cały dzień i całą noc. Dlatego też potrzebne są czołówki i latarki. „Baterie też się przydadzą” – mówi jedna z kobiet.

Grzecznie dziękuję i zastanawiam się, ile spała. We wtorek skończyła pracę o 3 rano, w domu zmrużyła oczy na kilka godzin, by do świetlicy wrócić o świcie.

W budynku pełno zgrzewek i butelek z pitną wodą, pod ścianą stoją paczki z workami. „Te worki to na piasek. Dostaliśmy ich 17 tys. od rolników z Częstochowy” – mówi pani Elżbieta, jedna z mieszkanek Kamieńca Wrocławskiego. To jej trzecia powódź w życiu. „Takiej wody nie było od dawna. W 97 mówili, że to była powódź tysiąclecia, kolejna w 2010 roku nawiedziła naszych sąsiadów w Łanach, teraz znowu się szykujemy. Ile jeszcze tych powodzi będzie?” – pyta.

– wspomina. Jak mówi, teraz nie tylko ona jest doświadczona tragedią. Mieszkańcy mają świadomość, że walka z żywiołem to nie tylko kwestia przygotowań, ale też współpracy. „Wszyscy wiemy, jak się przygotować, bo pamiętamy tamte czasy. W tym roku nie będzie dużego podtopienia” – dodaje.

„Kiedyś nasza miejscowość liczyła 350 mieszkańców, dziś jest nas 4 tys. Jest więcej rąk do pracy, dużo młodych osób chce pomagać” – mówi.

„Po wszystkim zorganizujemy imprezę integracyjną” – mruga do mnie pani Elżbieta.

Mieszkańcy sypią piasek do worków i układają przy rzece

Wzdłuż Odry toczy się walka z czasem i niepewnością, czy systemy zabezpieczeń okażą się wystarczające.

Słońce w Kamieńcu Wrocławskim mocno przygrzewa. Woda wyszła z koryta i biegnie szybkim nurtem w kierunku pobliskiej miejscowości — Łany.

Ich determinacja i upór stały się symbolem walki z władzą, która nie chciała ich słuchać. Długo żyli z piętnem tych, którzy w obronie swoich domów nie poświęcili się dla ratowania wrocławskich zabytków.

Z tamtymi wydarzeniami kojarzą się mieszkańcom przelatujące nad rzeką helikoptery

„Boją się, że sytuacja może się powtórzyć” – mówi wieloletni radny i sołtys wsi Łany, Ryszard Wychudzki, który pamięta tamte czasy.

„Nie po to Niemcy zbudowali wał, by go rozsadzać” – mówi sołtyska Kamieńca Wrocławskiego.

Rzeka płynie także łąkami wzdłuż brzegu, drzewa, które rosną obok rzeki, dziś są w środku rwącego nurtu. „Tam woda płynie jak zwariowana. Niesie kłody i gałęzie drzew” – mówi sołtyska i wskazuje na podmokłą łąkę. „Przedwczoraj jeździłam tędy rowerem”.

„Mieszkańcy zabezpieczają koryto rzeki, by nie było możliwości podejścia wody pod worki z piaskiem. Kiedy woda się do nich zbliży, to będziemy dalej umacniać i reagować na bieżąco. Jest ryzyko, że wał będzie przeciekać, ale będziemy reagować, tamować rzekę i zabezpieczać wał” – zapewnia Beata Jakielaszek.

Przy wałach pomaga straż pożarna i wojsko

„Oni wiedzą, w jaki sposób kłaść te worki potem przykrywają je plandeką. Mamy do nich duże zaufanie” – tłumaczy sołtys.

Dużo mieszkańców przyjechało na rowerach, które postawili obok. Piach do worków przesypują zarówno dzieci, ich rodzice, młodzież i osoby starsze. „Ja dziś nie noszę, po wczorajszej nocy wszystko mnie boli. Dziś wiążę tylko worki” – mówi starszy mężczyzna spocony od słońca.

Mężczyźni ustawiają się w kilkuosobowym łańcuszku i tak podają sobie worki, by układać je od terenu najbliższego wody wzwyż. Czasem biorąc worek w ręce, stękają z bólu pod ich ciężarem. „Nie pożałowali tego piachu” – śmieją się.

„Walczymy o całą wioskę. Widać poruszenie wszystkich mieszkańców. Ludzie przyjeżdżają z okolicznych miejscowości: Nadolice, Dobrzykowice, nawet ktoś był ze Świętej Katarzyny” – mówią Ewelina i Bartek mieszkańcy Kamieńca Wrocławskiego, którzy przyjechali na rowerach pomóc.

„Mieszkam niecały kilometr od rzeki. Najgorsza jest dezinformacja i brak szybkiej na nią reakcji. Ktoś powiedział, że będzie detonacja wałów. Gdyby tak było, to wody będziemy mieć w domu po kolana. Człowiek jest przerażony, nie wie, czy ma się pakować i wyjeżdżać do rodziny, czy siedzieć i czekać. Dopiero później ktoś tę informację zdementował” – mówi mi pani Ania.

Piasek zbliża ludzi

„Piasek zbliża ludzi. Na wale nawiązują się przyjaźnie. Mieszkańcy pracują, ale przy tej pracy też rozmawiają. Pewnie niejedno małżeństwo z tych znajomości będzie” – uśmiecha się Wychudzki.

Wszyscy mają nadzieję, że uda się uniknąć katastrofy.

„Jeśli będzie tak, że trzeba będzie z wodą walczyć, to wygramy. A jeśli woda podejdzie, to tym bardziej” – mówi optymistycznie Wychudzki.