Wiadomości dla zwolenników PiS, pozostali wolą fakty i wydarzenia

Nie ma już jednej historii Polski: zwolennicy PiS wyznają swoją własną, odrębną wersję dziejów - pisało OKO.press 2 stycznia. Inne pytanie sondażu IPSOS pokazuje, że upartyjnieniu uległa także informacja. "Wiadomości TVP" są masowo oglądane przez wyborców PiS, którzy uznają je za najbardziej wiarygodny serwis informacyjny.

"Wiadomości" więcej ludzi ogląda niż ceni

Osoby badane odpowiadały na proste pytanie: "Który program informacyjny jest najbardziej wiarygodny?". Z trzech podanych odpowiedzi wygrały "Fakty" (36 proc. wskazań), przed - statystycznie ex aequo - "Wiadomościami" (25 proc.) i "Informacjami" (23 proc.).

Ten wynik może zaskakiwać, bo wskaźnik wiarygodności rozjeżdża się z oglądalnością, którą "Wiadomości" i "Fakty" w 2016 r. mają niemal taką samą, a "Wydarzenia" są wyraźnie z tyłu.

W grudniu "Fakty" TVN (bez widowni TVN 24 i TVN 24 BiS) oglądało 3,19 mln widzów,"Wiadomości" - 3,22 mln widzów, a "Wydarzenia" - 2,06 mln. W całym roku 2016 "Fakty" minimalnie wygrały z serwisem TVP.

A zatem jakaś część widzów "Wiadomości" ogląda je z innych względów niż szczególne zaufanie. W grę może wchodzić łatwiejszy dostęp, wieloletni nawyk, oglądanie rodzinne bez własnego wyboru lub chęć poznania stanowiska władzy.

Uwaga! W sondażu nie sprawdzaliśmy wiarygodności "Teleexpressu", który od lat prowadzi w oglądalności (w grudniu 3,47 mln), ale ma inny, tabloidowy charakter oraz "Panoramy TVP" - jako drugiego dziennika tej samej stacji (w grudniu 1,66 mln).

Kto ceni "Wiadomości", a kto "Fakty" i "Wydarzenia"

Wyniki sondażu pozwalają spojrzeć na publiczność trzech programów informacyjnych oczami ich redaktorów naczelnych, którzy chcieliby się dowiedzieć nie tylko, kto ich ogląda, ale też kto ich ceni. Innymi słowy, zdefiniować grupę widzów przekonanych, że program jest bardziej wiarygodny od konkurencji, co powinno oznaczać wierność, czyli rzecz dla stacji bezcenną.

Przypomnijmy, że w grudniowym sondażu OKO.press 35 proc. badanych deklarowało zamiar głosowania na PiS, 21 proc. na Platformę, 20 proc. - na Nowoczesną i 15 proc. na Kukiz 15. Pozostałe partie nie przekroczyły progu, a ich poparcie było zbyt małe, by analizować tutaj ich odpowiedzi. Korzystając z tych deklaracji, analizujemy polityczne profile "widzów-admiratorów".

Jak widać na wykresie, "Fakty" są dwupartyjne, wśród tych, którzy je cenią jest po 32 proc. wyborców PO i Nowoczesnej. Uwagę zwraca stosunkowo duży - 6 proc. - udział zwolenników/czek PiS, którzy docenili TVN, stację tyle razy wyklinaną przez rządzących.

To różni "Wiadomości" od "Dziennika Telewizyjnego" z czasów PRL. Wtedy redaktor przekazywał oficjalne treści i politycznie właściwe interpretacje ("bo tak było trzeba"), ale zdawał sobie sprawę, że znaczna część odbiorców w nie nie uwierzy. Sytuacja dziennikarza "Wiadomości" jest w pewnym stopniu moralnie i profesjonalnie bardziej niebezpieczna, bo gros widowni uwierzy w każdy przekaz władzy i da się przekonać nawet prostackiej argumentacji (np. atakom na organizacje pozarządowe). To demoralizuje dziennikarzy, oczywiście poza tymi, którzy ślepo wierzą PiS.

"Wydarzenia" mają odmienny profil, cenią je mniej więcej po równo wszystkie skłócone politycznie strony, a także aż 38 proc. tych, którzy nie chcą brać udziału w wyborach.

Partia bojkotujących wybory rzadziej doceniała wiarygodność "Faktów" (22 proc.), a najrzadziej "Wiadomości" (16 proc.). To zapewne grupa osób niezainteresowanych i/lub zmęczonych polityką, stąd wybór dziennika Polsatu, który mogą postrzegać jako bardziej neutralny czy chłodny.

Kobiety bardzo lubią "Fakty"

Podziały polityczne są tak w tej chwili silne, że trudno wręcz mówić o innych zależnościach. Na przykład "Wiadomości" TVP wygrywają na wiarygodność wśród osób 60 plus (35 proc. wskazań, półtora raza więcej niż wśród młodszych). Ale nie wiadomo, czy znaczenie ma tu starszy wiek (i przyzwyczajenie do Jedynki jeszcze z czasów PRL), czy też fakt, że w tej grupie wiekowej popiera PiS prawie co druga osoba (48 proc.). Trzeba by głębszych badań, by ocenić czy te dwa czynniki - starszy wiek i poparcie dla PiS - działają "osobno".

Podobnie nie jest jasne, czy przewaga dobrych ocen "Wiadomości" na wsi (34 proc. do 29 proc. "Faktów" i 23 proc. "Wydarzeń") oznacza coś więcej niż tylko fakt, że wieś w sondażu OKO.press aż w 45 proc. "głosuje" na PiS.

W grupie z wyższym wykształceniem prawie dwa razy więcej osób (37 proc.) wskazało "Fakty" niż "Wiadomości" (16 proc.), a "Wydarzenia" doceniło 24 proc.

Oceny "Wiadomości" i "Wydarzeń" pod względem genderowym nie różniły się. Mężczyźni byli za to dwukrotnie częściej niezdecydowani, która stacja jest najlepsza.

Wschodnia Polska jest jedynym obszarem, gdzie "Wiadomości" zostały lepiej ocenione niż "Fakty". Najwyższe oceny wiarygodności zbierają "Fakty" na północy i zachodzie Polski, w centrum jest prawie remis.

Tak daleko posunięta segregacja polityczna widzów programów informacyjnych może prowadzić do wniosku o większej niż możnaby oczekiwać stabilności podziałów politycznych w tym - poparciu dla władzy. Elektorat PiS w tak dużej części korzystający z prorządowych "Wiadomości", jest i będzie bardziej odporny na sygnały o błędach rządzących, bo informacje dostanie odpowiednio przyrządzone i im zaufa.

Sondaż IPSOS dla OKO.press, 19-21 grudnia 2016 na reprezentatywnej, 1003-osobowej grupie metodą wywiadu telefonicznego CATI.