Władze Michałowa nagrodzone przez RPO za postawę wobec migrantów 

Nagroda RPO im Pawła Włodkowica wręczana jest od 16 lat. Przed rokiem dostał ją Michał Rogalski, maturzysta, który przez wiele miesięcy wyręczał władze w prowadzeniu covidowej statystyki.

W tym roku nagroda trafiła do przedstawicieli społeczności samorządowej Michałowa, która “wyróżniła się niezwykle ludzką postawą wobec migrantów podczas trwającego kryzysu humanitarnego na granicy polsko-białoruskiej”.

- powiedział burmistrz Michałowa Marek Nazarko odbierając nagrodę.

Gdy usłyszeliśmy, że w lasach wokół Michałowa rodzą kobiety i dzieje się coś złego dzieciom, to stwierdziliśmy, że nie ma na to miejsca w naszej gminie”. Wraz z nim nagrodę odebrała przewodnicząca Rady Miejskiej Maria Bożena Ancipiuk i prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Michałowie Bartosz Nos.

Kapituła nagrody, którą tworzą byli RPO oraz dotychczasowi laureaci, uznała, że za ich sprawą ludzi z Michałowa to nie Warszawa ani żadne inne wielkie miasto, a niewielkie Michałowo na Podlasiu stało się centrum działań humanitarnych na rzecz znajdujących się w tragicznym położeniu migrantów. Na nadejście kryzysu władze Michałowa zareagowały kierując się przede wszystkim troską o ludzkie zdrowie, życie oraz godność i otworzyły w miasteczku punkt pomocy humanitarnej, w którym wyczerpani przybysze mogli uzyskać pierwszą pomoc oraz wsparcie.

Przykład Michałowian zainspirował inne samorządy w Polsce - wkrótce potem do Michałowa napływać zaczęły środki pomocy migrantom od lokalnych społeczności z całej Polski. W ten sposób miasteczko stało się symbolem postawy, jaką w wielu przypadkach wobec nadejścia migrantów przyjęły lokalne społeczności. O tym, że władze Michałowa w obliczu kryzysu okazały się w pierwszym rzędzie ludźmi, a w drugim urzędem, świadczą słowa, którymi burmistrz Michałowa Marek Nazarko zamknął swój list otwarty do komisarz praw człowieka Rady Europy Dunji Mijatović i premiera Mateusza Morawieckiego:

RPO: Michałowianie są przykładem potencjału tkwiącego w przywiązaniu ludzi do wartości

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek w laudacji dla laureatów podkreślił uniwersalny charakter praw człowieka. – Nie wolno nam wybierać. Ludzka godność jest niepodzielna. Jeśli chcemy służyć tej idei, bronić praw człowieka, to nie możemy ich nikomu odmówić, dzielić ludzi na tych, którym one przysługują, i na tych, którym nie przysługują – powiedział.

Zaznaczył, że

- Michałowianie pokazują, że nie wszystko, co ważne, dzieje się w stolicy i dużych miastach. Są dla mnie – a myślę, że i również dla całej kapituły nagrody – przykładem społeczności samostanowiącej, samorządnej i zarazem otwartej. Nie poddają się zewnętrznym naciskom, jakimś sondażowym trendom ocen, ale swoją siłę czerpią z własnych przekonań, z wewnętrznej busoli moralnej.

- Ta nagroda nie jest przeciwko komukolwiek - dodał Wiącek. - Pragniemy, aby nikogo nie dzieliła. W czasie wyjazdów na tereny przygraniczne spotykamy się z każdym: mieszkańcami, działaczami humanitarnymi, przedstawicielami władz samorządowych, kościołów, straży granicznej i innych służb mundurowych. Wszędzie odnajdujemy wrażliwych ludzi i wyrazy dobrej woli, chęć pomocy, mimo skomplikowanej sytuacji. I dlatego dzisiaj dziękujemy tym wszystkim ludziom, chcemy ich umocnić w przekonaniu, że działają w dobrej sprawie - powiedział.

Samorządowcy z Michałowa: Nie zrobiliśmy nic wyjątkowego

Zdaniem burmistrza Marka Nazarko, decyzja o otwarciu punktu humanitarnego była jedyną słuszną reakcją na sytuację na granicy. - Gdy podjęliśmy decyzje o otwarciu punktu pomocy, nikomu nie przyszło do głowy, że wywoła to taki rozgłos. My przecież nie zrobiliśmy nic wyjątkowego, to był zwykły ludzki odruch - powiedział burmistrz. Decyzja o otwarciu punktu humanitarnego była jedyną słuszną reakcją na sytuację w przygranicznych lasach.

"Ta nagroda jest dla organizacji i indywidualnych osób działających w strefie stanu wyjątkowego i poza nią. Jest u nas bardzo dużo takich osób, które pomagają” - powiedziała przewodnicząca Rady Miejskiej Bożena Ancipiuk: bezinteresownie chcąc pozostać anonimowymi.

Mówią członkowie kapituły nagrody

Prof. Ewa Łętowska: - Samorządy, będąc ogniwem między ludnością a władzą centralną, mają do spełnienia szczególne zadanie. Na nich spoczywa ciężar wyważenia proporcji między wymaganiami obrony granicy, czyli zadaniem władzy centralnej, i zadaniem świadczenia dozwolonej, koniecznej i potrzebnej z uwagi na nasze człowieczeństwo pomocy humanitarnej - mówiła prof. Łętowska. \

Prof. Adam Zieliński: - Takim jak ja, mieszkającym daleko od granicy, w ciepłym mieszkaniu, trudno sobie wyobrazić, jak czuje się ktoś, do kogo w nocy puka obca osoba i prosi o pomoc. Dzisiejsi laureaci spotykają się z takimi sytuacjami niemal codziennie i reagują tak, jak reagować powinien człowiek uczciwy.

Prog. Irena Lipowicz: - To wielka sprawa, że po raz pierwszy od powstania nagrody to właśnie wspólnota samorządowa otrzymuje ją za swoją gotowość pomocy, empatię i zdolność pójścia pod prąd. Taka jest właśnie istota tej nagrody.

Ewa Kulik-Bielińska z Fundacji im. Stefana Batorego (laureatka nagrody w 2019 r) : “Dni, w których oglądaliśmy obrady samorządu w Michałowie, były dniami, które dawały nam otuchę i nadzieję, że w tych trudnych czasach kryzysu ekonomicznego, pandemicznego i migracyjnego, potrafimy odnaleźć busolę, która prowadzi nas ku nadziei na to, że potrafimy przezwyciężyć te kryzysy w szacunku i solidarności z innymi ludźmi.

Zapis z uroczystości i rozmowa z laureatami zastępczyni RPO Hanny Machińskiej, która regularnie jeździ na polsko-białororuskie pogranicze, jest dostępny na Facebooku oraz Youtube Biura RPO.