0:00
0:00

0:00

Prawa autorskie: Franciszek Mazur / Agencja GazetaFranciszek Mazur / A...

W środę 22 listopada 2017 Sejm rozpocznie prace nad prezydenckimi projektami ustaw o Sądzie Najwyższym i o Krajowej Radzie Sądownictwa. Choć prezydent zawetował ustawy przyjęte przez PiS i skierował do Sejmu własne projekty, jego propozycje są także niekonstytucyjne i uzależniają sądownictwo od władzy polityków PiS i prezydenta.

Na dzisiejszej (21 listopada) konferencji 28 organizacji pozarządowych przedstawiło wspólne stanowisko wobec prezydenckich projektów ustaw. Zjednoczyły się pod hasłem "Wolne sądy! Wolne wybory! Wolna Polska!". Są wśród nich m.in.: Akcja Demokracja, Wolne Sądy, KOD, Obywatele RP, Strajk Kobiet, stowarzyszenia sędziów "Iustitia" i "Themis".

#WolneSądy Akcja Demokracja Amnesty International Polska ClientEarth Prawnicy dla Ziemi Fundacja „Autonomia” Fundacja Batorego Fundacja Forum Obywatelskiego Rozwoju Fundacja im. Bronisława Geremka Fundacja INPRIS - Instytut Prawa i Społeczeństwa Fundacja Otwarty Dialog Fundacja „Panoptykon” Fundacja Zielony Instytut Greenpeace Polska Helsińska Fundacja Praw Człowieka Instytut Prawa i Społeczeństwa Klub Inteligencji Katolickiej Warszawa Komitet Obrony Demokracji Kultura Niepodległa „Łańcuch Świateł” Poznań Obywatele RP „Odnowa” Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego Projekt:Polska „Stocznia” Stowarzyszenie im. profesora Zbigniewa Hołdy Stowarzyszenie Sędziów „Iustitia” Stowarzyszenie Sędziów „Themis” ‘Strajk Kobiet”

Wspólnie wzywają parlamentarzystów i prezydenta do:

  • wstrzymania prac w parlamencie nad projektami ustaw o SN i KRS,
  • a w razie ich uchwalenia - do zawetowania ustaw przez prezydenta
  • oraz ogłoszenia otwartych konsultacji nad reformą sądownictwa.

Koalicja organizacji apeluje o dołączenie do protestu w imię tych postulatów, które odbędą się w piątek 24 listopada o godz. 19 przed Pałacem Prezydenckim oraz przed sądami w całej Polsce.

Poniżej zamieszczamy oświadczenie organizacji pozarządowych w języku polskim i angielskim.

Jako przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego wyrażamy stanowczy protest przeciwko przygotowywanym zmianom w ustawach o Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym. Protestujemy również przeciwko sposobowi prac nad tymi propozycjami. Reprezentujemy bardzo różne środowiska, ale łączy nas sprzeciw wobec nadużywania władzy przez obecną większość parlamentarną, która nie mając mandatu do zmiany Konstytucji próbuje dokonać tego za pomocą zwykłych ustaw.

Chcemy wspólnie zwrócić uwagę na trzy kwestie związane z wymienionymi projektami.

Po pierwsze, wszystkie dotychczas proponowane rozwiązania przerywają kadencję obecnej Krajowej Rady Sądownictwa, a wybór nowych sędziów do KRS powierzają politykom.

Takie rozwiązanie jest rażąco sprzeczne z Konstytucją. Zgodnie z art. 187 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 10 Konstytucji RP, sędziowie do Krajowej Rady Sądownictwa mogą być wybierani przez sędziów, a nie przez organy władzy ustawodawczej i wykonawczej. Propozycje „podzielenia się” sędziowskimi miejscami w KRS pomiędzy partiami są tak samo niezgodne z prawem, jak przejęcie tych miejsc przez jedno tylko ugrupowanie. To oznacza złamanie prawa. Przypominamy, że głównym zadaniem Krajowej Rady Sądownictwa jest stanie na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów - czyli m.in. ochrona sądów przed wpływami polityków. To zadanie będzie niemożliwe, jeśli to Sejm będzie decydował o wyborze sędziów do KRS.

Przeczytaj także:

Po drugie, pojawiające się propozycje stanowią zagrożenie dla demokratycznych wyborów w Polsce,

bowiem oprócz niezgodnych z Konstytucją przerwania kadencji I Prezes Sądu Najwyższego oraz przymusowego przeniesienia wielu sędziów w stan spoczynku, od nowa, właśnie przez polityków, miałaby zostać wybrana izba Sądu Najwyższego stwierdzająca ważność wyborów. Oznacza to, że każdy wynik głosowania będzie mógł zostać zakwestionowany przez zależny politycznie sąd.

Po trzecie, z wielkim żalem i rozczarowaniem zauważamy, że projekty przygotowane przez Pana Prezydenta Andrzeja Dudę zostały narzucone społeczeństwu.

Nie poddano ich konsultacjom społecznym. Stało się tak mimo, że po lipcowych demonstracjach Pan Prezydent musiał zdawać sobie sprawę jak wielkie znaczenie ma niezależność sądów dla wszystkich obywateli. Informacje o toczących się zakulisowych rozmowach Pana Prezydenta z przedstawicielami PiS i ich efektach opinia publiczna mogła czerpać właściwie wyłącznie z tzw. „przecieków” medialnych. Tajemnicą pozostaje kto nad tymi ustawami pracował, jakie szczegółowe warianty były rozważane i co ostatecznie zostało ustalone. Taki sposób prowadzenia prac nie ma nic wspólnego z przejrzystością stanowienia prawa. To szczególnie groźne w przypadku ustaw o ogromnym znaczeniu dla każdego obywatela, jakimi są ustawy o KRS i Sądzie Najwyższym. Te ustawy dotyczą praw każdego z nas - obywateli Rzeczypospolitej. Dlatego żądamy konsultacji i wysłuchania publicznego zanim prace nad tymi projektami w ogóle rozpoczną się w Sejmie.

Pragniemy podkreślić, że wprowadzenie powyższych zmian spowoduje, że Polska definitywnie przestanie być demokratycznym państwem prawa. Jeśli zabraknie niezależnych sądów powszechnych, to nic nie stanie na przeszkodzie, by w przyszłości bez posiadania wystarczającej większości, ograniczone zostały prawa i wolności obywatelskie zapisane w Konstytucji.

Mamy świadomość różnych niedostatków wymiaru sprawiedliwości i pomysły jak te niedostatki zmienić, jednak chcemy podkreślić, że wszystkie dotychczasowe propozycje Pana Prezydenta nie rozwiązują żadnej proceduralnej ani merytorycznej bolączki polskiego sądownictwa. Wręcz przeciwnie. Grożą całkowitym rozchwianiem wymiaru sprawiedliwości oraz izolacją Polski w Unii Europejskiej i na arenie międzynarodowej.

Dlatego wzywamy do natychmiastowego wstrzymania prac parlamentarnych nad ustawami o KRS i Sądzie Najwyższym i żądamy rozpoczęcia szerokich konsultacji społecznych w tej sprawie.

Gdyby ustawy zostały przeprowadzone przez Sejm i Senat domagamy się dwóch wet od Prezydenta. Nie oddamy niezależności sądownictwa, wolnych wyborów i demokratycznego państwa prawa!

#FreeCourtsFreeElectionsFreePoland

We, as representatives of a civic society, hereby raise our objections to the amendments being prepared to the Acts on the National Council of the Judiciary and the Supreme Court. We also protest against the method of working on these propositions. We represent highly differentiated communities, but the connection between us is our objection to the abuse of authority by the current parliamentary majority which, despite not having the right to change the Constitution, is attempting to do so through normal statutes.

We would all like to draw your attention to three issues related to these drafts.

Firstly, all the solutions proposed to date terminate the term of office of the current National Council of the Judiciary and give politicians the right to appoint judges to the Council. Such a solution is in gross conflict with the Constitution. According to Article 187, para. 1, item 2 in connection with Article 10 of the Polish Constitution, judges may only be elected to the National Council of the Judiciary by judges. The suggestion of “dividing” the places for judges in the National Council of the Judiciary among political parties is just as illegal as only one party taking over these places. This means breaking the law. We would like to emphasize that the Council’s main responsibility is to protect the autonomy of the courts and the independence of the judges, which means, among other things, defending the courts against the influence of politicians. It will be impossible to fulfil this task if the Sejm decides to choose judges for the Council.

Secondly, the propositions that are being put forward pose a threat to democratic elections in Poland, because, in addition to terminating the term of office of the 1st Chairman of the Supreme Court in conflict with the Constitution and forcing many judges to retire, the chamber of the Supreme Court, which confirms the validity of elections, is to be appointed from scratch, precisely by politicians. This means that it will be possible to contest every outcome of elections by a politically dependent court.

Thirdly, it is with great regret and disappointment that we should emphasize that the bills prepared by President Andrzej Duda have simply been forced upon society. They were not subjected to public consultations. This happened even though, after the July demonstrations, the President must have been aware of how particularly important the independence of the courts is to all citizens. The public was able to obtain information on the discussions being held behind the scenes between the President and representatives of the PiS party and their results only from the so-called media “leaks”. Who worked on these Acts, what detailed options were considered, and what was ultimately agreed upon, remain secret. Such a method of working has nothing to do with transparency of law-making. This is particularly dangerous in the case of Acts of particular significance to every citizen, which are, after all, the Acts on the National Council of the Judiciary and the Supreme Court. These Acts apply to the rights of each of us – citizens of Poland. This is why we are demanding consultations and a public hearing before any work on these bills is undertaken in the Sejm.

We would like to emphasize that the introduction of these amendments will mean that Poland will definitively cease to be a democratic state of law. If independent general courts cease to exist, nothing will stand in the way of restricting the civic rights and duties written into the Constitution in the future without having a sufficient majority.

We are aware of many shortcomings in the administration of justice and have many ideas on how to change these shortcomings, but we would like to emphasize that none of the President’s proposals to date resolve any procedural or substantive weaknesses of the Polish judiciary. Quite the contrary. They pose a threat of destabilizing the administration of justice and isolating Poland in the European Union and in the international arena.

Therefore, we request the immediate stoppage of parliamentary work on the Acts on the National Council of the Judiciary and the Supreme Court and demand the start of extensive public consultations on this.

If the Acts are passed by the Sejm and the Senate, we expect two vetoes from the President. We shall not give away the independence of the judiciary, free elections and a democratic state of law!

;

Udostępnij:

Daniel Flis

Dziennikarz OKO.press. Absolwent filozofii UW i Polskiej Szkoły Reportażu. Wcześniej pisał dla "Gazety Wyborczej". Był nominowany do nagród dziennikarskich.

Komentarze