0:00
0:00

0:00

Prawa autorskie: Fot. Adam Stępień / Agencja Wyborcza.plFot. Adam Stępień / ...

PKW wyjaśnia także, że osoby, które nie mają aplikacji, mogą oczywiście przynieść ze sobą dowolny dokument tożsamości – do wyboru dowód osobisty, prawo jazdy, paszport, ale wystarczy również legitymacja szkolna czy studencka.

Wątpliwości pojawiły się, gdy nieuznawana przez europejskie trybunały za sąd Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN uznała częściowo skargę komitetu wyborczego Marka Jakubiaka, który zakwestionował instrukcję dla komisji wyborczych dotyczącą potwierdzenia tożsamości wyborcy przed wydaniem mu karty do głosowania.

Pełnomocnik Marka Jakubiaka w swojej skardze z 30 kwietnia zawarł zarzut, że dodanie do wytycznych możliwości potwierdzania tożsamości wyborców za pomocą aplikacji mObywatel jest niezgodne z prawem (str. 4) – o skardze szczegółowo pisze portal Demagog.

Według komitetu Marka Jakubiaka:

  • Weryfikacja za pomocą kodu QR nie została przewidziana w Kodeksie wyborczym i w ustawie o aplikacji mObywatel,
  • Procedura nie była znana komitetom wyborczym i została wprowadzona ad hoc.
  • Nie zapewnia ona pewności, że przedstawiane komisji dane odpowiadają tożsamości wyborcy.

Przedstawiciele Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN uznali, że skarga jest zasadna, bo legitymowanie się wyborcy aplikacją mObywatel nie daje gwarancji, że dane wyborcy są „wiarygodne, bezpieczne i aktualne".

PKW: mObywatel wystarczy do identyfikacji tożsamości wyborcy/wyborczyni

Zapytaliśmy Państwową Komisję Wyborczą, czy w związku z tym możliwe będzie głosowanie z aplikacją mObywatel. W odpowiedzi przesłanej OKO.press PKW potwierdza, że głosowanie jak najbardziej będzie możliwe i zgodne z prawem.

Informujemy, że w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na dzień 18 maja 2025 r. możliwe będzie tak jak od kilku lat, stwierdzenie przez obwodową komisję wyborczą tożsamości wyborcy na podstawie mDowodu w aplikacji mObywatel. Możliwość taka nie wynika z decyzji Państwowej Komisji Wyborczej, lecz z powszechnie obowiązujących przepisów prawa, tj. art. 2 pkt 8 oraz art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel (Dz. U. z 2024 r. poz. 1275) w związku z art. 52 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2025 r. poz. 365).

Należy w tym miejscu podkreślić, że w powołanym postanowieniu Sąd Najwyższy wskazał m.in., że „Z brzmienia przywołanych powyżej przepisów wynika zatem, że w pełni dopuszczalne jest wykorzystanie dokumentu mObywatel obsługiwanego w aplikacji mObywatel do stwierdzenia tożsamości wyborcy, w tym stwierdzenie tożsamości wyborcy, o którym stanowi art. 52 § 1 k.wyb, może być dokonane na podstawie dokumentu mObywatel w sposób, o którym mowa w art. 9 ust. 2 pkt 4 i 5 ustawy o aplikacji mObywatel, tj. poprzez weryfikację zabezpieczeń wizualnych tego dokumentu (pkt 4) oraz poprawność funkcjonowania usługi pozwalającej na obsługę tego dokumentu (pkt 5).

Należy też zauważyć, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego rozstrzygnięto już, że ustalenie tożsamości wyborcy na podstawie mTozsamosci (poprzedzającej aplikację mObywatel) wypełnia dyspozycję art. 52 § 1 Kodeksu wyborczego (zob. postanowienie z 13 maja 2019 r., I NSW 4/19). Sąd Najwyższy zwracał ponadto uwagę, że norma kodeksowa art. 52 § 1 k.wyb. odnosi się do dokumentu umożliwiającego stwierdzenie tożsamości, nie zaś dokumentu stwierdzającego tożsamość. Posłużenie się tak obszernym pojęciem było niewątpliwie działaniem zamierzonym, mającym na celu zapewnienie możliwości jego szerokiej interpretacji, z pewnością wykraczającej poza jeden wskazany dokument, tj. dowód osobisty (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 13 maja 2019 r., I NSW 4/19)”.

Sąd Najwyższy wskazał natomiast na konieczność uzupełnienia zawartych w wytycznych wyjaśnień o szczegółowe wskazówki dotyczące weryfikacji danych elektronicznego mDowodu wyborcy w aplikacji mObywatel, zabezpieczeń wizualnych oraz poprawności funkcjonowania usługi pozwalającej na obsługę tego dokumentu, co jak wskazano wyżej, zostało dokonane przez Państwową Komisję Wyborczą.

Dlaczego zatem w eter poszły informacje sugerujące, że nie będzie można głosować z aplikacją mObywatel? M.in. z powodu informacji na portalu Onet o orzeczeniu Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego, że głosowanie za pomocą aplikacji mObywatel może być niezgodne z przepisami prawa wyborczego.

Jednak 8 maja PKW przyjęła uchwałę, która zmienia wytyczne dla obwodowych komisji wyborczych (o czym poinformowało OKO.press również biuro prasowe Krajowego Biura Wyborczego). Z uchwały wynika, że komisja wyborcza może potwierdzić tożsamość wyborcy na podstawie aplikacji mObywatel.

Wyborca będzie musiał zeskanować swoim telefonem komórkowym kod QR z kartki, którą pokaże mu członek komisji, aby potwierdzić swoją tożsamość (str. 2 uchwały).

Aby potwierdzić swoją tożsamość za pomocą aplikacji mObywatel, wyborca powinien:

  • Zalogować się do aplikacji mObywatel na swoim telefonie (upewnić się, że aplikacja jest zaktualizowana do wersji 4.56.0 lub nowszej).
  • Kliknąć przycisk „Kod QR” na ekranie głównym w prawym dolnym rogu.
  • Nacisnąć przycisk „Zeskanuj kod QR”.
  • Aplikacja poprosi o wyrażenie zgody na użycie aparatu fotograficznego w celu zeskanowania kodu QR.
  • Członek komisji wyborczej pokaże wyborcy kartkę z kodem QR, którą wyborca musi zeskanować za pomocą swojego telefonu.
  • Po zeskanowaniu kodu na telefonie wyborcy powinien pojawić się ekran z potwierdzeniem jego danych.
  • Na podstawie tego potwierdzenia członek komisji ustala, czy tożsamość wyborcy jest zweryfikowana.

W uchwale PKW zaznaczyła również, że podczas weryfikowania danych członek komisji będzie mógł zwrócić uwagę np. na zgodność wyświetlanej daty i godziny. W razie wątpliwości członek komisji powinien poprosić wyborcę o powtórzenie weryfikacji i sprawdzić, czy w dokumencie zmieniła się godzina.

Potwierdzeniem autentyczności danych ma być zmieniająca się w aplikacji godzina, a jedynym wymogiem jest zaktualizowanie aplikacji do najnowszej wersji.

PKW podkreśla, że zmiana wytycznych nie spowodowała żadnych zmian w procedurze weryfikacji tożsamości wyborcy za pomocą mObywatela. „Każdy wyborca posługujący się tym dokumentem będzie bez przeszkód mógł wziąć udział w głosowaniu" – czytamy w przesłanej OKO.press informacji.

Prawda czy fałsz?

Czy to prawda, że głosowanie z aplikacją mObywatel może być niezgodne z prawem wyborczym?

Sprawdziliśmy

Każdy wyborca posługujący się cyfrową kopią dowodu osobistego w aplikacji mObywatel może bez żadnych przeszkód wziąć udział w glosowaniu.

Uważasz inaczej?

Stworzony zgodnie z międzynarodowymi zasadami weryfikacji faktów.

Przypomnijmy, że w sprawie dotyczącej subwencji i dotacji dla PiS nadal istnieje nierozstrzygnięty do dziś pat. Po uchwałach Izby Kontroli Nadzwyczajnej, które uchyliły decyzje PKW o odrzuceniu sprawozdań finansowych i wyborczych PiS, subwencja i dotacja nie zostały jeszcze w pełni wypłacone partii Jarosława Kaczyńskiego. Część członków PKW nie uznaje bowiem decyzji Izby Kontroli Nadzwyczajnej, tłumacząc to tym, że jej status jest kwestionowany m.in. przez europejskie trybunały.

Przeczytaj także:

Wybory prezydenckie odbędą się 18 maja, a druga tura zaplanowana jest na 1 czerwca.

;
Na zdjęciu Natalia Sawka
Natalia Sawka

Dziennikarka zespołu politycznego OKO.press. Wcześniej pracowała dla Agence France-Presse (2019-2024), gdzie pisała artykuły z zakresu dezinformacji. Przed dołączeniem do AFP pisała dla „Gazety Wyborczej”. Współpracuje z "Financial Times". Prowadzi warsztaty dla uczniów, studentów, nauczycieli i dziennikarzy z weryfikacji treści. Doświadczenie uzyskała dzięki licznym szkoleniom m.in. Bellingcat. Uczestniczka wizyty studyjnej „Journalistic Challenges and Practices” organizowanej przez Fulbright Poland. Ukończyła filozofię na Uniwersytecie Wrocławskim.

Komentarze