Zasłużonemu opozycjoniście wszystko się pomyliło. George Soros nie był przyjacielem Jaruzelskiego i Kiszczaka. Wprost przeciwnie - jest powszechnie znienawidzony przez autorytarnych władców. Od Putina do Orbana
Gdy komuniści nie pomagają, trzeba znaleźć nowego sponsora - który ma do Polski ten sam stosunek co Jaruzelski i Kiszczak.
Wyszkowski, mówiąc o Jaruzelskim i Kiszczaku, prawdopodobnie ma na myśli spotkanie Sorosa z Jaruzelskim w maju 1988 r., po którym amerykański finansista otrzymał zgodę na założenie - wraz z grupą opozycjonistów Fundacji im. Stefana Batorego. Generał Jaruzelski ustąpił pod naciskiem Amerykanów - wcześniej, w latach 80., propaganda PRL atakowała George’a Sorosa za wspieranie opozycji.
Rola George’a Sorosa w obaleniu systemu komunistycznego jest obszernie opisywana w prasie z epoki, biografiach oraz wywiadach z samym zainteresowanym.
Autor jednej z biografii Sorosa, sławny amerykański reporter Michal T. Kaufmann (który spędził dużą część lat 80. w Warszawie) wspominał: „Stałem się świadomy jego istnienia, kiedy mieszkałem w Warszawie. Dysydenci w całej Wschodniej Europie, którzy byli moimi źródłami i moimi przyjaciółmi, mówili mi o tajemniczym Amerykaninie, który używał własnych pieniędzy wspierając ich w walce przeciw komunistycznej dyktaturze”.
„Mówi, że jedną z jego głównych motywacji do dawania pieniędzy w krajach komunistycznych była pomoc ruchom dążącym do liberalizacji” - pisał o Sorosu „The New York Times” w grudniu 1987 r.
Sylwetka finansisty opublikowana w „New York Timesie” z 15 października 1990 r. (z okazji otrzymania przez niego nagrody Human Rights Award) informuje, że fundował stypendia dla węgierskich, polskich i sowieckich uczniów oraz sponsorował wyjazdy liberalnych ekonomistów z ZSRR do Międzynarodowego Funduszu Walutowego w Waszyngtonie. Kupił 400 kserokopiarek dla węgierskich bibliotek (w latach 80. rządy komunistyczne uważały je za niebezpieczne dla władzy narzędzia, bo mogły służyć upowszechnianiu nielegalnych treści). Finansował przekłady i ludowe grupy taneczne - m.in. po to, aby dać pracę zwalnianym z pracy dysydentom.
„W tym czasie naszym celem było otwarcie zamkniętego systemu, więc wspieraliśmy obrazoburców” - mówił Soros „The New York Times” w 1990 r. „Teraz naszym zadaniem jest zbudowanie otwartego systemu”.
Według „New York Timesa” założona przez Sorosa Fundacja Batorego płaciła także za podróże do Polski Jeffreya Sachsa, jednego z głównych architektów reform wolnorynkowych w 1989 r.
W książce o swojej działalności filantropijnej (jej współautorem był Chuckiem Sudetic) Soros mówił, że fundacja Batorego powstała jako naturalna konsekwencja finansowania polskiego „społeczeństwa obywatelskiego”. „[W 1987 r.] Wspierałem już program dla polskich naukowców odwiedzających Oxford i wysyłałem pieniądze kulturalnemu oddziałowi «Solidarności», a więc mieliśmy już dobre kontakty z polskim społeczeństwem obywatelskim” - mówił.
Fundacja Batorego finansowała opozycję demokratyczną w Polsce, a w latach 90. odegrała dużą rolę we wprowadzaniu zachodnich standardów w polskim życiu publicznym.
Również dziś George Soros jest wrogiem numer jeden wielu rządów autorytarnych na świecie. Wielokrotnie krytykował prezydenta Rosji Władimira Putina, oskarżając go m.in. o mordowanie cywilów w Syrii. Viktor Orban oskarżył go w październiku 2015 r. o finansowanie imigracji islamskiej do Europy.
Sugerując, że Soros miał poglądy podobne do Kiszczaka i Jaruzelskiego, Wyszkowski stawia więc sprawę na głowie. Było dokładnie na odwrót: Soros jest konsekwentnym wrogiem dyktatur - czy to czerwonych, czy brunatnych.
Dziennikarz OKO.press, historyk i socjolog, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie.
Dziennikarz OKO.press, historyk i socjolog, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie.
Komentarze