"Wzywamy Pana do opowiedzenia się po stronie praworządności". Prezes Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów do prezydenta Dudy

Międzynarodowe Stowarzyszenie Sędziów (International Association of Judges) zrzesza krajowe stowarzyszenia sędziów z ponad 90 krajów na całym świecie, w tym Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia", działające w ramach Europejskiej Grupy Regionalnej (EAJ).

Szczególne zaniepokojenie Prezesa Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów budzi kwestia podważania prawomocnych orzeczeń wydawanych przez polskie sądy. Sędzia prof. Tony Pagano przypomina prezydentowi Dudzie, że władza wykonawcza - w kraju demokratycznym i szanującym rządy prawa - musi przestrzegać niezawisłości sądownictwa oraz respektować wyroki wydawane przez niezależnych sędziów, nawet, jeśli nie są one po myśli władzy ustawodawczej czy wykonawczej.

"Wzywamy Pana i polskie władze do opowiedzenia się po stronie zasady praworządności i publicznego wsparcia polskich sędziów nawet, gdy wydają oni orzeczenia niezgodne z oczekiwaniami i planami władz" - pisze do prezydenta Dudy.

Stosowanie represji wobec sędziów za treść wydanych orzeczeń była już wcześniej przedmiotem zainteresowania zagranicy - w tym specjalnego sprawozdawcy ONZ do spraw niezależności sądownictwa, który w lipcu wzywał polski rząd do wyjaśnienia dyscyplinarki dla sędzi Aliny Czubieniak.

Tony Pagone jest Prezesem Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów od października 2018 r. Był sędzią Sądu Najwyższego Stanu Wiktoria, następnie sędzią Sądu Federalnego Australii.

Głównym celem Stowarzyszenia jest zabezpieczenie niezależności sądownictwa na całym świecie, jako podstawowego gwaranta poszanowania wolności i praw człowieka.

Stowarzyszenie jest organem konsultacyjnym Organizacji Narodów Zjednoczonych. W ramach Roboczej Komisji do spraw Organizacji i Statusu Sądownictwa oraz Praw Człowieka zajmuje się monitorowaniem funkcjonowania sądownictwa w krajach członkowskich. W IAJ funkcjonują także Komisje zajmujące się prawem karnym, cywilnym i administracyjnym.

Poniżej publikujemy tłumaczenie listu Tony'ego Pagano do Andrzeja Dudy.

List otwarty Prezesa Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów do Prezydenta RP

List otwarty do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Prezydencie.

Piszę do pana jako Przewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów (IAJ), aby, tak jak inni, wyrazić swoją głęboką troskę odnoszącą się do zagrożeń niezależności sędziowskiej i praworządności w Polsce.

Przestrzeganie zasady praworządności i niezależności sędziów, którzy rozwiązują spory obywateli jest kluczowe dla funkcjonowania każdego państwa. Żadne państwo i społeczeństwo nie może funkcjonować, jeśli nie jest zorganizowane w duchu respektowanych przez władze sprawiedliwych zasad. Rozstrzyganie sporów przez sędziów, którzy pozostają bezstronni i obiektywni w stosowaniu tych zasad jest fundamentalne dla umacniania zaufania społeczeństwa wobec państwa. Rzeczą wielkiej wagi jest zatem, by organy wszystkich państw okazywały w sposób jasny i oczywisty szacunek do zasady praworządności i niezależności sędziowskiej.

Sędziowie spotykają się czasem z trudnym zadaniem orzekania w taki sposób, który nie jest aprobowany przez władze. Gotowość do zaakceptowania takiego orzeczenia ze strony władz jest jasną oznaką siły państwa. Obywatele mogą wtedy być pewni, że sądownictwo nie jest skorumpowane i nie ulega żadnym wpływom z zewnątrz. Jednocześnie władza zyskuje szacunek godząc się z orzeczeniami niezgodnymi z jej przewidywaniami bądź zamierzeniami. Wymaga podkreślenia, że przyjmowanie do wiadomości i akceptacja przez rząd orzeczeń, z którymi się nie zgadza, jest oznaką dojrzałości i siły demokracji.

Sędziowie zobowiązani są bronić rozumowania, które doprowadziło ich do wydania konkretnego orzeczenia. Rozumowanie to zawsze musi opierać się na wcześniej znanych obiektywnych prawach i nie może ulegać wpływowi z zewnątrz. System prawa w Polsce, jak i w innych krajach, zawiera możliwość zaskarżania orzeczeń. W Polsce istnieje również możliwość nowelizacji prawa przez władzę ustawodawczą, gdy zajdzie taka potrzeba.

Międzynarodowe Stowarzyszenie Sędziów pragnie wyrazić swoją głęboką troskę o stan praworządności i niezależności sędziowskiej w Polsce oraz dołączyć do tych, którzy wyrażali już swoje zaniepokojenie w tej sprawie.

Wzywamy Pana i polskie władze do opowiedzenia się po stronie zasady praworządności i publicznego wsparcia polskich sędziów nawet, gdy wydają oni orzeczenia niezgodne z oczekiwaniami i planami władz.

Z poważaniem

Tony Pagone

Prezes Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów

List Prezesa Miedzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów do Prezydenta RP Andrzeja Dudy