Bo zaprzecza, że był “Bolkiem”. IPN wszczyna śledztwo w sprawie fałszywych zeznań Lecha Wałęsy

Chociaż śledztwo zostało wszczęte 29 czerwca 2017, oficjalny komunikat w tej sprawie IPN wydał dopiero 22 sierpnia, na kilka dni przed rocznicą Sierpnia 1980. Czytamy w nim, że prokurator z IPN “wszczął śledztwo w sprawie złożenia przez Lecha Wałęsę nieprawdziwych zeznań mających służyć za dowód w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez pion śledczy IPN w Białymstoku”.

Komunikat IPN jest nieco zawiły. Przypomnijmy więc okoliczności.

Rok 2016: teczka z szafy Kiszczaka

W listopadzie 2015 roku zmarł gen. Czesław Kiszczak, w latach 1981-1990 minister spraw wewnętrznych PRL i bliski współpracownik gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Wdowa po generale odziedziczyła po nim teczkę z dokumentami agenta SB "Bolka" — Lecha Wałęsy. W teczce znalazły się m.in. rękopisy napisane ręką agenta "Bolka" oraz jego podpisy. Dokumenty przejął IPN i w lutym 2016 roku zostały ujawnione historykom oraz opinii publicznej.

Sam Lech Wałęsa konsekwentnie odmawiał przyznania się do współpracy i twierdził, że SB fałszowała dokumenty na jego temat. Po tych zaprzeczeniach IPN wszczął śledztwo w sprawie fałszowania tych dokumentów przez SB. W śledztwie Wałęsa zeznał, że dokumenty nie są autentyczne. Mówił tak zresztą od początku i tę wersję podtrzymuje do dziś (o czym więcej za chwilę).

Z komunikatu IPN wynika, że "po ekspertyzach - w tym ekspertyzie grafologicznej - prokuratorzy IPN umorzyli śledztwo w sprawie fałszowania, uznając ponad 50 dokumentów z lat 1970-76, w tym zobowiązanie do współpracy z SB, doniesienia i pokwitowania odbioru pieniędzy za autentyczne, czyli wytworzone lub podpisane przez Lecha Wałęsę".

Skoro te dokumenty są autentyczne, to musi oznaczać, że Wałęsa kłamał zeznając w śledztwie, że ani ich nie napisał, ani nie podpisał.

Wysłaliśmy do rzecznika IPN pytanie w tej sprawie.

Komunikat IPN mówi, że zawiadomienia o ewentualnym popełnieniu przestępstwa przez Wałęsę wpłynęły do Prokuratury Krajowej i prokuratora generalnego od dwóch osób prywatnych. IPN nie podał ich tożsamości.

Sam Wałęsa w Polsat News 23 sierpnia 2017 po raz kolejny zaprzeczył związkom z bezpieką:

Rok 2000: wyrok korzystny dla Wałęsy

Wałęsa dodał także, że ma “zaświadczenie” z IPN potwierdzające, że mówił prawdę, zaprzeczając współpracy z SB. Były prezydent zapewne ma na myśli prawomocny wyrok sądu lustracyjnego z 2000 roku. Sąd uznał też, że SB fałszowała przynajmniej niektóre dokumenty z teczki Wałęsy. Sędzia mówił wtedy, że “poza trzeciorzędnymi, budzącymi najzupełniej w tej sytuacji zasadnicze wątpliwości dokumentami, nie ma - oprócz wypisu z rejestru byłej SB - jakiegokolwiek dowodu, który potwierdzałby fakt współpracy Lecha Wałęsy jako tajnego współpracownika (...) z byłą SB".

W 2010 roku IPN zdecydował - pomimo oskarżeń wobec Wałęsy wysuwanych przez historyków Piotra Gontarczyka i Sławomira Cenckiewicza - że proces nie zostanie wznowiony.

Co wiadomo o współpracy Wałęsy

W "teczce Kiszczaka" odnaleziono jednak nowe dokumenty, które zmieniły poglądy wielu historyków - w większości sceptycznych wcześniej wobec oskarżeń Cenckiewicza i Gontarczyka - na kwestię współpracy Wałęsy z SB.

“Grafolodzy potwierdzili bowiem nie tylko autentyzm teczki, co do czego zawodowi historycy od roku nie mają wątpliwości, lecz także prawdziwość podpisów Lecha Wałęsy pod zobowiązaniem o współpracy oraz na pokwitowaniach pieniędzy” - pisał wybitny historyk PRL prof. Andrzej Friszke w lutym 2017.

OKO.press opublikowało dokładną analizę zawartości teczki pióra prof. Jana Skórzyńskiego.

Historycy nie mają więc raczej wątpliwości, że na początku lat 70. Wałęsa współpracował z SB. Oto, co o tej współpracy wiadomo:

• Wałęsa podpisał zobowiązanie do współpracy 21 grudnia 1970 roku. Po krwawych protestach robotniczych na Wybrzeżu w grudniu 1970 władze prowadziły ogromne i na szeroką skalę zakrojone represje. Wałęsa, wówczas młody i nikomu nieznany robotnik, dał się zastraszyć i zwerbować.
• W dokumentach zachowały się pokwitowania pieniędzy przyjmowanych przez Wałęsę w latach 1971-1974 - łącznie na sumę 13,1 tys. ówczesnych złotych (w 1970 roku średnie miesięczne wynagrodzenie wynosiło 2,2 tys. zł, w 1974 - 3,2 tys. zł). Wałęsa zaprzecza, że kiedykolwiek brał od SB pieniądze. Sprawa nie jest jasna: oficerowie mogli sami brać pieniądze, zapisując je na konto współpracownika.
• Raczej nie ulega wątpliwości, że donosy Wałęsy zaszkodziły kilku jego kolegom ze stoczni - o losach czterech z nich napisała w lutym "Wyborcza".
• Wałęsa właściwie przestał współpracować z SB w 1973 roku, chociaż zdarzało mu się jeszcze spotykać z esbekami. Do ostatecznego zerwania doszło, kiedy Wałęsa ostro skrytykował w lutym 1976 władze stoczni i został za to zwolniony z pracy.

Po 1976 ani śladu współpracy

Jak podkreśla m.in. prof. Andrzej Friszke - m.in. w tekście opublikowanym w OKO.press - od tego czasu Lech Wałęsa był jednym z głównych wrogów reżimu - najpierw jako działacz robotniczy na Wybrzeżu, a później, od 1980 roku, jako przywódca “Solidarności”. Wyprodukowano w SB na ten temat dziesiątki tysięcy stron dokumentacji. Wałęsę śledzono, internowano w 1981 roku i próbowano - za pomocą prowokacji służb specjalnych - pozbawić go szans na otrzymanie pokojowej Nagrody Nobla (otrzymał ją w 1983).

Nie ma także żadnego dowodu, że kiedykolwiek uległ ewentualnemu szantażowi SB, które mogło mu teoretycznie grozić ujawnieniem jego współpracy z lat 70. Nie wiadomo nawet, czy takie próby szantażu były. Inna sprawa, że w latach 80. Wałęsa był tak popularny i tak zwalczany przez władze, że w informacje o współpracy i tak nikt by nie uwierzył.