Zarząd NFOŚ zapłacił za laudację dla szefa własnej rady nadzorczej. "Łączy w sobie najlepsze przymioty"

Trudno wyobrazić sobie większy honor dla polskiego naukowca niż otrzymanie prestiżowego tytułu „Osobowość Roku Świata Nauki 2018” - w wyjątkowym roku 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.

I trudno zarazem byłoby wskazać do tej zaszczytnej godności innego człowieka nauki niż prof. dr hab. Roman Niżnikowski, który jest wybitnym badaczem w dziedzinie nauk rolniczych, doskonałym specjalistą z zakresu zootechniki, wytrawnym znawcą zagadnień związanych z hodowlą zwierząt, ale zarazem osobą wyróżniającą się na polu działań państwowych, wspólnotowych, społecznych, ekologicznych.

Innymi słowy, Pan Profesor łączy w sobie najlepsze cechy i przymioty naukowca, obywatela, społecznika i patrioty. Takie chwalebne postawy prezentowali wcześniej liczni naukowcy w okresie II Rzeczypospolitej,

którzy pracę badawczą prowadzili równolegle z działaniami propaństwowymi, najpierw na rzecz zdobycia, a potem utrzymania i rozwijania niepodległego bytu Ojczyzny.

Można śmiało powiedzieć, że przyznanie Profesorowi Romanowi Niżnikowskiemu tytułu „Osobowość Roku Świata Nauki 2018”, co nastąpiło pod koniec czerwca 2018 roku w Warszawie podczas Sympozjum Naukowego „ProEnergo”, to jubileuszowe nawiązanie do etosu ludzi nauki II Rzeczypospolitej.

I to także - w tym szczególnym roku stulecia Niepodległej - wskazanie, że działalność naukowa, badawcza, dydaktyczna wyraża się najpełniej, gdy jest zarazem służbą na rzecz narodu i państwa. Bo bez nauki, bez tej intelektualnej podpory i edukacyjnego drogowskazu ani naród, ani państwo w pełni istnieć i rozwijać się nie mogą.

Organizatorzy V Sympozjum Naukowego „ProEnergo”, czyli Wydział Elektryczny Politechniki Częstochowskiej i Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy, tegoroczną debatę specjalistów przeprowadzili pod hasłem „Możliwości i Horyzonty Ekoinnowacyjności”.

To niezwykle znamienne w kontekście uhonorowania Profesora Romana Niżnikowskiego, bo właśnie tymi słowami można by najkrócej scharakteryzować jego pracę naukową i służbę społeczną.

Szerokie możliwości i horyzonty, przy jednoczesnym skupieniu się na innowacyjności i nowoczesnej ekologii, to „znak firmowy” i wizytówka Pana Profesora.

Do tego trzeba dopisać jeszcze jedną, niezwykle ważną charakterystykę: postawę społecznikowską, zaangażowanie w polskie sprawy i patriotyzm, także w wymiarze zawodowym, naukowym.

Życiowe losy Romana Niżnikowskiego splecione są nierozerwalnie z najważniejszymi datami i wydarzeniami w historii Polski.

Jest w tym swoista symbolika, którą tym łatwiej odczytać w roku 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, kiedy ze szczególną uwagą wspominamy trudne, burzliwe dzieje Polski i Polaków. Droga osobista i zawodowa laureata wyróżnionego tytułem „Osobowość Roku Świata Nauki 2018” to zarazem istotna część drogi do polskiej niepodległości.

Roman Niżnikowski przyszedł na świat w Warszawie w 1953 roku - zaledwie kilka miesięcy po śmierci Józefa Stalina, w kulminacyjnej fazie komunistycznego, stalinowskiego totalitaryzmu.

Naukę w szkole średniej rozpoczął w roku 1968 - w dusznej atmosferze Marca’68, kryzysu politycznego PRL zapoczątkowanego wolnościowymi demonstracjami studenckimi, które zostały brutalnie rozbite przez oddziały Milicji Obywatelskiej i tzw. aktywu robotniczego.

Studia na Wydziale Zootechnicznym SGGW w Warszawie ukończył i pierwszą pracę na macierzystej uczelni rozpoczął w 1977 roku - po politycznym kryzysie nazywanym Czerwcem’76, podczas którego komunistyczna władza na falę strajków i protestów robotniczych, po drakońskich podwyżkach cen, odpowiedziała brutalnymi represjami.

Stopień doktora nauk rolniczych uzyskał w wyjątkowo trudnym roku 1981 - naznaczonym rozszerzającym się w całym kraju wolnościowym zrywem „Solidarności”,

ale jednocześnie dramatem i opresją stanu wojennego, który miał zdławić demokratyczne i niepodległościowe dążenia Polaków.

Habilitacja przypadła z kolei na 1989 rok - czas Okrągłego Stołu i częściowo wolnych wyborów, które zapoczątkowały proces odchodzenia od komunizmu. Pewnej symboliki historycznej można doszukać się także w latach dalszych awansów naukowych. Tytuł profesora uzyskał w roku 1996, kiedy w kraju powołano Komitet Integracji Europejskiej, a Polska została członkiem OECD - Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, skupiającej 35 wysoko rozwiniętych i demokratycznych państw.

Natomiast na stanowisko profesora zwyczajnego Pan Roman Niżnikowski został mianowany w roku 2001, kiedy na polskiej scenie politycznej pojawiły się dwie nowe partie - PiS i PO, co w dalszej perspektywie miało fundamentalne znaczenie dla życia publicznego w kraju.

Nie może zatem dziwić fakt, że w obliczu takiego splotu okoliczności historycznych prof. dr hab. Roman Niżnikowski jest dzisiaj naukowcem i obywatelem szczególnie wyczulonym na kwestie wolności, prawdy, pluralizmu, obiektywizmu, rzetelności, uczciwości, demokracji, poszanowania historii, tradycji i tożsamości narodowej.

Wartości te definiują go jako człowieka i Polaka, ale są także wyznacznikiem jego drogi naukowej, badawczej, dydaktycznej, a także społecznej, państwowej.

Ten rodzaj wrażliwości zaprowadził Pana Profesora do ze wszech miar zasłużonych zaszczytów i godności, takich jak funkcja Przewodniczącego Rady Nadzorczej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. A to tylko jedna z jego istotnych aktywności - trzeba by bowiem przynajmniej kilku takich wystąpień, by w encyklopedycznym zaledwie skrócie wymienić całą listę zasług, stanowisk, funkcji i sukcesów Pana Profesora, zwłaszcza na polu nauki.

Dość przypomnieć, że był prodziekanem Wydziału Zootechnicznego SGGW (1996-1999) i kierownikiem Katedry Szczegółowej Hodowli Zwierząt (2013-2016), a od 1993 roku pełni funkcję kierownika Zakładu Hodowli Owiec i Kóz na Wydziale Nauk o Zwierzętach SGGW.

Od 2003 roku jest też członkiem, a obecnie przewodniczącym Komitetu Nauk Zootechnicznych i Akwakultury PAN. Pełni lub pełnił liczne, kluczowe funkcje w Polskim Towarzystwie Zootechnicznym, a od 2013 roku jest jego Prezesem.

Warto również nadmienić, że od 2009 do 2017 roku był Przewodniczącym Funduszu Promocji Mięsa Owczego przy Agencji Rynku Rolnego. Jego wiedzę i kompetencje doceniają także ośrodki naukowe i organizacje międzynarodowe - tym bardziej, że zna języki obce (niemiecki, angielski, rosyjski). Od 1998 roku jest członkiem Międzynarodowego Komitetu Naukowego ds. Użytkowania Mlecznego Małych Przeżuwaczy ICAR. W latach 2001-2007 pełnił funkcję wiceprezydenta Komisji Hodowli Owiec i Kóz Europejskiej Federacji Zootechnicznej (EAAP), od 2007 do 2011 roku wchodził w skład Council EAAP.

W latach 1998 i 2015, odpowiednio jako sekretarz i przewodniczący komitetu organizacyjnego, w ramach działalności PTZ był współorganizatorem zjazdów EAAP w Polsce, w których łącznie uczestniczyło ponad 2000 naukowców z całego świata. Brał także czynny udział, wygłaszając referaty, w dziesiątkach krajowych i międzynarodowych konferencji naukowych. Kierował również pięcioma tematami badawczymi we współpracy z instytucjami naukowymi w Austrii, Niemczech, na Białorusi i Węgrzech.

Przy tak dużej aktywności w sferze zarządzania krajowymi instytucjami publicznymi, placówkami nauki i organizacjami międzynarodowymi oraz wystąpień naukowych, podziw budzi dorobek naukowy i dydaktyczny prof. dr. hab. Romana Niżnikowskiego. Jest bowiem autorem i współautorem 565 publikacji, w tym 272 monografii i rozpraw, 111 doniesień i komunikatów naukowych, 146 artykułów przeglądowych i popularnonaukowych, 23 książek. Był także promotorem 12 zakończonych przewodów doktorskich i 90 magisterskich.

I może ten ostatni wątek powinien posłużyć za puentę. Otóż jeśli badacz o tak dużym dorobku naukowo-dydaktycznym oraz tak licznych zasługach, osiągnięciach i zaszczytach aktywnie kształtuje kariery i postawy młodego pokolenia naukowców w dziedzinie zootechniki, możemy być spokojni o rozwój tej gałęzi nauki w Polsce.

To niezwykle ważne w dzisiejszych czasach, gdy wiedza, innowacje, kompetencje, umiejętności są podstawą rozwoju i dobrobytu.