Zmarł Stanisław Soyka. Uczył, że tolerancja nie jest słabością, a siłą

Przez dekady był jednym z najważniejszych głosów polskiej sceny. Od jazzu, przez pop i gospel, aż po piosenkę literacką – łączył światy, które inni woleli rozdzielać. Nie był gwiazdą estrady, był mistrzem spotkania. Na koncertach potrafił stworzyć wspólnotę, a w piosenkach zostawił przesłanie aktualne bardziej niż kiedykolwiek: bez tolerancji nie ma przyszłości.

Stanisław Soyka zmarł nagle w czwartek, 21 sierpnia 2025 roku, mając zaledwie 66 lat. Jego śmierć przerwała finałowy dzień festiwalu Top of the Top Sopot Festival – wydarzenie, na którym miał wystąpić, a artyści uczcili jego pamięć, wykonując jeden z jego największych przebojów, „Tolerancję”. Było w tym coś niezwykle symbolicznego: ostatnim akordem obecności Soyki w polskiej kulturze stał się hymn o empatii i wspólnocie.

Tolerancja

Muzyka była dla niego naturalnym środowiskiem. Jako siedmiolatek śpiewał w chórze katedry w Gliwicach, równocześnie ucząc się gry na skrzypcach. Był organistą, a następnie kontynuował edukację w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia w Gliwicach, Liceum Muzycznym w Katowicach oraz w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w tym samym mieście.

Muzyka była dla niego naturalnym środowiskiem. Jako siedmiolatek śpiewał w chórze katedry w Gliwicach, równocześnie ucząc się gry na skrzypcach. Był organistą, a następnie kontynuował edukację w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia w Gliwicach, Liceum Muzycznym w Katowicach oraz w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w tym samym mieście.

Jako profesjonalista zadebiutował w listopadzie 1978 roku w Filharmonii Narodowej w Warszawie w ramach cyklu „Jazz at the Philharmonic”, gdzie sięgnął po utwory Raya Charlesa, Beatlesów, gospel i bluesa. Koncert ten, zarejestrowany, ukazał się następnie jako album „Don’t You Cry” (1979). Już wtedy został uznany za najlepszy głos jazzowy w Polsce przez czytelników „Jazz Forum”.

W latach 80. i 90. Soyka znakomicie łączył różne style muzyczne – od jazzu przez soul, R&B, muzykę klasyczną, piosenkę literacką, aż po muzykę sakralną. W 1981 roku wydał album Blublula, który zdobył status „Jazzowej płyty roku” i okazał się wielkim sukcesem komercyjnym. W latach 1990–1991 pojawiły się jego przełomowe albumy: Acoustic (1991) oraz Neopositive (1992), który przyniósł największy hit – „Tolerancję”. Piosenka powstała jako wyraz solidarności z osobami żyjącymi z HIV/AIDS, ale w istocie przekroczyła swój kontekst – stała się hymnem o tym, jak ważne jest, by w drugim człowieku zobaczyć bliźniego.