Zobacz na własne oczy, za co sąd skazał Kamińskiego i Wąsika. Kluczowe fragmenty wyroku!

Publikujemy kluczowe fragmenty grudniowego (2023) wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie, dotyczącego działań wiceprezesa PiS Mariusza Kamińskiego i posła PiS Macieja Wąsika jako szefów CBA w 2007 roku. Po wyroku obaj utracili mandaty poselskie i mają trafić do więzienia.

Mowa sądów nie należy do łatwych, ale lektura pozwoli wyrobić sobie własne zdanie w sytuacji, gdy trwa polityczna awantura z aktywnym udziałem prezydenta RP, a sprawa Kamińskiego i Wąsika stanowi trudny test dla Koalicji 15 października i osobiście dla marszałka Sejmu Szymona Hołowni.

Wybraliśmy kluczowe fragmenty wyroku sądu (w odniesieniu do Kamińskiego i Wąsika), wcześniej opiszemy krótko kontekst całej sprawy.

Na zdjęciu głównym od lewej: Maciej Wąsik, Mariusz Kamiński i Ernest Bejda (zastępca Kamińskiego, a w latach 2016-2020 szef CBA) podczas konferencji PiS o CBA w 2013 roku. Fot. FOT. Adam Stępień/ Agencja Wyborcza.pl

Wyroki złagodzone, ale zarzuty powtórzone

Sąd Okręgowy w Warszawie rozpatrywał apelację od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia z 30 marca 2015 roku złożoną przez cztery osoby: byłego szefa CBA Mariusza Kamińskiego skazanego na trzy lata więzienia i 10 lat zakazu wykonywania funkcji publicznych oraz biorących udział w operacji CBA agentów CBA Grzegorza Postka i Krzysztofa Brendela (po 2,5 roku). Maciej Wąsik skazany na taką samą karę jak Kamiński wycofał apelację po ułaskawieniu przez prezydenta w trakcie procesu w 2015 roku.

20 grudnia 2023 Sąd Okręgowy w Warszawie wydał prawomocny wyrok, stawiając te same zarzuty, co sąd rejonowy w 2015 roku (zrezygnował tylko z zarzutu nielegalnego założenia podsłuchów działaczom Samoobrony). Zmniejszył jednak karę dla Kamińskiego i Wąsika (do dwóch lat i pięciu lat zakazu funkcji publicznych) oraz dla agentów Postka i Brendla (do roku więzienia).

Kamiński i Wąsik, a także wszyscy bez wyjątku politycy PiS oraz prezydent Andrzej Duda twierdzą, że operacja CBA służyła walce z korupcją i odrzucają zarzuty o przekroczeniu uprawnień. Kwestionują też, że celem było uderzenie w Andrzeja Leppera ówczesnego ministra rolnictwa skonfliktowanego z Jarosławem Kaczyńskim w koalicyjnym rządzie PiS-Samoobrona-LPR. Operacja okazała się o tyle skuteczna, że w lipcu 2007 roku Lepper został odwołany z funkcji rządowych, ale rozpad koalicji doprowadził do przyspieszonych wyborów, które PiS przegrał i na osiem lat władzę przejęła koalicja PO-PSL.

Afera gruntowa, czyli wielopiętrowa prowokacja

Kamiński i Wąsik sądzeni byli za tzw. aferę gruntową, czyli prowokację CBA z 2007 roku. CBA chciała udowodnić, że za łapówkę dla Leppera można odrolnić w Polsce ziemię, co umożliwia budowanie na niej np. domów. Agent CBA „pod przykryciem” o ksywie Andrzej Sosnowski miał wręczyć łapówkę pośrednikowi Andrzejowi K., który chwalił się, że ma możliwości odrolnienia ziemi w ministerstwie rolnictwa. K. znał Piotra Rybę (nigdy nie przyznał się do zarzutów), który był blisko Andrzeja Leppera.

Kamiński był wtedy szefem CBA, Wąsik jego zastępcą. To oni decydowali o tej operacji specjalnej. Podsłuchiwano wiele osób, fałszowano też dokumenty, m.in. władz samorządowych, bo to one podejmują decyzję o odrolnieniu ziemi. CBA założyła, że postępowanie Andrzeja K. będzie wskazywało na korupcję w resorcie rolnictwa, a może nawet da się udowodnić, że łapówka trafi do samego Leppera. Żeby do tego doprowadzić CBA nie tylko położyła na stole duże pieniądze, a także sfałszowała dokumenty dotyczące prawdziwej działki należącej do prawdziwych osób.

W 2015 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia uznał akcję za nielegalną i skazał Wąsika i Kamińskiego na 3 lata więzienia, a dwóch kolejnych agentów CBA na 2,5 roku więzienia.

Duda ułaskawił, sąd umorzył, ale SN uchylił umorzenie

Skazani wnieśli apelacje, ale zanim zostały one rozpatrzone, jesienią 2015 roku całą czwórkę ułaskawił prezydent Andrzej Duda. Sąd Okręgowy w Warszawie uchylił wtedy ich wyroki i umorzył sprawę; uznał bowiem, że prezydent może ułaskawiać na dowolnym etapie procesu karnego. Przewodniczącym składu orzekającego był Piotr Schab, dziś główny rzecznik dyscyplinarny, który ścigał niezależnych sędziów, jedna z twarzy „reformy sądownictwa” PiS (jest też prezesem Sądu Apelacyjnego w Warszawie).

Kasację od tego wyroku do Sądu Najwyższego wnieśli pokrzywdzeni akcją CBA politycy Samoobrony. SN w uchwale siedmioosobowego składu orzekł w 2017 roku, że prezydent nie może nikogo ułaskawiać w trakcie procesu, zanim zapadnie prawomocny wyrok. Dopiero sześć lat później, w czerwcu 2023, Sąd Najwyższy w trzyosobowym składzie wykonał tamtą uchwałę (bo przez kilka lat PiS sprawę blokował, m.in. przy pomocy tzw. TK). SN uchylił umorzenie sprawy i przekazał ją do ponownego rozpoznania.

I dlatego teraz Sąd Okręgowy w Warszawie rozpoznał apelacje skazanych. I co do zasady utrzymał wyroki skazujące.

Mandaty wygasły automatycznie. Dwie izby SN w grze

W efekcie tego wyroku marszałek Sejmu stwierdził 21 grudnia 2023 wygaszenie mandatów Wąsika i Kamińskiego, bo osoby skazane nie mogą być parlamentarzystami. Odwołanie obu posłów trafiło do dwóch Izb Sądu Najwyższego:

• marszałek Szymon Hołownia skierował je 3 stycznia 2024 do legalnej Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, która chciała rozpatrzyć oba 10 stycznia 2024. Jednak wyznaczony do rozpatrywania sprawy Wąsika neo-sędzia Izby Pracy jednoosobowo przekazał dokumentację nielegalnej Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Sprawa Kamińskiego będzie rozpatrywana 10 stycznia, o ile Izba Pracy uzna, że postanowienie Izby Kontroli nie ma mocy prawnej, bo Izba jest nielegalna;
• wcześniej (29 grudnia 2023) Kamiński i Wąsik – wbrew procedurze – sami skierowali swoje odwołania do Izby Kontroli licząc na to, że neo-sędziowie z tej Izby staną po ich stronie. I faktycznie już 4 stycznia Izba Kontroli wydała postanowienie uznając odebranie mandatów Wąsika za sprzeczne z prawem, a 5 stycznia – że to samo dotyczy Kamińskiego.

Przeciwko skazaniu Kamińskiego i Wąsika protestuje prezydent Duda. Uważa, że jego akt łaski z 2015 roku, choć wydany w trakcie procesu, nadal obowiązuje. Z tego powodu nie chce ułaskawiać po raz drugi, tym razem prawidłowo, co uwolniłoby ich od kary (choć jako skazani i tak nie mogliby zostać posłami).

Wiele wskazuje na to, że sprawa Kamińskiego i Wąsika, czyli „więźniów politycznych” i ofiar „zamachu na demokrację rządu Tuska”, ma być paliwem „opozycji totalnej”, jaką postanowił zostać PiS. Tym bardziej warto zapoznać się z kluczowymi fragmentami wyroku Sądu Okręgowego. Oto one – najpierw wyrok Kamińskiego, potem – Wąsika (wyroki agentów Postka i Brendla pomijamy).

Wyrok Sądu Okręgowego

Sygn. akt X Ka 613/23 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2023 r. Sąd Okręgowy w Warszawie w X Wydziale Karnym-Odwoławczym w składzie: Przewodniczący – SSO Anna Bator-Ciesielska – spr. Sędziowie – SO Mariusz Iwaszko, SO Grzegorz Miśkiewicz (...) przy udziale Prokuratora Ewy Lotczyk po rozpoznaniu 12 grudnia 2023 r. sprawy Mariusza Kamińskiego, Macieja Wąsika, Grzegorza Postek i Krzysztofa Brendel

oskarżonych o czyny z art. 231 § 1 k.k. i inne

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych, pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego Bogusława Leppera i oskarżycielkę posiłkową Violettę Gut od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia z 30 marca 2015 r.

orzeka:

zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób [jak niżej – red.], w miejsce czynów przypisanych oskarżonym Mariuszowi Kamińskiemu, Maciejowi Wąsikowi – w trybie art. 435 k.p.k., Grzegorzowi Postek i Krzysztofowi Brendel w pkt I, III, V i VII ustala, że:

1. Oskarżony Mariusz Kamiński

w okresie od 14 grudnia 2006 roku do 5 lipca 2007 roku, w Warszawie, będąc funkcjonariuszem publicznym – Szefem CBA i z racji zajmowanego stanowiska centralnym organem administracji rządowej, stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 roku o CBA zobowiązanym do działania na podstawie obowiązującego prawa i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP)

w ten sposób, że kierował popełnieniem niżej opisanego czynu zabronionego przez podległych mu funkcjonariuszy CBA, pomimo braku podstaw prawnych do przeprowadzenia niżej wskazanych czynności operacyjno – rozpoznawczych podejmowanych w celu uzyskania i utrwalenia dowodów przestępstwa;

a odnośnie wskazanych niżej czynności operacyjno – rozpoznawczych zaplanował, zorganizował i zrealizował przy wykorzystaniu wykonujących jego polecenia funkcjonariuszy CBA Macieja Wąsika, Grzegorza Postka i Krzysztofa Brendla oraz innych prowokację zmierzającą do zweryfikowania popełnienia przez Andrzeja K. przestępstwa polegającego na wręczeniu korzyści majątkowej znacznej wartości funkcjonariuszowi publicznemu zatrudnionemu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi,

w tym celu wydał zarządzenie o przeprowadzeniu Kombinacji Operacyjnej o kryptonimie „Odra”, a w jej ramach zlecił przeprowadzenie bez wymaganych przesłanek prawnych czynności zmierzających do przygotowania oraz zarejestrowania w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi „sprawy”, której załatwienia miał się podjąć i pośredniczyć w jej realizacji Andrzej K.,

i w tym celu zlecił zainicjowanie na podstawie podrobionych dokumentów przeprowadzenie postępowania administracyjnego, którego przedmiotem miało być wyrażenie zgody na zmianę przeznaczenia na cele nierolnicze i nieleśne 39,75 ha gruntów rolnych położonych w gminie Mrągowo, a osobą zainteresowaną miał być działający „pod przykryciem” funkcjonariusz CBA Andrzej Sosnowski oraz

w celu jego uwiarygodnienia, nie będąc organem uprawnionym do sporządzenia dokumentów uniemożliwiających ustalenie danych identyfikujących funkcjonariuszy oraz środków, którymi posługują się przy wykonywaniu czynności służbowych oraz w sytuacji braku podstaw prawnych dających prawo funkcjonariuszom CBA do sporządzania, wydawania i posługiwania się podrobionymi dokumentami, których wytworzenie narusza prawa osób trzecich zlecił podrobienie szeregu dokumentów urzędów administracji rządowej i samorządowej (lista 9 podrobionych dokumentów poniżej – red.)

wbrew art. 20 ustawy o CBA bez wymaganej art. 17 ust. 2 zgody Prokuratora Generalnego i Sądu Okręgowego w Warszawie polecił przeprowadzenie kontroli operacyjnej polegającej na utrwaleniu rozmów pomiędzy Andrzejem K. i funkcjonariuszem CBA działającym „pod przykryciem” przedstawiającym się jako Andrzej Sosnowski w sytuacji, gdy w ramach realizowanej kombinacji operacyjnej dochodziło do wręczenia lub usiłowania wręczenia korzyści majątkowej (5 czerwca 2007 roku w pokoju hotelu „Gromada” w Warszawie oraz 6 lipca 2007 roku w pokoju hotelu „Fort” w Warszawie),

czym działał na szkodę interesu publicznego albowiem naraził urzędy administracji rządowej i samorządowej na utratę zaufania:

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi naraził na możliwość wydania na podstawie podrobionych dokumentów niezgodnej ze stanem faktycznym decyzji o zmianie przeznaczenia gruntów na cele nierolne i nieleśne,

organy administracji samorządowej, to jest Urząd Gminy w Mrągowie, Starostwo Powiatowe w Mrągowie, Warmińsko – Mazurski Urząd Marszałkowski w Olsztynie i Warmińsko – Mazurską Izbę Rolniczą w Olsztynie poprzez podrobienie dokumentów wymienionych urzędów w celu użycia ich za autentyczne i ich wykorzystanie w obiegu prawnym, a także na realną możliwość utraty dowodów, jako zebranych niezgodnie z prawem oraz

na szkodę interesu prywatnego, a to właścicieli gruntów rolnych położonych w gminie Mrągowo (....) , których nieruchomości wbrew ich wiedzy i woli zostały objęte czynnościami operacyjno – rozpoznawczymi oraz procesem wyłączenia z produkcji rolnej,

dokumenty dotyczące tych nieruchomości zostały wykorzystane w obiegu prawnym, co mogło doprowadzić do zmiany przeznaczenia gruntów na cele nierolne i nieleśne wbrew woli wymienionych pokrzywdzonych, poprzez podrobienie podpisów [tutaj – nazwiska sześciu osób],

uznając oskarżonego za winnego popełnienia tych czynów wyczerpujących dyspozycję art. 231 §1 k.k. w zb. z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. w zb. z art. 18 §1 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 272 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Oto przepisy kk, na które powołał się sąd w sprawie Kamińskiego (a także Wąsika – patrz dalej)

Art. 231. § 1. Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art. 270. § 1 Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Art. 18. § 1 Odpowiada za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale także ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu.

Art. 13. § 1 Odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje.

Art. 272. Kto wyłudza poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego lub innej osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

2. Oskarżony Maciej Wąsik

w okresie od 14 grudnia 2006 roku do 5 lipca 2007 roku, w Warszawie, będąc funkcjonariuszem publicznym – z-cą Szefa CBA, sprawując (...) nadzór nad czynnościami operacyjno – rozpoznawczymi realizowanymi przez Zarząd Operacyjno – Śledczy CBA,

wykorzystując zajmowane stanowisko oraz związane z nim uprawnienia, działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, nie dopełnił ciążących na nim obowiązków

w ten sposób, że

a także przekroczył uprawnienia w ten sposób, że zlecił podległym mu pracownikom przeprowadzenie czynności operacyjno – rozpoznawczych w Sprawie Operacyjnego Rozpracowania (SOR) o kryptonimie „Treser” i Kombinacji Operacyjnej „Odra” pomimo braku podstaw prawnych do ich realizacji w celu uzyskania i utrwalenia dowodów przestępstwa, a odnośnie niektórych czynności operacyjno – rozpoznawczych także w celu zapobiegania przestępstwom w ten sposób, że:

posiadając wiedzę co do ustaleń poczynionych przez podległych mu funkcjonariuszy CBA, realizując polecenia Szefa CBA Mariusza Kamińskiego zaplanował i zlecił funkcjonariuszom CBA Grzegorzowi Postkowi, Krzysztofowi Brendel i Mirosławowi Gładyszowi oraz innym, w celu zweryfikowania popełnienia przez Andrzeja K. przestępstwa polegającego na wręczeniu korzyści majątkowej znacznej wartości funkcjonariuszowi publicznemu zatrudnionemu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjęcie czynności zmierzających do przygotowania „sprawy”, której załatwienia miał się podjąć i pośredniczyć w jej realizacji Andrzej K.

i w tym celu zlecił zainicjowanie na podstawie podrobionych dokumentów przygotowanie postępowania administracyjnego, którego przedmiotem miało być wyrażenie zgody na zmianę przeznaczenia na cele nierolnicze i nieleśne 39,75 ha gruntów rolnych położonych w gminie Mrągowo, a osobą zainteresowaną miał być działający „pod przykryciem” funkcjonariusz CBA Andrzej Sosnowski oraz

w celu jego uwiarygodnienia, nie będąc (...) organem uprawnionym do sporządzenia dokumentów uniemożliwiających ustalenie danych identyfikujących funkcjonariuszy oraz środków, którymi posługują się przy wykonywaniu czynności służbowych oraz w sytuacji braku podstaw prawnych dających prawo funkcjonariuszom CBA do sporządzania, wydawania i posługiwania się podrobionymi dokumentami, których wytworzenie narusza prawa osób trzecich polecił za pośrednictwem Mirosława Gładysza posłużenie się przez funkcjonariusza działającego „pod przykryciem” przedstawiającego się jako Andrzej Sosnowski szeregiem dokumentów urzędów państwowych i samorządowych, w tym [Sąd wymienia tu 9 podrobionych dokumentów, to powtórzenie zarzutu wobec Kamińskiego – patrz wyżej]

wbrew art. 20 ustawy o CBA bez wymaganej art. 17 ust. 2 zgody Prokuratora Generalnego i Sądu Okręgowego w Warszawie polecił podległym funkcjonariuszom CBA przeprowadzenie kontroli operacyjnych polegających na utrwaleniu rozmów pomiędzy Andrzejem K. i funkcjonariuszem CBA działającym „pod przykryciem” przedstawiającym się jako Andrzej Sosnowski w sytuacji, gdy w ramach realizowanej kombinacji operacyjnej dochodziło do wręczenia lub usiłowania wręczenia korzyści majątkowej

• 5 czerwca 2007 roku w pokoju hotelu „Gromada” w Warszawie oraz
• 6 lipca 2007 roku w pokoju hotelu „Fort” w Warszawie,

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi naraził na możliwość wydania na podstawie podrobionych dokumentów niezgodnej ze stanem faktycznym decyzji o zmianie przeznaczenia gruntów na cele nierolne i nieleśne,

organy administracji samorządowej, to jest Urząd Gminy w Mrągowie, Starostwo Powiatowe w Mrągowie, Warmińsko –Mazurski Urząd Marszałkowski w Olsztynie i Warmińsko – Mazurską Izbę Rolniczą w Olsztynie poprzez podrobienie dokumentów wymienionych urzędów w celu użycia ich za autentyczne i ich wykorzystanie w obiegu prawnym, a także na realną możliwość utraty dowodów, jako zebranych niezgodnie z prawem oraz

na szkodę interesu prywatnego, a to właścicieli gruntów rolnych położonych w gminie Mrągowo, (...) [tutaj sąd wymienia trzy nazwiska – red.], których nieruchomości wbrew ich wiedzy i woli zostały objęte czynnościami operacyjno – rozpoznawczymi oraz procesem wyłączenia z produkcji rolnej, dokumenty dotyczące tych nieruchomości zostały wykorzystane w obiegu prawnym, co mogło doprowadzić do zmiany przeznaczenia tych gruntów na cele nierolne i nieleśne wbrew woli wymienionych pokrzywdzonych poprzez podrobienie podpisów [sąd wymienia sześć nazwisk]

wyczerpujących dyspozycję art. 231 §1 k.k. w zb. z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. w zb. z art. 18 §1 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 272 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Uwaga! Artykuły kodeksu karnego pokrywają się z powołanymi przy wyroku na Kamińskim – patrz wyżej.

[pomijamy fragment wyroku na agentach Grzegorzu Postku i Krzysztofie Brendlu]

Sąd zmniejsza wymiar zakazów orzeczonych w pkt II, IV, VI i VIII zaskarżonego wyroku zmniejsza i orzeka wobec oskarżonych Mariusza Kamińskiego, Macieja Wąsika, Grzegorza Postka i Krzysztofa Brendel zakaz zajmowania stanowisk w administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, organach kontroli państwowej, organach kontroli samorządu terytorialnego oraz stanowisk kierowniczych w innych instytucjach państwowych na okres pięciu lat;

w pozostałym zakresie wyrok utrzymuje w mocy;

zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania za drugą instancję w częściach nań przypadających, w tym kwoty po 300 ( trzysta) złotych tytułem opłaty od oskarżonych Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, oraz kwoty po 180 ( sto osiemdziesiąt) złotych od oskarżonych Grzegorza Postka i Krzysztofa Brendel.

Anna Bator- Ciesielska

Mariusz Iwaszko Grzegorz Miśkiewicz

Drobne skróty (także niezaznaczone w tekście), a także wytłuszczenia – od red. OKO.press