0:00
0:00

0:00

W środę 12 lutego 2020 z inicjatywy Piotra Wiślickiego, prezesa Stowarzyszenia ŻIH, doszło do spotkania organizacji społecznych, środowisk i darczyńców związanych z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Jego uczestnicy zareagowali na wydane dzień wcześniej oświadczenie zasłużonego dla placówki, wieloletniego dyrektora Muzeum prof. Dariusza Stoli. Po upływie pięcioletniej kadencji w maju 2019 roku wygrał konkurs na stanowisko dyrektora placówki, ale - wbrew uzgodnieniom i solennym obietnicom - minister kultury Piotr Gliński nie powoływał go.

Prof. Stola w oświadczeniu napisał, że rezygnuje ze swojego prawa do objęcia ponownie stanowiska dyrektora, ale pod warunkiem „porozumienia wszystkich założycieli Muzeum, niezbędnego do dalszego funkcjonowania instytucji”.

Czy dogadywać się z taką władzą?

Oświadczenie prof. Dariusza Stoli z 11 lutego 2020 uruchomiło nową dynamikę w konflikcie. Władze Warszawy i Stowarzyszenie ŻIH, które razem z ministerstwem decydują o losach POLIN, stanęli wobec dylematu:

  • Czy przyjąć deklarację prof. Stoli i szukać „warunków zażegnania kryzysu”, co sprowadza się do wskazania innego kandydata na stanowisko dyrektora muzeum, który zostanie zaakceptowany przez władze?
  • Czy też uznać z powodów pryncypialnych, że nie można godzić się na dyktat polityczny oraz łamanie zawartych umów i odrzucić deklarację Stoli?

W tym drugim wariancie pojawia się jednak groźba powołania przez Glińskiego „swojego” p/o dyrektora, który – już od 23 lutego – mógłby zarządzać POLIN niszcząc jego wizerunek i dorobek. 22 lutego 2020 upływa bowiem rok pracy p/o dyrektora POLIN Zygmunta Stępińskiego, który wcześniej był zastępcą Stoli w latach 2014-2019.

Żydowscy przyjaciele Muzeum: trudno zaakceptować, ale trzeba zaakceptować

Jak dowiaduje się OKO.press w spotkaniu wzięły udział 52 osoby, przedstawicieli polskich i zagranicznych środowisk żydowskich, m.in. Anna Bando z Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, Wiktor Markowicz z American Friends of POLIN Museum, Lesław Piszewski reprezentujący Gminę Wyznaniową Żydowską w Warszawie, Sebastian Rejak z AJC Central Europe, Michael Schudrich - Naczelny Rabin Polski, Paweł Śpiewak kierujący Żydowskim Instytutem Historycznym oraz przedstawiciele Rady Muzeum z Marianem Turskim stojącym na jej czele.

Prawie trzygodzinna dyskusja doprowadziła do podpisania przez 51 osób (jedna się waha) oświadczenia, które w zdecydowanych słowach krytykuje postawę ministra Glińskiego za to, że nie powołał prof. Stoli:

"Trudno zrozumieć i zaakceptować powody, dla których tak się stało. Brak powołania profesora Stoli musi zostać odebrany jako porażka przez każdego, komu na sercu leży dobro Muzeum".

Zebrani wyrazili też "najwyższe uznanie" dla prof. Stoli za jego propozycję odstąpienia od swoich praw w imię dobra POLIN. I zaproponowali, by nowym dyrektorem został dotychczasowy p.o. dyrektora Zygmunt Stępiński.

„Oczekujemy, że tak wskazany kandydat, uzyska również akceptację MKiDN i zakończy kryzys związany z obsadą dyrektora Muzeum” - napisali w oświadczeniu.

"Muzeum nie może pozostawać w stanie zawieszenia"

Pełny tekst oświadczenia

W imieniu przyjaciół Muzeum Historii Żydów Polskich, organizacji społecznych, środowisk żydowskich oraz darczyńców, reprezentowanych przez nas, zwracamy się do założycieli Muzeum POLIN z apelem o pilne zażegnanie kryzysu wywołanego brakiem powołania jego dyrektora.

Muzeum POLIN nie może pozostawać w stanie zawieszenia, bez dyrektora powołanego na wieloletnią kadencję, który z powodzeniem będzie kontynuować misję instytucji tak dobrze służącej dialogowi i porozumieniu polsko – żydowskiemu oraz obrazowi Polski w świecie.

Najlepszym kandydatem na stanowisko dyrektora był profesor Dariusz Stola, który w maju 2019 roku zdecydowanie wygrał ogłoszony decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego konkurs.

Dziś jednak stoimy w obliczu patowej sytuacji, ponieważ kandydatura profesora Stoli nie uzyskała akceptacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zostało to zakomunikowane oficjalnie przez pana Premiera prof. Piotra Glińskiego na spotkaniu z przedstawicielami Stowarzyszenia ŻIH w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego 7 lutego 2020.

Trudno zrozumieć i zaakceptować powody, dla których tak się stało. Brak powołania profesora Stoli musi zostać odebrany jako porażka przez każdego, komu na sercu leży dobro Muzeum.

W odpowiedzi na zaistniałą sytuację Pan Profesor wyraził gotowość poparcia innego rozstrzygnięcia, które zyskałoby akceptację wszystkich założycieli Muzeum POLIN, czyli MKiDN oraz Stowarzyszenia ŻIH i Prezydenta Miasta st. Warszawy. Przyjmujemy to z najwyższym uznaniem.

W krytycznej dla losów Muzeum sytuacji, jedynym rozwiązaniem może okazać się powołanie innego kandydata. W naszej zgodnej opinii bezwzględnie powinna to być jednak osoba wskazana przez Stowarzyszenie ŻIH w pełnym porozumieniu z Prezydentem Miasta st. Warszawy, co stanowiłoby gwarancję, że działalność tak ważnej dla nas wszystkich instytucji będzie kontynuowana bez przeszkód i równie owocnie, jak dotychczas pod kierownictwem prof. Dariusza Stoli.

Oczekujemy, że tak wskazany kandydat, uzyska również akceptację MKiDN i zakończy kryzys związany z obsadą dyrektora Muzeum. Naszym zdaniem naturalnym kandydatem jest dotychczasowy p.o. dyrektora Zygmunt Stępiński.

Anna Bando, Polskie Towarzystwo Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata

Kamila Dąbrowska, Stowarzyszenie ŻIH

Magda Dorosz, Fundacja Hillel Polska

Joanna Fikus, Stowarzyszenie ŻIH

Andrzej Friedman, B’nai B’rith – Loża Polin

Konstanty Gebert

Jan Hartman

Zuzanna Hertzberg, Stowarzyszenie ŻIH

Jan Jagielski, Stowarzyszenie ŻIH

Tadeusz Jakubowicz, Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie

Marian Kalwary, Związek Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej

Alicja Kobus, Gmina Wyznaniowa Żydowska w Poznaniu

Klara Kołodziejska, Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce

Aleksandra Leliwa-Kopystyńska, Stowarzyszenie Dzieci Holokaustu

Sergiusz Kowalski, B’nai B’rith – Loża Polin

Maciej Kozłowski, Stowarzyszenie ŻIH

Stanisław Krajewski

Wiktor Markowicz, American Friends of POLIN Museum

Agnieszka Milbrandt, Stowarzyszenie ŻIH

Jacek Młynarski, Stowarzyszenie Drugie Pokolenie

Alicja Mroczkowska, Stowarzyszenie ŻIH

Małgorzata Niezabitowska, Rada Muzeum POLIN

Marek Nowakowski, Stowarzyszenie ŻIH

Johnatan Ornstein, JCC Kraków

Grażyna Pawlak, Fundacja im. prof. Mojżesza Schorra

Shana Penn, Rada Muzeum POLIN, Taube Philanthropies

Lesław Piszewski, Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie

Piotr Puchta, Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego

Andrzej Folwarczny, Forum Dialogu

Agata Rakowiecka, Centrum Społeczności Żydowskiej JCC Warszawa

Sebastian Rejak, AJC Central Europe

Roman Rewald, American Friends of POLIN Museum

Andrzej Rojek, American Friends of POLIN Museum

Zygmunt Rolat, Rada Muzeum POLIN, American Friends of POLIN Museum

Adam Daniel Rotfeld, Rada Muzeum POLIN

Sławomir Różański, Stowarzyszenie ŻIH

Paula Sawicka, Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita

Ryszard Schnepf, Rada Muzeum POLIN

Rabin Michael Schudrich, Naczelny Rabin Polski

Karina Sokołowska, JDC

Rabin Shalom Ber Stambler, Chabad-Lubawicz

Paweł Śpiewak, Żydowski Instytut Historyczny

Marcin Święcicki, Polski Komitet Wspierania Muzeum POLIN

Jarosław Szczepański, Stowarzyszenie ŻIH

Tad Taube, Taube Philanthropies

Izabela Teodorkiewicz, Fundacja Shalom

Marian Turski, Rada Muzeum POLIN, Stowarzyszenie ŻIH

Marcin Wodziński, Katedra Judaistyki, Uniwersytet Wrocławski

Rabin Stas Wojciechowicz, Synagoga Ec Chaim Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie

Krzysztof Zorde

Jolanta Żyndul, Stowarzyszenie ŻIH

O decyzji prof. Stoli i bojkotowaniu wyniku konkursu przez ministra Glińskiego pisaliśmy obszernie tutaj.

Przeczytaj także:

Czy Gliński zaakceptuje Stępińskiego?

W środę rano 12 lutego 2020 gościem Beaty Lubeckiej w Radiu Zet był wiceminister kultury Jarosław Sellin. Reprezentuje on ministerstwo w Radzie Muzeum, był także przewodniczącym komisji konkursowej. „Odnotowaliśmy oświadczenie prof. Dariusza Stoli. Przyjmujemy do wiadomości, jesteśmy w trakcie intensywnego dialogu z dwoma pozostałymi podmiotami organizującymi Muzeum, do końca lutego musimy się porozumieć w sprawie dyrektora, a nie p.o.” - powiedział.

„Nie było gotowości po naszej stronie, żeby powierzyć dalsze pełnienie obowiązków dyrektora tej instytucji panu profesorowi Dariuszowi Stoli

i ten gest, który wczoraj wykonał, nie ukrywam, ułatwia sytuację, jeśli chodzi o możliwość dogadania pozytywnego”.

Dzień wcześniej minister nie chciał rozmawiać o POLIN z OKO.press.

;
Na zdjęciu Piotr Pacewicz
Piotr Pacewicz

Założyciel i redaktor naczelny OKO.press (2016-2024), od czerwca 2024 redaktor i prezes zarządu Fundacji Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO. Redaktor podziemnego „Tygodnika Mazowsze” (1982–1989), przy Okrągłym Stole sekretarz Bronisława Geremka. Współzakładał „Wyborczą”, jej wicenaczelny (1995–2010). Współtworzył akcje: „Rodzić po ludzku”, „Szkoła z klasą”, „Polska biega”. Autor książek "Psychologiczna analiza rewolucji społecznej", "Zakazane miłości. Seksualność i inne tabu" (z Martą Konarzewską); "Pociąg osobowy".

Na zdjęciu Estera Flieger
Estera Flieger

Dziennikarka, przez blisko cztery lata związana z „Gazetą Wyborczą”, obecnie redaktorka naczelna publicystyki w portalu organizacji pozarządowych ngo.pl, publikowała w „The Guardian”, „Dzienniku Gazecie Prawnej”, „Newsweeku Historii” i serwisie Notes From Poland.

Komentarze