0:000:00

0:00

Prawa autorskie: Slawomir Kaminski / Agencja GazetaSlawomir Kaminski / ...

"Po ponad 100 latach od wywalczenia praw wyborczych dla kobiet nadal wiele spraw nie jest załatwionych. W XXI wieku czas najwyższy na Konstytucję Kobiet. Na równe prawa i równe szanse, bez względu na płeć" - powiedziała OKO.press Sylwia Spurek.

8 marca 2019, w Międzynarodowy Dzień Kobiet, partia Wiosna ogłosiła swoją Konstytucję Kobiet - 10 postulatów programowych. Projekty konkretnych ustaw Wiosna ma przedstawić na początku kadencji Sejmu.

Przez cały dzień kolejne artykuły Konstytucji prezentują w mediach społecznościowych działaczki Wiosny, m.in. Małgorzata Prokop-Paczkowska, Kalina Michocka, Monika Gotlibowska.

"Obecna ustawa, jedna z najbardziej restrykcyjnych w Europie, jest nazywana kompromisem. To nie kompromis kobiet - to kompromis polityków z Kościołem. Kiedy stawką jest nasze życie, zdrowie i prawo do decydowania o sobie, nie ma miejsca na kompromisy" - powiedziała Hanna M. Zagulska, znana jako współinicjatorka Łańcuchów Światła w Poznaniu.

Wiosna: Konstytucja Kobiet

Preambuła: Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywatelek i obywateli. Równość, wolność i solidarność nie mają płci. Zagwarantowanie i przestrzeganie równych praw jest obowiązkiem demokratycznego państwa i miarą naszego postępu cywilizacyjnego.

  • Art. 1 Równość płac i kwoty w spółkach skarbu państwa.
  • Art. 2 Gwarantowana emerytura minimalna w wysokości 1600 zł.
  • Art. 3 Natychmiastowa izolacja sprawcy przemocy domowej i edukacja antyprzemocowa w szkołach.
  • Art. 4 Prawo do bezpiecznego przerywania ciąży na żądanie do 12. tygodnia.
  • Art. 5 Dostęp do nowoczesnej antykoncepcji oraz rzetelnej edukacji seksualnej.
  • Art. 6 Ustawowa gwarancja refundacji in vitro.
  • Art. 7 Dostęp do lekarza ginekologa i gwarancja wysokich standardów opieki okołoporodowej.
  • Art. 8 Gwarancja miejsca w żłobku dla każdego dziecka.
  • Art. 9 Systemowe wsparcie dla osób z niepełnosprawnością oraz ich rodzin.
  • Art. 10 Alimenty ściągane przez administrację skarbową.

Czy są tu postulaty ważniejsze i mniej ważne? "Wiele postulatów dotyczy absolutnie patologicznych sytuacji — takich jak brak bezpieczeństwa. Trudno tu wartościować i stawiać priorytety"- odpowiada OKO.press Sylwia Spurek. "Z pewnością w czołówce są: bezpieczeństwo we własnym domu, godność przy porodzie, możliwość decydowania o sobie, o swoim ciele, zdrowiu, prawo do przerywania ciąży, kiedy tak zdecyduje kobieta".

Czym się różnią postulaty Wiosny od PO/KE?

Wiosna nie jest pierwszym ugrupowaniem, które przed eurowyborami prezentuje zestaw postulatów adresowych do kobiet. 26 stycznia podczas konwencji "Kobieta, Polska, Europa" Platforma Obywatelska i Inicjatywa Polska Barbary Nowackiej przyjęły "deklarację styczniową". Ona też ma 10 punktów:

Deklaracja styczniowa

My, Obywatelki i Obywatele, działający w demokratycznych partiach, organizacjach i stowarzyszeniach, zobowiązujemy się do podjęcia wszelkich starań, by równość kobiet i mężczyzn w życiu publicznym, społecznym i zawodowym stała się wreszcie faktem.

By ten cel urzeczywistnić, zobowiązujemy się do:

1. Natychmiastowej realizacji polityki antyprzemocowej, zapisanej w „Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej”, którą Polska ratyfikowała w 2015 roku. Obejmuje ona działania profilaktyczne, ochronę ofiar przemocy i skuteczne ściganie sprawców. Zwalczanie przemocy - fizycznej, psychicznej, ekonomicznej i seksualnej – wymaga szkoleń pracowników policji, prokuratury i sądownictwa oraz dalszych prac legislacyjnych. Podniesiemy bezpieczeństwo przez nieuchronność kar dla przestępców seksualnych.

2. Skutecznej egzekucji alimentów. Dziecko ma dwoje rodziców odpowiedzialnych za jego wychowanie i utrzymanie.

3. Rozszerzenia profilaktyki zdrowotnej, refundacji szczepień HPV, przywrócenia wysokiego standardu opieki dla kobiet w ciąży oraz okołoporodowej. Przywrócimy wsparcie finansowe państwa w pokonywaniu bezdzietności, w tym in vitro.

4. Wprowadzenia edukacji seksualnej w szkołach oraz dostępnej i refundowanej antykoncepcji. Przywrócimy antykoncepcję awaryjną dostępną bez recepty i uporządkujemy sposób korzystania z klauzuli sumienia.

5. Zapewnienia instrumentów i środków finansowych potrzebnych, by godzić rodzinę z pracą: żłobków, przedszkoli, domów opieki dla seniorów, w tym domów opieki dziennej, świetlic edukacyjnych oraz elastycznego czasu i organizacji pracy.

6. Wsparcia partnerskiego modelu rodziny i sprawiedliwego podziału ról w opiece nad dziećmi, promując urlopy ojcowskie i gwarantując 2 miesiące płatnego urlopu rodzicielskiego wyłącznie dla ojców.

7. Wprowadzenia programów edukacji w szkołach uwzględniających prawa człowieka, prawa obywatelskie, w tym prawa kobiet, mniejszości religijnych i etnicznych, niepełnosprawnych, osób LGBT, oraz aktywnego uczestnictwa szkół w przeciwdziałaniu dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny. Prawo do równego traktowania to rdzeń europejskich wartości i polskiej Konstytucji.

8. Ograniczania luki płacowej i emerytalnej między kobietami a mężczyznami poprzez zwalczanie stereotypów, przejrzystość systemów wynagrodzeń, likwidację barier w awansie oraz wsparcie kobiet na rynku pracy, w tym w sektorach wysokopłatnych.

9. Zwolnienia ze składek na ubezpieczenie społeczne pracowników, którzy po osiągnięciu wieku emerytalnego nie przejdą na emeryturę, celem zachęcenia ich do dłuższej aktywności zawodowej.

10. Wsparcia udziału kobiet na stanowiskach decyzyjnych, poprzez wprowadzenie mechanizmów równowagi płci w zarządach spółek skarbu państwa i komunalnych.

Powołamy ministra ds. równego traktowania oraz urzędy pełnomocnika ds. równego traktowania w samorządach.

By zrealizować te cele, potrzebne jest przywrócenie demokratycznego, europejskiego kursu polskiej polityki oraz szerokie porozumienie wszystkich sił i formacji, dla których prawa i wolności kobiet i mężczyzn są fundamentem demokracji.

Zwracamy się do wszystkich sił politycznych i społecznych o podjęcie współpracy, by równość stała się jednym z priorytetów polskiej polityki.

Najważniejsza różnica między programem Wiosny a deklaracją PO i IP to aborcja. W "Deklaracji styczniowej" o aborcji nie ma ani słowa (jest "wprowadzenie edukacji seksualnej w szkołach oraz dostępnej i refundowanej antykoncepcji", a także przywrócenie antykoncepcji awaryjnej).

Tuż po tym, jak Barbara Nowacka dołączyła do koalicji samorządowej z PO i Nowoczesną Grzegorz Schetyna powiedział w wywiadzie dla Onetu: "Nie poprzemy pomysłów aborcyjnych Barbary Nowackiej".

Wiosna zapowiada wprost aborcję na życzenie do 12. tygodnia ciąży.

Spurek: „U nas będzie inaczej i lepiej”

Sylwia Spurek zwraca jednak uwagę na jeszcze inne różnice: "Deklaracja stycznia jest bardziej ogólnikowa niż nasza Konstytucja Kobiet. PO mówi o "rozszerzeniu profilaktyki zdrowotnej", my - o dostępie do ginekologa dla każdej kobiety. Dostęp do lekarza ginekologa to klucz do rozwiązania wielu problemów, bo w Polsce kobiety dojeżdżają do ginekologa nawet po 50 km. W niektórych gminach nie ma żadnej poradni ginekologicznej. Na Dolnym Śląsku takich gmin jest 46 proc."

PO/KE zapowiada, że przywróci "wsparcie finansowe państwa w pokonywaniu bezdzietności, w tym in vitro". Spurek: "Trzeba mówić o ustawowych gwarancjach, a nie o wsparciu finansowym. In vitro musi być gwarantowane w ustawach".

Czym jeszcze różni się program dla kobiet postulowany przez Wiosnę i PO/KE?

"My mamy odwagę i wiemy, jak to zrobić. Mamy ekspertów i ekspertki, którzy bardzo pryncypialnie i od dawna walczyli i walczą o prawa kobiet" - mówi OKO.press Spurek.

Polska jak Watykan, Polki i Polacy jak Francuzki i Niemki

Na tle krajów Europy propozycje Wiosny nie są niczym rewolucyjnym. Wśród krajów europejskich, które nie dopuszczają aborcji z powodów społecznych lub na życzenie została tylko Malta, Andora, Watykan i… Polska. Zresztą w Polsce ten postulat też ma poparcie znacznej części społeczeństwa

Aż 53 proc. pytanych uznało, że kobieta powinna mieć prawo do przerwania ciąży do 12. tygodnia - według sondażu IPSOS dla OKO.press z połowy lutego 2019. Za było aż 80 proc. wyborców PO i 78 proc. Koalicji Europejskiej.

Jak pisaliśmy w OKO.press na „jedynkach” i „dwójkach” Koalicji Europejskiej i PiS, jest (na razie) odpowiednio: 32 i 38 proc. kobiet. „U nas będzie inaczej i lepiej” — zapowiada Spurek. „Będzie albo 7 kobiet i 6 mężczyzn, albo 6 kobiet i 7 mężczyzn na pierwszych miejscach. Robert Biedroń zdecyduje o jedynkach w najbliższych dniach”.

Aktualizacja: 8 marca Koalicja Europejska zarejestrowała komitet wyborczy i poinformowała, że na listach będzie parytet: 50 proc. kobiet i 50 proc. mężczyzn.

Według sondażu IPSOS dla OKO.press Wiosna może liczyć na 12. proc. głosów.

Dr Sylwia Spurek była zastępczynią Rzecznika Praw Obywatelskich ds. równego traktowania. W marcu dołączyła do partii Roberta Biedronia - co zaskoczyło opinię publiczną - i natychmiast przystąpiła do politycznego działania.

Udostępnij:

Agata Szczęśniak

Redaktorka, publicystka. Współzałożycielka i wieloletnia wicenaczelna Krytyki Politycznej. Pracowała w „Gazecie Wyborczej”. Socjolożka, studiowała też filozofię i stosunki międzynarodowe. Uczy na Uniwersytecie SWPS. W radiu TOK FM prowadzi audycję „Jest temat!” W OKO.press pisze o mediach, polityce polskiej i zagranicznej oraz prawach kobiet.

Komentarze