0:000:00

0:00

"W tym roku przypada stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Uczcijmy tę rocznicę obejmując ochroną całą Puszczę Białowieską w parku narodowym!" - pisze do premiera Mateusza Morawieckiego 140 naukowców z polskich uczelni i organizacji ochrony środowiska.

Sygnatariusze są zaniepokojeni przyszłością Puszczy Białowieskiej i stratami wizerunkowymi na arenie międzynarodowej, jakie Polska poniosła w wyniku konfliktu wokół Puszczy Białowieskiej. Podkreślają, że dotychczasowi ministrowie środowiska nie mieli woli politycznej, bądź byli zbyt słabi na to, by skutecznie bronić Puszczę przed dewastacją przez eksploatację drewna.

"Problem ochrony Puszczy, wstrzymania wyrębów w lasach naturalnego pochodzenia, jest sprawą bardzo pilną, kolejne fragmenty naturalnego lasu są wycinane i zamieniane na plantacje. Wielkie drzewa, pomniki przyrody, świadkowie naszej historii, są przerabiane na deski. Jest to kompromitacja dla Polski" - piszą.

OKO.press publikuje list naukowców w całości. Śródtytuły od redakcji.

"Szanowny Panie Premierze!

Polska, wspólnie z Białorusią ponosi odpowiedzialność za los Puszczy Białowieskiej, unikatowego kompleksu leśnego, kształtowanego od 12 tysięcy lat przez procesy naturalne. W Puszczy przetrwały ostatnie fragmenty pierwotnych lasów, niegdyś pokrywających Europę.

Puszcza to żywe muzeum

O wyjątkowości Puszczy decyduje to, że las ten powstał i na znacznym obszarze rozwija się bez udziału człowieka. Żyje tu nadal wiele gatunków zwierząt, roślin i grzybów, które wyginęły już w innych lasach, w tym żubr - największe zwierzę lądowe Europy.

Obszary lasów naturalnego pochodzenia stanowią swego rodzaju żywe muzeum, okno w przeszłość, przez które możemy obserwować, jak funkcjonują lasy bez interwencji człowieka. Wartości te sprawiły, że Puszcza uzyskała status obszaru Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. Jest to jedyny tej rangi obiekt przyrodniczy w Polsce.

Zachowanie tego dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego powinno być naszym najwyższym priorytetem i to nie tylko dlatego, że zobowiązują nas do tego przepisy prawa polskiego i unijnego. Winniśmy to przede wszystkim naszym przodkom, którzy przez kilkaset lat chronili Puszczę, winniśmy to przyszłym pokoleniom, które powinny mieć okazję do zobaczenia lasu naturalnego na własne oczy.

Jeśli chcemy zachować do siebie szacunek, móc mienić się człowiekiem rozumnym (Homo sapiens), musimy Puszczy zapewnić przetrwanie.

Teleskop Hubble'a można odbudować, Puszczę nie

Puszcza Białowieska ma wyjątkowe znaczenie dla ochrony przyrody. Bogactwo grzybów, roślin i zwierząt jest wyjątkowo wysokie, szczególnie ważne są organizmy, których występowanie zależy od obecności starych drzew i martwego, rozkładającego się drewna. Puszcza ma też olbrzymie znaczenie dla nauk biologicznych, podobne do tego, jakie mają kosmiczny teleskop Hubble’a dla astronomii, czy laboratorium CERN dla fizyków.

Jedyną różnicą jest to, że jeśli zniszczony zostanie teleskop czy laboratorium w Genewie, będziemy w stanie je odbudować, natomiast zagłada lasu pierwotnego będzie nieodwracalna.

Puszcza Białowieska, ze swoimi olbrzymimi drzewami (najwyższe świerki dorastają tu do wysokości 52 m, obwód najgrubszych dębów przekracza 7 m, najstarsze drzewa pamiętają czasy pierwszych Jagiellonów), związana nierozerwalnie z naszą historią, będąca źródłem natchnienia dla pokoleń artystów, stanowi część naszego i światowego dziedzictwa kulturowego.

Puszcza Białowieska to też wielka atrakcja turystyczna przyciągająca corocznie setki tysięcy turystów, co przyczynia się do rozwoju regionu i wzrostu zamożności lokalnej społeczności.

Puszcza jak Wawel

Puszcza przetrwała, gdyż od XV aż do początków dwudziestego wieku była chroniona jako dobra królewskie i carskie. Dopiero w czasie pierwszej wojny światowej rozpoczęły się prowadzone na wielką, przemysłową skalę wyręby. Po drugiej wojnie Puszcza została podzielona między Polskę a Białoruś. W naszej części Puszczy, poza niewielkim wyłączonym z eksploatacji obszarem (6 proc.), kontynuowano wyręby na skalę gospodarczą.

Trwająca zaledwie 90 lat eksploatacja miała dramatyczny wręcz wpływ na Puszczę. W ciągu tego czasu znaczna część obszarów porośniętych pierwotnym lasem została wyrąbana i zastąpiona przez plantacje.

Pomimo licznych postulatów i projektów objęcia należytą ochroną całego obszaru Puszczy, proces usuwania resztek drzewostanów naturalnych trwa. Jeśli proces ten nie zostanie zatrzymany, praktycznie wszystkie fragmenty naturalne zostaną wycięte w nadchodzących latach i ostatni pierwotny las Europy zniknie.

Traktowanie Puszczy Białowieskiej jako źródła surowca na deski jest takim samym barbarzyństwem, jak traktowanie Wawelu jako składu materiałów budowlanych.

Pisał o tym Czesław Miłosz w artykule „Rozebrać Wawel na cegły”. To niezwykle trafne porównanie, bo Puszcza Białowieska jest dla Polski tej rangi obiektem-symbolem, co Wawel z grobami królewskimi. Nie stać nas na bezpowrotną utratę tego, czego nie posiada już prawie żaden inny naród europejski – pozostałości pierwotnego lasu naturalnego.

Cała Puszcza parkiem narodowym!

Wszystkie dotychczasowe działania, podejmowane dla ochrony Puszczy okazały się nieskuteczne. Kolejni ministrowie środowiska nie chcieli/byli zbyt słabi, by skutecznie przeciwstawić się grupowym interesom ludzi zainteresowanych eksploatacją drewna, by działać na rzecz zachowania zasobów Puszczy.

Korporacyjny interes administracji Lasów Państwowych okazywał się zawsze silniejszy niż interes państwa, niż dobre imię Polski w świecie.

Jedynie wsparcie całego Rządu może stać się tu skuteczną przeciwwagą. Stąd nasz list do Pana.

Panie Premierze!

Problem ochrony Puszczy, wstrzymania wyrębów w lasach naturalnego pochodzenia, jest sprawą bardzo pilną, kolejne fragmenty naturalnego lasu są wycinane i zamieniane na plantacje. Wielkie drzewa, pomniki przyrody, świadkowie naszej historii, są przerabiane na deski. Jest to kompromitacja dla Polski. Dlatego prosimy o jak najszybsze podjęcie kroków zmierzających do ochrony tego unikatowego lasu na całym jej obszarze.

W tym roku przypada stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Uczcijmy tę rocznicę obejmując ochroną całą Puszczę Białowieską w parku narodowym!"

prof. dr hab. Oleg Aleksandrowicz, Instytut Biologii i Ochrony Środowiska Akademii Pomorskiej w Słupsku dr Piotr Bałazy, Instytut Oceanologii PAN, Sopot dr hab. Adam Barcikowski, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UMK, emeryt dr hab. prof. Karolina Bącela-Spychalska, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego dr Małgorzata Blicharska, Department of Earth Sciences, Uppsala University dr Michał Bogdziewicz Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza dr Richard K. Broughton, Centre for Ecology & Hydrology, Wielka Brytania dr inż. Lech Buchholz, Polskie Towarzystwo Entomologiczne prof. dr hab. Przemysław Busse Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego, emeryt dr Sławomir Chmielewski, Mazowiecko-Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne dr Marta Cholewa, Wydział Biologii Uniwersytetu Szczecińskiego dr Marcin Churski, Instytut Biologii Ssaków PAN, Białowieża dr hab., prof. Przemysław Chylarecki Muzeum i Instytut Zoologii PAN dr hab. prof. Dorota Czeszczewik, Wydział Przyrodniczy Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach dr Zygmunt Dajdok, Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr Piotr Dąbrowski, Polski Narodowy Komitet UNESCO-MAB dr Michał Falkowski, Mazowiecko-Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne dr hab. prof. Ewa Fudali, Wydział Przyrodniczo-Technologiczny Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu prof. dr hab. Beata Gabryś, Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Zielonogórskiego prof. dr hab. Grzegorz Gabryś, Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Zielonogórskiego dr Halina Galera, Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego dr Arnold Garbiec, Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr Michał Goc, Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego mgr Ewa Gołaszewska Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego dr Zbigniew Gołąb, Park Narodowy Gór Stołowych, emeryt mgr Michał Gorczak Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego dr Iwona Gottfried Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr inŜ. Mirosława Górecka Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW prof. dr hab. Jan Gutowicz Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr hab. Jerzy M. Gutowski Instytut Badawczy Leśnictwa, BiałowieŜa dr Grzegorz Hebda Wydział Przyrodniczo-Techniczny Uniwersytetu Opolskiego dr Aleksandra Jabłońska Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego dr Emilia Jakowska Instytut Oceanologii PAN, Sopot dr hab. prof. Dariusz Jakubas Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego dr hab., prof. Małgorzata Janicka Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr hab. Bogdan Jaroszewicz Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego dr hab. Łukasz Kaczmarek Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza dr inŜ. Marcin Kadej Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr Joanna Kajzer-Bonk Wydział Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego dr Wojciech Kania Muzeum i Instytut Zoologii PAN, emeryt dr hab., prof. Monika Kędra Instytut Oceanologii PAN, Sopot dr Dorota Kidawa Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego prof. dr hab. Hanna Kmita Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza dr hab., prof. Mikołaj Kokociński Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza dr hab., prof. Ziemowit Kosiński Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza dr hab. Jan Kotusz Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr hab. Lech Kotwicki Instytut Oceanologii PAN, Sopot prof. dr hab. Jan Kozłowski Wydział Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, emeryt dr hab. Paulina Kramarz Wydział Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego dr Marta Kras Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego dr hab. Monika Krzyżanowska Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr hab. Halina Kucharczyk Wydział Biologii I Biotechnologii UMCS dr hab., prof. Lechosław Kuczyński Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza dr Anna Kujawa Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN dr hab., prof. Krzysztof Kujawa Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN dr Sławomir Kwaśniewski Instytut Oceanologii PAN, Sopot prof. dr hab. Małgorzata Latałowa Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego dr Joanna Legeżyńska Instytut Oceanologii PAN, Sopot dr Konrad Leśniowski Wydział Biotechnologii Uniwersytetu Rzeszowskiego dr hab. Mariusz Lewandowski Wydział Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu, SGGW dr Joanna Łubocka Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego mgr Agnieszka Majer Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza dr Tomasz Mamos Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego dr Marta Maziarz Muzeum i Instytut Zoologii PAN dr Natalia Miękus-Purwin Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego prof. dr hab. Krzysztof Migała Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska Uniwersytetu Wrocławskiego dr Andrzej Mikulski Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego dr hab., prof. Grzegorz Mikusiński, Swedish University of Agricultural Sciences, Uppsala mgr Agnieszka Mroczkowska Wydział Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego dr hab., prof. Mirosław Nakonieczny Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Wojciech Niedbała Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza dr Sabina Nowak Stowarzyszenie dla Natury "Wilk" dr hab., prof. Sylwia Nowak Wydział Przyrodniczo-Techniczny Uniwersytetu Opolskiego dr hab., prof. Arkadiusz Nowak Wydział Przyrodniczo-Techniczny Uniwersytetu Opolskiego dr Jarosław K. Nowakowski Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego prof. dr hab. Maria Ogielska Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr. hab. Anna Orczewska Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego mgr Beata Orłowska Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr hab. Tomasz S. Osiejuk Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza dr Jerzy Parusel Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska w Katowicach mgr Alicja Pawelec Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego prof. dr hab. Bogusław Pawłowski Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr Anna Pędziszewka Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego prof. dr hab. Andrzej Piechocki Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego prof. dr hab. Joanna Pijanowska Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego dr Ewa Piotrowska Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego dr Mateusz Płóciennik Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego dr Tomasz Podgórski Instytut Biologii Ssaków PAN, BiałowieŜa dr hab., prof. Władysław Polcyn Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza prof. dr hab. Mirosław Przybylski Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego prof. dr hab. Jacek Radwan Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza mgr Jarosław Raubic Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza dr hab. Adam Rostański Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego dr hab. Ireneusz Ruczyński Instytut Biologii Ssaków PAN, BiałowieŜa dr Rafal Ruta Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr Tomasz Samojlik Instytut Biologii Ssaków PAN, BiałowieŜa dr hab., prof. Nuria Selva Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków dr hab., prof. Dariusz Skarżyński Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr hab. Edyta Skierka Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego dr hab., prof. Anna Skoracka Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza prof. dr hab. Piotr Skubała Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego dr Adrian Smolis Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr hab. Tadeusz Stawarczyk Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr hab. Adam Stebel Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach dr hab. Krzysztof Stefaniak Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr hab. Lech Stempniewicz Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego dr Mirosław Stepaniuk Stowarzyszenie Dziedzictwo Podlasia prof. dr hab. Józef Szmeja Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego dr Jakub Szymkowiak Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza dr Joanna Święta-Musznicka Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego prof. dr hab. Dariusz Tarnawski Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr hab. Barbara Tokarska-Guzik Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UniwersytetuŚląskiego dr hab. inŜ., prof. Klara Tomaszewska Wydział Przyrodniczo-Technologiczny Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu prof. dr hab. Ludwik Tomialojć Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego, emeryt dr Emilia Trudnowska Instytut Oceanologii PAN, Sopot prof. dr hab. Piotr Tryjanowski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu dr hab., prof. Wojciech Tylmann Wydział Oceanografii I Geografii Uniwersytetu Gdańskiego dr hab., prof. Wiesław Walankiewicz Wydział Przyrodniczy Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach prof. dr hab. Marek Wanat Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr hab. January Weiner Wydział Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, emeryt; (czł.rzeczywisty PAN, czł. czynny PAU) prof. dr hab. Helena Wesołowska Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr hab. Tomasz Wesołowski Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr Agata Weydmann Wydział Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego dr hab., prof. Ewa Węgrzyn Wydział Biotechnologii Uniwersytetu Rzeszowskiego prof. dr hab. Jan Marcin Węsławski Instytut Oceanologii PAN, Sopot dr Jolanta Wiedeńska Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego dr Sylwia Wierzcholska Wydział Przyrodniczo-Techniczny Uniwersytetu Opolskiego dr hab. Józef Wiktor Instytut Oceanologii PAN, Sopot dr hab., prof. Katarzyna Wojczulanis-Jakubas Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego prof. dr hab. Bronisław Wojtuń Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dr Marta Wrzosek Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego dr hab. inŜ., prof. Andrzej Wuczyński Instytut Ochrony Przyrody PAN dr Anna Wysocka Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego dr hab., prof. Dariusz Wysocki Wydział Biologii Uniwersytetu Szczecińskiego dr Krzysztof Zawierucha Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza dr Marcelina Zimny Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego dr Adam Zwolicki Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego dr hab. Marcin Zych Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego dr Michał Śmihorski Instytut Ochrony Przyrody PAN dr hab., prof. Ludwik Żołnierz Wydział Przyrodniczo-Technologiczny Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu dr hab. Roman Żurek Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków

Zespołu eksperckiego nadal nie ma

List pojawia się w momencie, w którym ważą się losy Puszczy Białowieskiej. 17 kwietnia 2018 roku Trybunał Sprawiedliwości UE uznał ubiegłoroczną wycinkę za nielegalną.

Przeczytaj także:

Na początku lutego następca Jana Szyszki - głównego odpowiedzialnego za cięcia w Puszczy - zapowiedział, że powoła zespół ekspercki, który opracuje plan dla Puszczy. W jego skład mają wejść naukowcy, przedstawiciele organizacji przyrodniczych oraz leśnicy. Na razie jednak kończy się na obietnicach.

Z przecieków medialnych wynika, że w gronie eksperckim ministra Kowalczyka może zabraknąć naukowców, którzy najmocniej angażowali się w obronę Puszczy Białowieskiej przed wycinką.

Udostępnij:

Robert Jurszo

Dziennikarz i publicysta. W OKO.press pisze o ochronie przyrody, łowiectwie, prawach zwierząt, smogu i klimacie oraz dokonaniach komisji smoleńskiej. Stały współpracownik miesięcznika „Dzikie Życie”.

Przeczytaj także:

Komentarze