Na kilkanaście godzin przez wyborem kandydatów na nowego prezesa SN naukowcy, prawnicy, sędziowie, prokuratorzy i organizacje pozarządowe z Polski oraz z Europy apelują do sędziów o walkę o niezależny od politycznych nacisków Sąd Najwyższy
Apel został skierowany do sędziów SN z Izby Cywilnej, Karnej i Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. To w tych Izbach zasiadają starsi stażem sędziowie SN, którzy nominacje dostali od starej, legalnej KRS, którą niezgodnie z Konstytucją rozwiązał PiS.
Apel nie przypadkiem pojawia się teraz. W piątek 8 maja o godz. 12 zaczyna się Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN, które ma wybrać pięciu kandydatów, spośród których prezydent Andrzej Duda wybierze nowego prezesa SN.
Zgromadzenie zwołał wykonujący obowiązki prezesa SN Kamil Zaradkiewicz, powołany na tę funkcję przez prezydenta Andrzeja Dudę. Zaradkiewicz choć SN ma rządzić tylko chwilę to już swoimi decyzjami pokazał, że chciałby ostrego kursu wobec starych Izb SN i nowych „porządków”.
Pisaliśmy o jego decyzjach w OKO.press:
Autorzy apelu podważają prawo Zaradkiewicza do pełnienia tej funkcji. Podważają też prawo do udziału w Zgromadzeniu nowych sędziów SN, w tym z Izb które powołał PiS, czyli z Izby Dyscyplinarnej i Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Bo dostali oni nominację od nowej KRS, której status podważył TSUE i pełny skład SN wydając w styczniu 2020 r. uchwałę.
Ponadto przeciwko nowym sędziom SN złożono pozwy o ustalenie, że nie są oni legalnymi sędziami. Pozwy złożyli niezależni sędziowie, głównie związani z Iustitią. Autorzy pozwów domagają się też odsunięcia tych sędziów od orzekania. Taki pozew złożono też przeciwko Zaradkiewiczowi. Zrobił to sędzia Waldemar Żurek, który dodatkowo domaga się, by odsunąć Zaradkiewicza od wykonywania obowiązków prezesa. Sędziowie mają jednak teraz podstawy, by obawiać się, że pozwy rozpozna niezależny sąd.
Pisaliśmy o tym w OKO.press:
O tych pozwach i statusie nowych sędziów SN piszą też autorzy apelu. Dlatego ich zdaniem nowi sędziowie nie powinni 8 maja wybierać kandydatów na nowego prezesa SN. Na Zgromadzeniu „starzy” sędziowie SN będą mieli 56 głosów, nowi 43. Publikujemy poniżej cały apel do sędziów SN starych Izb.
Sędziowie Izby Cywilnej, Sędziowie Izby Karnej, Sędziowie Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Legalni Sędziowie Sądu Najwyższego,
Powodowani najwyższym zaniepokojeniem zwracamy się do Was z apelem o wytrwanie w walce o niezależny, wolny od politycznych nacisków Sąd Najwyższy. Jest on najważniejszym sądem dla polskich obywateli, a jako część unijnego wymiaru sprawiedliwości jego niezależność stanowi o spójności samej Unii Europejskiej.
W ostatnich latach dla wielu - środowisk prawniczych jak i obywateli - Sąd Najwyższy stał się ostoją bezpieczeństwa prawnego i redutą walki o zachowanie zasady trójpodziału władzy. W obronie jego niezależności i w geście solidarności z Wami, niezależnymi sędziami Sądu Najwyższego, wystąpiły tysiące Polaków oraz europejscy prawnicy w Marszu Tysiąca Tóg.
Kontrolę nad Sądem Najwyższym próbuje przejąć partyjny funkcjonariusz [wykonujący obowiązki prezesa Kamil Zaradkiewicz – red.], którego umocowanie pozostaje sprzeczne z Konstytucją i regułami wyboru sędziów w państwach demokratycznych. Osoba ta nie tylko zmienia decyzje legalnego Pierwszego Prezesa SN, ignorując orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, ale jest też symbolem prawnika, który zaprzedał swe poglądy prawne i ideały w imię politycznej lojalności. Jego działanie ma doprowadzić do politycznego podporządkowania, zniszczenia autorytetu i marginalizacji na forum międzynarodowym niezależnego unijnego sądu, którym jest Sąd Najwyższy. Tym samym domknięty zostanie proces poddania polskiego sądownictwa kontroli rządzącej obecnie partii i podporządkowanych jej organów władzy.
Nadchodzi dzień próby dla sędziów SN. Przewidziany nowy sposób wyboru Pierwszego Prezesa, zakładający udział sędziów pozbawionych prawa do orzekania [nowych sędziów SN z nominacji nowej, niekonstytucyjnej KRS – red.] oraz pozwalający na powołanie na to stanowisko osoby, która uzyskała poparcie jedynie niewielkiej ilości sędziów SN, godzi w podstawy niezależności instytucjonalnej Sądu Najwyższego oraz może doprowadzić do przemiany go w politycznie zależną atrapę. Przykładami takich fasadowych organów, których faktyczne przejęcie i zniszczenie już się dokonało są Trybunał Konstytucyjny (od 2016 r.), czy tzw. neo - Krajowa Rada Sądownictwa. Nie można pozwolić, by to samo stało się z Sądem Najwyższym.
Legalnie wybrani sędziowie, zwołani przez osobę wadliwie umocowaną do pełnienia roli p.o. Pierwszego Prezesa SN [Zaradkiewicza – red.], będą zmuszeni głosować na równych prawach z osobami [nowymi sędziami SN – red.], których status podważył sam SN w swoich wcześniejszych orzeczeniach, opartych na fundamentalnym orzeczeniu TSUE z 19 listopada 2019r. Orzeczenie to opiera się na jednoznacznie negatywnej ocenie politycznie umocowanej, powołanej sprzecznie z Konstytucją i standardami wyboru sędziów europejskich tzw. neo - KRS. Sam SN, w kilku pytaniach prejudycjalnych zawisłych przed TSUE jeszcze przed jego orzeczeniem z 19 listopada 2019 r., kwestionował umocowanie członków tego organu.
Obecnie na skutek politycznych nacisków i nieustannie zmienianych wbrew Konstytucji przepisów, osoby te miałyby brać udział w „legalnych” wyborach kandydatów na Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. Taki sposób wyboru kandydatów [Zgromadzenie ma wybrać 5 kandydatów na nowego prezesa SN – red.] może mieć skrajnie negatywne skutki dla bezpieczeństwa prawnego polskich obywateli, a jego dokonanie przy współudziale niezawisłych sędziów może prowadzić do nieodwracalnej legitymizacji bezprawia. Jeśli jednak zgromadzenie odbędzie się z Waszym udziałem, konieczne będzie objęcie go odpowiednim monitoringiem społecznym i medialnym, który pozwoli krajowej i międzynarodowej opinii publicznej na uzyskanie pełnej informacji o jego przebiegu i zarejestrowanie potencjalnie towarzyszących mu nieprawidłowości proceduralnych i technicznych.
Tzw. Izba Dyscyplinarna i Izba Kontroli Nadzwyczajnej [obie powołane przez PiS – red.] nie mogą być uznane za niezależne sądy w świetle Konstytucji i orzeczeń TSUE, a ich członkowie za sędziów Sądu Najwyższego. Jesteśmy przekonani, że powinny zostać podjęte wszelkie działania do odsunięcia ich od jakichkolwiek czynności orzeczniczych i funkcjonowania w ramach Sądu Najwyższego. Może się to stać w drodze rozpatrzenia złożonych już zabezpieczeń, które wskazują na wadliwość ich statusu [chodzi o 16 pozwów o ustalenie, że nowi sędziowie SN nie są legalnymi sędziami – red.]. Trudno będzie przecenić znaczenie takich rozstrzygnięć w obliczu ogromnych kontrowersji związanych z nadchodzącymi wyborami prezydenckimi w Polsce.
Dlatego prosimy Sędziów Sądu Najwyższego, by przedsięwzięli wszelkie możliwe kroki, aby zatrzymać proces niszczenia jednego z ostatnich i kluczowych filarów demokratycznego państwa prawnego.
Składamy Wam wyrazy najwyższego uznania za dotychczasową walkę o praworządność. Zdajemy sobie sprawę z trudności i wyzwań, z którymi się spotykacie. Jesteśmy jednak przekonani, że ta walka wchodzi obecnie w decydującą fazę i Wasze zdecydowanie odegra w niej rolę decydującą. Możecie liczyć na naszą solidarność i wsparcie. Dziś na szali spoczywa nie tylko praworządność w Polsce, lecz także jej europejska przyszłość i ład prawny samej UE.
Z poważaniem,
Fundacja Otwarty Dialog (ODF, Polska/Belgia)
oraz:
Prof. Alberto Alemanno, HEC Paryż
Prof. Leszek Balcerowicz
Centrum Wolności Obywatelskich (Ukraina)
Prof. Paul Craig, St John’s College, Uniwersytet Oksfordzki
Defend Democracy (Belgia)
Estońskie Stowarzyszenie Sędziów - Sędzia Indrek Parrest, Prezes
Fińskie Stowarzyszenie Sędziów
Europejska Rada Stowarzyszeń Adwokackich i Prawniczych (CCBE)
Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR, Polska)
Prof. Gábor Halmai, Europejski Instytut Uniwersytecki we Florencji
Inicjatywa Arrested Lawyers (Turcja/Belgia)
Prof. Dimitry Kochenov, Uniwersytet w Groningen
Dr. Kriszta Kovács, WZB Berlin Center for Global Constitutionalism
Instytut Pokoju i Demokracji - Dr. Leyla Yunus, Dyrektor (Holandia/Azerbejdżan)
Jacek Kozłowski, wojewoda mazowiecki 2007-2015
Niemieckie Stowarzyszenie Adwokackie - Edith Kindermann, Prezes
Niemiecko-Polskie Stowarzyszenie Sędziów
Obserwatorium Wyborcze (Polska)
Paryska Rada Adwokacka - Olivier Cousi, Prezes
Prof. Laurent Pech, Uniwersytet Middlesex w Londynie Prof. Vlad Perju, Boston College
Prof. Sébastien Platon, Uniwersytet Bordeaux
Rumuńskie Stowarzyszenie Sędziów (AMR) - Sędzia Dr. Andreea Ciucă, Prezes
Rumuńskie Stowarzyszenie Sędziów (AMR) - Sędzia Viorica Costiniu, Honorowy Prezes
Prof. Andrzej Rzepliński, b. Prezes Trybunału Konstytucyjnego
Prof. Wojciech Sadurski, Uniwersytet Sydney
Prof. Kim Lane Scheppele, Uniwersytet Princeton
Sędziowie Europejscy dla Demokracji i Wolności (MEDEL) - Filipe Marques, Prezes
Stowarzyszenie Sędziów Macedonii Płn - Sędzia Betim Jahja, Sekretarz
Stowarzyszenie Sędziów “Themis” (Polska)
Stowarzyszenie Prokuratorów Lex Super Omnia (LSO, Polska)
Ogólnopolski Strajk Kobiet
Jerzy Adam Stępień, b. Prezes Trybunału Konstytucyjnego
Stowarzyszenie Sędziów Rodzinnych Pro Familia (Polska)
Szwedzkie Stowarzyszenie Sędziów - Sędzia Björn Lindén, Prezes
Jacek Szymanderski, b. poseł na Sejm i działacz opozycji solidarnościowej
Andrzej Wielowieyski, b. senator i działacz opozycji solidarnościowej
Włoska Federacja Praw Człowieka (FIDU)
Prof. Fryderyk Zoll, Uniwersytet Jagielloński
Absolwent Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2000 r. dziennikarz „Gazety Stołecznej” w „Gazecie Wyborczej”. Od 2006 r. dziennikarz m.in. „Rzeczpospolitej”, „Polska The Times” i „Gazety Wyborczej”. Pisze o prawie, sądach i prokuraturze.
Absolwent Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2000 r. dziennikarz „Gazety Stołecznej” w „Gazecie Wyborczej”. Od 2006 r. dziennikarz m.in. „Rzeczpospolitej”, „Polska The Times” i „Gazety Wyborczej”. Pisze o prawie, sądach i prokuraturze.
Komentarze