Drugie równanie Zalewskiej: 0 + 8 = 9

Wtorek 13 września 2016 r był tylko przygrywką do piątku, kiedy min. Anna Zalewska przedstawi projekt ustawy oświatowej, który "wszystko państwu wyjaśni". Ale chaotyczna wymiana zdań w sejmowej komisji edukacji daje przedsmak tego, jak przedstawiana będzie dobra zmiana szkoły.

"Oko" wybiera odpowiedzi Zalewskiej na pytania Krystyny Starczewskiej, wspótwórczyni ruchu szkół społecznych, przez lata dyrektorki legendarnego warszawskiego liceum Bednarska.

Starczewska mówiła: (1) w edukacji liczy się stałość, zmiany powinny być wprowadzane systematycznie, przygotowane, testowane. (2) Skąd ten pośpiech? Czemu bez uzasadnienia, bez debaty, bez pilotażu dokonuje się tak radykalnych zmian? (3) Czy nie szkoda gimnazjów, które będą likwidowane? Zwłaszcza, że (4) Wprowadzenie gimnazjów i tym samym wydłużenie edukacji ogólonej o rok dało dobre efekty, widoczne m.in. w badaniach PISA. (5) Czy skrócenie z powrotem edukacji nie zmniejszy szans dzieci ze wsi?

Anna z Efezu Zalewska: wariabilizm i litość nad dziećmi

Min. Zalewska odpowiedziała Starczewskiej tak: "Edukacja nie jest niczym stałym. Wciąż przecież zmienia się sytuacja. Zmienia się świat, edukacja musi reagować". Nawiązała do poglądu Heraklita z Efezu, filozofa aforysty z VI/V w. p.n.e., że "nie sposób wstąpić do tej samej rzeki, bo już inne napłynęły w nią wody".

Udowodniwszy, że czasy się zmieniają a szkoła wraz z nimi, min. Zalewska uzasadniła reformatorski pośpiech: "Nie można było czekać. Szkoda było dzieci".

Nie sprecyzowało, co wywołało jej współczucie. Z innych wypowiedzi min. Zalewskiej można wnosić, że źródłem cierpienia dzieci było w dotychczasowej edukacji wszystko: od zbrodniczego pomysłu, by posłać do szkoły sześcioletnie maluchy, poprzez gimnazja, które były "wielką klęską", aż po licea, które stały się kursem przygotowawczym do matury.

Anna z Elei Zalewska: każda szkoła będzie

Min. Zalewska okazała się wariabilistką ograniczoną. Powiedziała dosłownie: "Każda szkoła będzie".

To znaczące przesunięcie w kierunku eleatów, z którymi Heraklit toczył spory. Parmenides powiadał, że "nie jest bytem, co może przestać być". Wcześniej min. Zalewska skłaniała się przecież do poglądu, że gimnazja, które zostaną zlikwidowane przestaną istnieć, choć nazywała ten proces z filozoficzną subtelnością"wygaszaniem". Teraz poszła krok dalej: szkoła jako byt, nie może przestać być.

Nie mieściło się to w głowie także innym uczestniczkom dyskusji w komisji edukacji.

To wymagałoby kompletnej wymiany kadry, zatrudniania nauczycielek edukacji wczesnoszkolnej.

A jeżeli gimnazja przejmą dzieci, co stanie się z małymi szkołami podstawowymi, zwłaszcza wiejskimi? Skąd Zalewska w epoce niżu demograficznego weźmie tylu uczniów, żeby gminy nie zamykały szkół? Zwłaszcza, że ministra zapowiada ograniczenie przekształceń (już ponad 1000) szkół publicznych w społeczne, prowadzone przez tworzone ad hoc lokalne stowarzyszenia, bo jako niepubliczne są tańsze w utrzymaniu, nie podpadając pod rygory Karty Nauczyciela?

Filozofia nowej arytmetyki

Troska (4) Krystyny Starczewskiej o skutki skrócenia edukacji znalazła odpowiedź, o której nie śniło się naszym filozofom. Otóż nie jest prawdą, że edukacja ogólna zostanie skrócona.

Pani minister już wcześniej mierzyła się z tą na pozór prostą nierównością: 9 jest większe niż 8.

Do pewnego momentu zaprzeczała zmianom. W lutym 2016 r. powiedziała, że „nie ma mowy o zamykaniu czegokolwiek. To wyssane z palca sugestie”.

Kiedy okazało się, że coś z tego palca zostanie jednak wyssane, w wywiadzie dla "wSieci" przedstawiła swoją pierwszą nierówność:

Pierwsza nierówność Zalewskiej już nie obowiązuje. Pani minister idzie dalej.

To już pitagorejskie misterium.

Pomińmy nawet fakt, że minister zapowiada 4300 zł na dziecko rocznie, a średnia subwencja w klasach I-III wynosi 5537 zł . Dobre i to, na dziecko w przedszkolu gminy dostawały dotąd 1370 zł. Większe pieniądze pomogą gminom poprawić edukację sześciolatków w przedszkolach, a także zmniejszyć nieuchronne zwolnienia nauczycielek edukacji wczesnoszkolnej - już są sygnały, że część ma iść ze szkoły do przedszkola.

Tak było, jest i będzie. Gdyby było inaczej, min. Zalewska skróciłaby pewnie edukację wczesnoszkolną z obecnych trzech lat do dwóch, a dzieje się wręcz odwrotnie: wydłuża ją do (prawie) czterech, bo IV klasa ma mieć tę samą panią i tylko elementy nauczania przedmiotowego.

Jeżeli nawet policzymy rok w zerówce za rok nauki szkolnej, to edukacji wg PiS uzbiera się 9 lat. Ale w poprzednim okresie szkoły-szkoda-dzieci byłoby to 1+9 = 10, bo zerówka też była, równie obowiązkowa.

PISA to test dla tępaków, a...

Krystyna Starczewska broni gimnazjów, pomimo ich kiepskich notowań w sondażach. Powołuje się na wyniki międzynarodowych badań PISA.

Polskie 15-latki – po przejściu do gimnazjów – zanotowały w PISA 2003 wielki postęp w porównaniu z 15-latkami z 2000 r., które chodziły jeszcze do różnych szkół. Przede wszystkim spadła liczba uczniów/uczennic, których wyniki były tak złe, że oznaczały kłopoty z dalszą nauką. Wszystko dlatego, że wprowadzenie gimnazjów wydłużyło naukę o rok i wyrównało szanse edukacyjne, o polskim sukcesie pisał cały edukacyjny świat. W kolejnych badaniach PISA polskie 15-latki jeszcze awansowały, do czołówki Europy. Starczewska obawia się, że odjęcie roku edukacji ten dobry efekt odwróci, na czym stracą przede wszystkim dzieci z domów o mniejszym kapitale kulturowym.

Po pierwsze, badanie PISA. Jej zdaniem, sprawdza ono tylko proste odtwarzanie wiedzy i ukrywa, że dzieci nie radzą sobie z rozwiązywaniem problemów. Może Zalewska naprawdę nie wie, że PISA nie prostym testem? Zresztą jak można sprawdzać "szkolną wiedzę" skoro na te same pytania odpowiadają 15-latki w ponad 60 krajach świata? Zadania PISA wymagają czasem niezłego pomyślenia.

... Platforma uczyła bezproblemowo

Min. Zalewska demaskuje też Platformę: specjalnie uczyła dzieci tak, by dobrze wypadały w PISA. Ten chytry plan prowadził jednak do tego, że dzieci nie uczyły się myśleć. Wyszło to na jaw w "badaniach rozwiązywania problemów".

Zalewskiej chodzi o inne badanie tej samej PISA niefortunnie nazwane "Rozwiązywaniem problemów". Faktycznie, polskie prymusy wypadły w nim poniżej średniej OECD. Tyle, że badanie było de facto pomiarem umiejętności cyfrowych: zadania rozwiązywano na komputerze (a nie papierze), a dotyczyły takich umiejętności jak zakup biletu w automacie, czy programowanie odkurzacza. Okazało się, że polska szkoła za mało używa i uczy nowych technologii, co samo w sobie jest problemem, ale nie ma zbyt wiele wspólnego z ogólną umiejętnością rozwiązywania problemów.

Reasumując, min. Anna Zalewska dała Krystynie Starczewskiej szkołę, czy może lekcję filozofii, logiki i arytmetyki w jednym, po której trudno się pozbierać.