Gerald Birgfellner nie był pierwszym biznesmenem i pierwszym członkiem rodziny Jarosława Kaczyńskiego, który chciał robić biznesy ze spółką Srebrna, kontrolowaną przez prezesa PiS i jego ludzi. I nie jest pierwszym, który popadł przez to w poważne kłopoty.

Wcześniej należącą do tej spółki działką przy ul. Srebrnej w Warszawie zainteresował się Marcin Dubieniecki, ówczesny mąż Marty Kaczyńskiej - z wykształcenia prawnik, z zamiłowania biznesmen.

I wszystko wskazuje na to, że i jego - jak Birgfellnera - władze Srebrnej zwodziły przez wiele miesięcy. Tyle, że wówczas w finale to nie Dubieniecki złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, lecz jego - jak się okazało bezpodstawnie - ścigała prokuratura.

Śledztwo w tej sprawie przeszło bez echa, bo Dubieniecki miał już wówczas inne - poważne - kłopoty prawne (zarzuty wyłudzenia pieniędzy z PFRON i prania brudnych pieniędzy).

Jarosław Kaczyński z bratanicą i jej mężem w dniu wyborów prezydenckich, 19 czerwca 2010. Kliknij na strzałkę, aby zobaczyć kolejne zdjęcia. Fot. Sławomir Kamiński / Agencja Gazeta

Dubieniecki: „wybuduję wieżowiec im. Lecha Kaczyńskiego”

W kwietniu 2012 roku, gdy zapytałam Dubienieckiego, co z fundacją im. Marii i Lecha Kaczyńskich, którą chciał zakładać z żoną po katastrofie smoleńskiej, biznesmen niespodziewanie zaczął opowiadać o Instytucie im. Lecha Kaczyńskiego.

Powstał on w grudniu 2010 roku, z przekształcenia fundacji założonej w latach 90. przez Jarosława Kaczyńskiego, Krzysztofa Czabańskiego i arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego.

To ten Instytut jest właścicielem spółki Srebrna. I to od woli władz Instytutu - a zwłaszcza Jarosława Kaczyńskiego - zależy, jak zagospodarowana zostanie działka przy ul. Srebrnej.

Działka spółki Srebrna, u zbiegu ulicy Srebrnej i Towarowej. Kliknij na strzałkę, aby zobaczyć kolejne zdjęcie. Fot. Google Earth i Franciszek Mazur / Agencja Gazeta

Wiosną 2012 Marcin Dubieniecki radził mi zajrzeć do jej dokumentów: „A księgę wieczystą pani przeglądała? Umowę przedwstępną sprzedaży nieruchomości przy Srebrnej za 78 milionów?” - pytał.

Jednak w księdze wieczystej (a przynajmniej w jej części jawnej), wzmianki o przedwstępnej umowie sprzedaży nie było. I w kolejnych latach do transakcji nie doszło. Wydawało się, że jej plan istniał tylko w marzeniach młodego biznesmena.

Sąd: Kujda wykazywał "życzliwe zainteresowanie" ofertą Dubienieckiego

Jak ustaliło OKO.press, Marcin Dubieniecki - a dokładniej reprezentowane przez niego konsorcjum - rzeczywiście chciało kupić od spółki Srebrna nieruchomość przy ul. Srebrnej, a następnie odsprzedać ją pod budowę wieżowca.

Gdy biznes nie wypalił, uczestnik konsorcjum, które reprezentował Dubieniecki - Adam S., oskarżył go o oszustwo. Twierdził, że prawnik-biznesmen od początku wiedział, że do transakcji nie dojdzie i nie zrobił nic, by do niej doprowadzić. I że przez niego poniósł nieuzasadnione koszty związane z planowaną inwestycją (blisko 200 tys. zł).

W tym czasie mąż Marty Kaczyńskiej siedział w areszcie, podejrzany o wyłudzenie kilkunastu milionów złotych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).

Jako świadka w sprawie przesłuchano Kazimierza Kujdę - byłego prezesa Srebrnej, a wówczas prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zeznał, że w latach 2010-12 nie było mowy o sprzedaży działki przy ul. Srebrnej. A Dubieniecki proponował mu tylko pomoc w wynajmie części tej nieruchomości.

Co innego wynikało jednak z korespondencji mailowej z Kujdą, którą przekazał śledczym Marcin Dubieniecki. Potwierdzała ona, że biznesmen złożył ofertę zakupu działki i że Kujda nie odrzucił jego propozycji, lecz - jak uznał później sąd - "wykazywał życzliwe zainteresowanie”. Dopiero w czerwcu 2012 roku poinformował go, że Srebrna nie chce sprzedawać działki.

W maju 2017 roku prokuratura umorzyła postępowanie w sprawie rzekomego oszustwa, którego ofiarą miał paść Adam S. Podtrzymując decyzję prokuratora, we wrześniu 2017 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku uzasadniał, że zeznania Kujdy były „częściowo niewiarygodne”.

Kujda: „wszystko za zgodą Kaczyńskiego”. Kaczyński: sprzeciwiałem się rozmowom z Dubienieckim

To, że Srebrna prowadziła z Dubienieckim negocjacje dotyczące sprzedaży nieruchomości, Kujda potwierdził w rozmowie nagranej przez Geralda Birgfellnera. Według „Gazety Wyborczej”, która ujawniła nagranie, ich spotkanie odbyło się 5 czerwca 2018 roku.

W trakcie rozmowy Birgfellner przypomina Kujdzie negocjacje, które prowadzili 4-5 lat wcześniej (czyli w 2013 lub w 2014 roku), gdy chciał kupić nieruchomość przy Srebrnej. Pyta go, czy w ogóle była wtedy możliwość jej kupienia, „czy to było tylko…” - urywa.

Gdy austriacki biznesmen dopytuje, czy Kujda prowadził w tej sprawie negocjacje także „z polskim biznesmenem, który ma cypryjską firmę”, „ponieważ było coś [na ten temat – przyp. red.] w prasie”, były szef Srebrnej zapewnia, że „absolutnie nie”.

„Absolutnie! To było coś strasznego.

Ale później byłem wzywany w tej sprawie do prokuratury. Tam było coś nie w porządku, nie wiem, ponieważ nie znałem [niezrozumiałe - red.]” - relacjonuje Kujda.

Nie pamięta jednak, czy było to przed negocjacjami w sprawie sprzedaży działki Birgfellerowi, czy po nich.

OKO.press poprosiło Jarosława Kaczyńskiego o odniesienie się do relacji Kujdy. Zapytaliśmy go:

• „Kiedy prowadzone były negocjacje z p. Dubienieckim, na które wyraził Pan zgodę?
• Kto prowadził negocjacje z Dubienieckim? (…) Czy to Pan negocjował w imieniu Srebrnej?”

Chcieliśmy wiedzieć również:

• Czy w latach 2010-2012 Kaczyński prowadził z Dubienieckim rozmowy dotyczące sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nieruchomości przy ul. Srebrnej?
• Czy w tych rozmowach deklarował lub sugerował, że spółka Srebrna sprzeda Dubienieckiemu lub reprezentowanej przez niego grupie biznesowej tę nieruchomość?
• A jeśli składał takie deklaracje - jakie względy zadecydowały o tym, że ostatecznie do transakcji nie doszło?

„Nie mam w zwyczaju komentować i odnosić się do zasłyszanych, rzekomych treści zeznań tudzież odmiennych wypowiedzi innych osób” - napisał w odpowiedzi Jarosław Kaczyński. - „Niemniej jednak z całą stanowczością stwierdzam i informuję, że nie prowadziłem żadnych biznesowych rozmów z Panem Marcinem Dubienieckim, a

Zastrzegam jednocześnie, iż wszelkie treści sugerujące jakiekolwiek działania nieetyczne, czy tym bardziej niezgodne z prawem, tudzież publikujące informacje nieprawdziwe, spotkają się z konsekwentną i adekwatną reakcją prawną”.

Chybiony "strzał" Dubienieckiego, czyli jak próba zakupu działki od Srebrnej zakończyła się zarzutem oszustwa

Konsorcjum na Srebrną

Śledztwo i zarzuty, które postawiła Marcinowi Dubienieckiemu Prokuratura Okręgowa w Gdańsku dotyczyły umowy konsorcjum, którą 25 lipca 2011 roku podpisały spółka Madujamo Group Ltd. z siedzibą na Cyprze i PPHU Lester Zakład Pracy Chronionej w Kwidzynie.

Jak ustaliła później prokuratura, firmą Madujamo Group współkierowali Marcin Dubieniecki i Jacek M.

Radca prawny Jacek M. od 2010 roku był wspólnikiem Dubienieckiego w kancelarii prawnej. W lutym 2011 roku „Polityka” ujawniła, że

PPHU Lester to firma Adama S., przedsiębiorcy z Kwidzyna. Również o nim było głośno w mediach krótko przed podpisaniem umowy konsorcjum. W marcu 2011 roku

Celem konsorcjum zawiązanego przez Madujamo Group i Lester miało być:

• „nabycie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w Warszawie, przy ul. Towarowej róg Srebrnej”, której użytkownikiem wieczystym jest spółka Srebrna,
• uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy działki
• i odsprzedanie jej.

Do zawarcia przedwstępnej umowy zakupu nieruchomości od spółki Srebrna doprowadzić miał lider konsorcjum - firma Madujamo Group. W umowie z Lesterem zaświadczała ona, m.in. że:

• potwierdzona została wola zbycia nieruchomości przez spółkę Srebrna
• i zbadane zostały możliwości zabudowy nieruchomości obiektem o powierzchni min. 40 tys. m sześciennych.

Zadaniem firmy Lester było zapewnienie środków finansowych na pokrycie kosztów związanych z realizacją umowy konsorcjum. W sierpniu 2011 roku Adam S. zaciągnął na ten cel 2 mln zł pożyczki i przelał pieniądze na rachunek Madujamo Group. W 2012 roku, gdy okazało się, że z biznesu nic nie wyjdzie, firma zwróciła Adamowi S. całą kwotę.

Adam S.: Dubieniecki mnie oszukał

Trzy lata później, 26 maja 2015 roku, Adam S. zawiadomił prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez Dubienieckiego.

Twierdził, że Dubieniecki zwodził go, zapewniając o możliwości zakupu nieruchomości przy ul. Srebrnej, przez co on poniósł nieuzasadnione koszty - około 200 tys. zł odsetek od pożyczki, którą zaciągnął w banku, w związku z umową z Madujamo Group.

Przypuszczał, że w tym czasie Dubieniecki korzystał z jego pieniędzy (2 mln zł) przeznaczając je na cele niezwiązane z umową konsorcjum.

W jego ocenie, mąż Marty Kaczyńskiej od początku chciał go oszukać i „wyłudzić od niego pieniądze”. O złych zamiarach Dubienieckiego świadczyć miało to, że

• wbrew temu, co zapisano w umowie konsorcjum, spółka Srebrna nie potwierdziła chęci zbycia nieruchomości,
• według jego wiedzy, nie wykonano żadnych czynności zmierzających do nabycia tej nieruchomości.

23 sierpnia 2015 roku Marcin Dubieniecki został zatrzymany przez CBA, a potem aresztowany. Ale nie w sprawie związanej z działką Srebrnej, lecz w związku z prowadzonym przez krakowską prokuraturę śledztwem dotyczącym wyłudzenia pieniędzy z PFRON.*

Prokuratura zarzuciła Dubienieckiemu i kilku innym osobom działanie w zorganizowanej grupie przestępczej, która miała fikcyjnie zatrudniać niewidomych i pobierać z PFRON wielomilionowe dotacje na ich zatrudnienie, a także prać brudne pieniądze.

Dubieniecki opuścił areszt dopiero w październiku 2016 roku.

Srebrna: nie było rozmów ani negocjacji w sprawie sprzedaży nieruchomości

W czasie gdy Dubieniecki przebywał w areszcie, Prokuratura Okręgowa w Gdańsku prowadziła śledztwo wszczęte w wyniku zawiadomienia Adama S.

W 2016 roku przedstawiła mężowi Kaczyńskiej zarzut popełnienia oszustwa, w wyniku którego poszkodowany stracił mienie znacznej wartości (art. 286 par. 1 kk w związku z art. 294 par. 1 kk i w związku z art. 12 kk).

Parę miesięcy później, w uzasadnieniu postanowienia o umorzeniu śledztwa, prokurator wyjaśniał:

według którego z analizy posiadanych dokumentów oraz [nieczytelne – red.] zarządu spółki wynikało, że spółka Srebrna sp. z o.o. w Warszawie w latach 2010-12 nie otrzymywała, nie składała ofert, nie prowadziła negocjacji, nie podpisywała umów cywilno-prawnych dotyczących zbycia, dzierżawy lub innych praw (…) dotyczących nieruchomości położonej w Warszawie przy ul. Towarowej róg Srebrnej (…) z jakimikolwiek podmiotami, których dotyczy sprawa”.

W czasie gdy powstało wspomniane oświadczenie Srebrnej, prezesem spółki była Małgorzata Kujda.

Gdy prokuratura postawiła Dubienieckiemu zarzuty, biznesmen przekazał śledczym wydruki korespondencji mailowej z jej mężem i poprzednikiem na fotelu prezesa Srebrnej - Kazimierzem Kujdą.

„Z korespondencji wynika m.in., iż Marcin Dubieniecki w dniu 16 września 2010 roku przedstawił Kazimierzowi Kujdzie ofertę zakupu przedmiotowej nieruchomości przez podmiot trzeci i prosił o udostępnienie w związku z tym szczegółów informacji dotyczących tej nieruchomości.

„Podobna korespondencja miała miejsce też w dniach 22 i 23 września 2010 roku. Marcin Dubieniecki uszczegółowił wtedy powyższą ofertę zakupu nieruchomości, wskazując ponownie konieczność uzyskania od spółki informacji dotyczących nieruchomości.

Z listów miało wynikać również, że po zawarciu umowy konsorcjum przez firmy Madujamo Group i Lester (przypomnijmy: w lipcu 2011 roku), nadal przez jakiś czas toczyły się nieformalne rozmowy na temat sprzedaży działki przy Srebrnej. I że na przełomie maja i czerwca 2012 roku Dubieniecki skierował do Kujdy nową ofertę w tej sprawie.

Jak zauważył prokurator „dopiero w (…) wiadomościach mailowych z dnia 21.06.2012 roku Kazimierz Kujda poinformował Marcina Dubienieckiego, że władze spółki Srebrna nie będą rozważać w najbliższym czasie sprzedaży posiadanych nieruchomości”.

Niepamięć Kujdy

Przesłuchiwany w prokuraturze jako świadek, Kazimierz Kujda zeznał, że

• spółka Srebrna nie miała zamiaru sprzedawać nieruchomości przy ul. Srebrnej i nie prowadziła w tej sprawie rozmów,
• zarząd Srebrnej mógł decydować o majątku spółki tylko do wysokości 50 tys. zł i nigdy nie miał zgody na sprzedaż nieruchomości (potrzebna byłaby uchwała zgromadzenia wspólników - czyli Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego).

Gdy okazano mu korespondencję mailową z Dubienieckim, zeznał, że „nie jest w stanie powiedzieć, czy w rzeczywistości ona w całości była taka, jaka została mu okazana, natomiast jego zdaniem jest wielce prawdopodobne, że tak mogło być”.

Tłumaczył, że maile Dubienieckiego interpretował jako propozycję pośrednictwa w wynajmie części nieruchomości należącej do spółki Srebrna.

„Świadek twierdził, że od początku rozmów z MD informował o braku woli sprzedaży nieruchomości przy ul. Towarowej, a także że był przekonany, że rozmowy prowadzone z podejrzanym dotyczyły wynajmu powierzchni na tej nieruchomości” - czytamy w postanowieniu sądu.

zaś Kazimierz Kujda nie negował możliwości zawarcia tej transakcji, przeciwnie informował, że propozycję przekaże odpowiednim organom statutowym spółki” - wytykał sędzia.

Uznał jednak, że były prezes Srebrnej „z uwagi na upływ czasu i zatarcie się w pamięci szczegółów, mógł mieć problem z odtworzeniem rzeczywistego przebiegu zdarzeń”.

Srebrna Warsaw Tower i Warsaw Srebrna Tower

Poza korespondencją z Kujdą, Dubieniecki podjął także inne działania, świadczące o tym, że rzeczywiście chciał kupić nieruchomość od spółki Srebrna.

Krótko przed podpisaniem umowy konsorcjum z firmą Adama S., Madujamo Group (którą - przypomnijmy - kierowali Dubieniecki i Jacek M.) została właścicielem spółki Warsaw Srebrna Tower (WTS) z siedzibą w Warszawie. A parę miesięcy później założyła kolejną spółkę - Srebrna Warsaw Tower (SWT).

Przedmiotem działalności obu tych firm miało być „kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek”.

KLIKNIJ tutaj, aby zobaczyć akt założycielski Warsaw Srebrna Tower

Jak ustaliła prokuratura, w ramach realizacji umowy konsorcjum Madujamo Group - za pośrednictwem swojej spółki (prokuratura pisze o SWT, ale raczej chodzi o WTS) „zaledwie dwa dni po podpisaniu umowy, wystąpiła do Urzędu Miasta st. Warszawy o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku biurowo-usługowego z garażem podziemnym i infrastrukturą techniczną przy ul. Srebrnej”.

Sprawa nie została rozpatrzona, bo spółka nie uzupełniła w terminie braków we wniosku, m.in. nie przedstawiła „decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko”.

Prokuratura uznała jednak, że nie było w tym winy spółki - termin, który jej wyznaczono na uzupełnienie dokumentacji, był zbyt krótki.

Prokuratura i sąd: Dubieniecki mógł mieć „usprawiedliwione przeświadczenie”, że Srebrna chce mu sprzedać nieruchomość

29 maja 2017 roku Prokuratura Okręgowa w Gdańsku umorzyła śledztwo, które wszczęto w wyniku zawiadomienia Adama S. Stwierdziła, że działania Dubienieckiego nie zawierały znamion czynu zabronionego.

„Brak jest dowodów wskazujących jednoznacznie na to, że w czasie zawierania umowy konsorcjum Marcin Dubieniecki wiedział, że Srebrna sp. z o.o., nie będzie chciała sprzedać należącej do niej nieruchomości, a on nie zamierzał wywiązywać się z umowy zawartej z pokrzywdzonym” - uzasadniał prokurator.

I kontynuował: „Przeciwnie - z korespondencji mailowej pomiędzy nim, a Kazimierzem Kujdą wynika, że podejmowano działania zmierzające do uruchomienia procedury sprzedaży tej nieruchomości. Dowody potwierdzające przystąpienie do realizacji umowy konsorcjum zawarte są też w dokumentacji z Urzędu Miasta st. Warszawy”.

Prokurator wyjaśniał również, że zapis w umowie pomiędzy Madujamo Group, a firmą Lester, że „potwierdzona została wola zbycia nieruchomości” przez Srebrną, nie oznacza, że Madujamo Group miała dysponować już w tym momencie „oświadczeniem woli organów spółki [Srebrna - przyp. red.] o wyrażeniu zgody na sprzedaż nieruchomości”. Bo Madujamo Group miała dopiero doprowadzić do zawarcia umowy .

W uzasadnieniu umorzenia śledztwa, prokurator podkreślał, że Kazimierz Kujda, nie podważył autentyczności maili, które kierował do niego Marcin Dubieniecki.

A fakt, że jeszcze w 2012 roku biznesmen składał kolejną ofertę zakupu nieruchomości przy ul. Srebrnej, świadczyć może o tym, że „do tego czasu spółka Srebrna nie wskazała jedno jednoznacznie i ostatecznie Dubienieckiemu, że nie jest zainteresowana sprzedażą nieruchomości”.

Według ustaleń prokuratury, część z 2 mln zł, które Adam S. wpłacił na konto Madujamo Group, Dubieniecki umieścił na lokacie, z której uzyskał odsetki w wysokości 4 tys. zł.

„Prokuratura uznała, że nie doszło do przestępstwa, ponieważ koszty odsetek od kredytu, które poniósł zawiadamiający, były rezultatem normalnego na wolnym rynku ryzyka biznesowego, poniesionego w związku z zawarciem umowy konsorcjum, a nie celowym oszustwem ze strony kontrahenta [czyli Dubienieckiego - przyp. red.]” - tłumaczy w odpowiedzi na pytania OKO.press, rzecznik prokuratury Okręgowej w Gdańsku, Grażyna Wawryniuk.

Adam S. zaskarżył postanowienie o umorzeniu śledztwa do sądu. Jednak Sąd Okręgowy w Gdańsku, postanowieniem z 28 września 2017 roku, podtrzymał decyzję prokuratury.

W uzasadnieniu podkreślał, że o tym, iż spółka Srebrna nie zamierza sprzedawać nieruchomości przy Srebrnej, Kazimierz Kujda poinformował Dubienieckiego dopiero 21 czerwca 2012 roku. W ocenie sądu, stanowisko prezentowane przez niego w korespondencji mailowej sprzed tego dnia, można określić jako „życzliwe zainteresowanie” ofertą Dubienieckiego.

Marcin Dubieniecki odmówił nam odpowiedzi na pytania dotyczące tej sprawy. Stwierdził, że jest to „zbyt nudny i mało znaczący temat, aby miał się wypowiadać”.

* Po zatrzymaniu ws. wyłudzenia pieniędzy z PEFRON, Dubieniecki wydał oświadczenie, w którym zgodził się na podawanie w publikacjach jego pełnego nazwiska i publikowanie zdjęć bez "paska" na oczach.

Wkrótce po wyjściu Dubienieckiego z aresztu, Dubieniecki i Marta Kaczyńska rozwiedli się.