Egzaminy mimo strajku. Ostatni gimnazjaliści kontra ośmioklasiści w wyścigu, jaki zafundowała im Zalewska

W tym roku dopełni się reforma edukacji Prawa i Sprawiedliwości – gimnazja ostatecznie przestaną istnieć. Było to 7,5 tys. najbardziej dynamicznych szkół z najmłodszą kadrą, w tym ponad połowa w zespołach, ich likwidacja pochłonęła masę pieniędzy i zaburzyła losy dziesiątków tysięcy nauczycieli. Tym samym skrócony zostaje dziewięcioletni cykl edukacji ogólnej (6+3), który był uważany za element polskiego edukacyjnego cudu - postępów 15-latków w badaniach PISA prowadzonych przez OECD.

Między 10 a 12 kwietnia 2019 ma się odbyć ostatni egzamin gimnazjalny. W środę z historii i wiedzy o społeczeństwie oraz języka polskiego. W czwartek – matematyczno-przyrodniczy, a w piątek - z języka obcego.

W kolejnym tygodniu, 15-17 kwietnia – egzamin ósmoklasisty, czyli wirtualnych rywali gimnazjalistów, którzy uczyli się według innego programu i zdawać będą inne testy.

Jednak od poniedziałku 8 kwietnia trwa strajk nauczycieli. Kolejna runda rozmów między rządem a związkami nie przyniosła postępu, rząd wciąż unika podjęcia prawdziwych negocjacji.

Co to oznacza dla egzaminów? Co, jeśli nie uda się egzaminu przeprowadzić?

Rozporządzenia ratunkowe

Minister Zalewska 2 kwietnia podpisała zarządzenie, według którego członkiem komisji egzaminacyjnych może być każdy, kto ma wykształcenie pedagogiczne. Inną zmianą w przepisach jest zwiększenie liczby uczniów, jaka może przypadać na jednego nauczyciela podczas egzaminu. Dotychczas było to 20 – ministerstwo zwiększyło tę liczbę do 25. Potrzeba będzie mniej nauczycieli, aby egzamin się odbył.

MEN zdecydował również, że w zespołach egzaminacyjnych mogą zasiadać osoby z wykształceniem pedagogicznym, które nie wykonują obecnie tego zawodu. Jak pisaliśmy 8 kwietnia, zdaniem Adama Bodnara i ZNP oznacza to, że takie egzaminy mogą być nieważne. Bo według zapisów karty nauczyciela nauczycielem jest tylko osoba zatrudniona w zawodzie – nie wystarczy samo wykształcenie pedagogiczne.

Pomoc nauczycieli-emerytów, a także katechetów/katechetek (niektóre kurie zalecały powstrzymanie się od strajku) może być potrzebna rzadziej, niż myślimy. Wiele dyrektorek i dyrektorów, nawet wspierających strajk, ma nie tylko prawny obowiązek, ale i poczucie zobowiązania wobec społeczności lokalnej, by egzamin przeprowadzić. Mówiła o tym OKO.press dyrektorka szkoły podstawowej w Radowie Małym (woj. zachodniopomorskie) Ewa Radanowicz: "Większość nauczycieli strajkuje i będzie strajkowała. Ja jako pracodawca oczywiście nie mogę. Ale oczywiście przeprowadzimy egzamin gimnazjalny od środy [10 kwietnia]. Zależy nam na tym, żeby dzieci nie płaciły tego kosztu.

Podobnie zobligowani wobec wyborców czują się samorządowcy, którzy prowadzą szkoły.

OKO.press szef ZNP Sławomir Broniarz powiedział, że przeprowadzenie egzaminu w szkole "nie oznacza końca strajku w placówce. Codziennie rano nauczyciele podpisują listę strajkową i sami podejmują decyzję o swym uczestnictwie".

W Warszawie napiszą

Samorządy angażują się w pomoc w przeprowadzeniu egzaminów. Nawet te, którym politycznie do Beaty Szydło daleko. 9 kwietnia, dzień przed egzaminem gimnazjalnym Rafał Trzaskowski powiedział:

„Jako samorząd staramy się zrobić wszystko, żeby pomóc w ten trudnej sytuacji, z troski o uczniów, po to żeby gimnazjaliści jutro i w dniach kolejnych mogli ten egzamin pisać”.

Miasto nie jest organizatorem egzaminu, ale może aktywnie włączyć się w koordynację pomiędzy dyrektorami szkół – przekazywać im informację o nauczycielach, którzy nie strajkują , którzy mogą przeprowadzić egzamin.

Po godzinie 16.00 na Twitterze prezydent Trzaskowski poinformował, że egzaminy w Warszawie uda się przeprowadzić:

Podobnie sprawa wygląda w całej Polsce. W większości szkół Poznania już wiadomo, że egzamin się odbędzie. W dzień przed egzaminem, o godzinie 17.00, zagrożone nieprzeprowadzeniem egzaminu były cztery szkoły. Do ostatniej chwili ważyły się też losy egzaminów na Podkarpaciu - 10 kwietnia mają się one odbyć we wszystkich szkołach województwa. Śląska kurator oświaty na konferencji prasowej w przeddzień egzaminów zapewniała, że odbędą się one bez przeszkód. Podobnie twierdzi szefowa Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Gdańsku, Irena Łaguna. Nie potrafiła jednak odpowiedzieć na pytanie, co w sytuacji, gdy wszyscy nauczyciele w szkole strajkują.

A jeśli się nie odbędzie?

W ilu szkołach egzamin się odbędzie, dowiemy się dopiero w dzień egzaminu. Dyrektorzy otrzymają rano arkusze egzaminacyjne niezależnie od tego, czy szkoła strajkuje, czy nie.

A jeśli egzaminu jednak nie będzie?

„Najważniejsze, aby wszyscy uczniowie stawili się w szkołach na egzamin, niezależnie od tego, czy on się odbędzie. To niezbędny warunek, który może stanowić przesłankę do napisania egzaminu w innym, alternatywnym terminie” – powiedziała poznańskiej „Wyborczej” wielkopolska kurator oświaty Elżbieta Leszczyńska.

Alternatywnym terminem jest 3-5 czerwca zarówno dla gimnazjalistów i ósmoklasistów. Dotychczas termin ten był przewidziany dla tych, których wyeliminują tzw. losowe przyczyny, jak choroba. Tym razem losową przyczyną jest strajk, a dokładniej - reforma edukacji i nieudolna polityka edukacyjna rządu.

Poszerzona rekrutacja

Wynik egzaminu gimnazjalnego decyduje o rekrutacji do publicznych szkół średnich. Ze względu na likwidację gimnazjum w tym roku do szkół średnich startować będą zarówno absolwenci gimnazjów jak i pierwsi absolwenci zreformowanych, ośmioletnich szkół podstawowych.

Oznacza to, że o miejsca w pierwszych klasach szkół średnich ubiegać się będą dwa roczniki – nieco ponad dwa razy więcej osób niż w 2018 roku.

Z danych z Systemu Informacji Oświatowej wynika, że będzie to:

• 359 tys. – z obecnych trzecich klas gimnazjów;
• 372 tys. – z obecnych klas ósmych szkoły podstawowej.

W sumie – 731 tys.

Szkoły będą prowadzić odrębną rekrutację dla absolwentów gimnazjów i osobną dla absolwentów ośmioklasowych szkół podstawowych. Teoretycznie, powinny zaproponować obu rocznikom podobną ofertę co w poprzednich latach. W praktyce, wiele szkół będzie zamykać niektóre profile i zmniejszać ilość klas, bo nie będzie w stanie zmieścić w budynku tak dużej liczby uczniów.

Mniej miejsc w najlepszych szkołach

Oznacza to, że oba roczniki będą miały mniejsze szanse na najlepsze licea i technika niż ich starsi koledzy. Już w listopadzie 2018 pisaliśmy o tym, że w roku szkolnym 2019/2020 w jednej trzeciej liceów zabraknie sal lekcyjnych.

Z czterech najlepszych poznańskich liceów według rankingu „Perspektyw” dwie są zmuszone zmniejszyć liczbę klas. II i VIII LO są w stanie zaoferować tę samą liczbę oddziałów ze względu na dodatkowe zasoby lokalowe. W liceum im. Marii Magdaleny dotychczas w każdym roczniku było 7 klas. Teraz absolwenci szkół podstawowych i absolwenci gimnazjum będą mieli do wyboru tylko po cztery.

W II LO uczniowie co roku uczniowie wybierali jedną z sześciu klas. Dwa roczniki powinny mieć łącznie 12 klas. Będzie ich… siedem. Przez reformę Anny Zalewskiej szkoła musiała dokonać trudnych wyborów – dla absolwentów gimnazjum nie utworzy klasy matematyczno-fizycznej.

W XXVII LO im. Tadeusza Czackiego w Warszawie mamy obecnie 4 klasy pierwsze i po 5 klas drugich i trzecich. Tegoroczni absolwenci gimnazjów będą ubiegać się o miejsca w trzech, a absolwenci podstawówek – w czterech klasach.

W obu rekrutacjach maksymalna liczba punktów to 200 - 100 za oceny na świadectwie i osiągnięcia oraz 100 za egzamin. Punkty za świadectwo wyglądają dla obu rekrutacji identycznie, punkty za egzamin są przeliczane inaczej, ponieważ oba egzaminy są skonstruowane inaczej – uczniowie gimnazjów przygotowywali się według innej podstawy programowej niż uczniowie podstawówek.