Najnowszy Eurobarometr: rekordowy optymizm Europejczyków. Polacy wysoko, ale tracą zaufanie do UE. Narracja PiS przynosi owoce

Jednym z najmocniejszych oręży na wojnie, którą polski rząd wytoczył Unii Europejskiej jest wizja wspólnoty propagowana przez polityków PiS.

Zdaniem Andrzeja Dudy, "UE zamiast wolność niesie opresyjność", a model integracji europejskiej "jest forsowany przez kierownictwo UE albo najsilniejsze europejskie mocarstwa i wywołuje skutek odwrotny do zamierzonego”.

Tymczasem najnowsze sondaże dowodzą czegoś przeciwnego. Komisja Europejska właśnie opublikowała wyniki najnowszego Eurobarometru – cyklicznych badań europejskiej opinii publicznej, w których Europejczycy odpowiadali na pytania m.in. o przyszłość Unii Europejskiej, jej aktualny obraz i zaufanie do Unii.

A w Polsce? Wprawdzie nadal 69 proc. Polaków optymistycznie widzi przyszłość UE, ale odpowiedź na kolejne pytanie Eurobarometru pokazuje, że kampania PiS powoli zaczyna przynosić efekty.

Pytani, czy widzą Unię raczej w pozytywnym, czy negatywnym świetle, Polacy coraz częściej odpowiadają, że negatywnie (wzrost z 7 proc. jesienią 2015 roku do 11 proc. w najnowszych badaniach), podczas gdy w całej Unii ten odsetek spada (z 23 proc. do 21 proc.). Aż 40 proc. Europejczyków deklaruje, że ma pozytywny obraz Unii Europejskiej – to o trzy punkty procentowe więcej, niż jesienią 2015 roku.

Europejczycy ufają coraz bardziej, opinie w Polsce się polaryzują

Oddzielną kwestią jest zaufanie do Unii Europejskiej, które deklaruje 42 proc. Europejczyków ("Jak bardzo ufasz UE?"). To aż 10 punktów procentowych więcej niż w 2015 roku. Zaufanie do UE jest wyższe niż do parlamentów (36 proc.) i rządów krajowych (37 proc.). Unii nie ufa ciągle 47 proc., ale ten odsetek spada – w 2015 roku nieufnych było aż 55 proc.

W Polsce tendencje są inne. Opinia publiczna jest równo podzielona – ufa i nie ufa Unii Europejskiej po 44 proc. Polaków. To pokazuje postępującą polaryzację - wzrósł zarówno odsetek ufających, jak i nieufających: podczas badań jesienią 2015 - 37 proc. Polaków deklarowało zaufanie do UE, a 39 proc. brak zaufania.

W Europie i w Polsce niepokoją terroryzm i imigracja

Wyniki badań przyniosły nie tylko pozytywne rezultaty. Po raz pierwszy w historii kwestią, która budzi największe zaniepokojenie Europejczyków jest terroryzm. To był ciężki rok – według Europolu w 2016 roku na terenie Unii Europejskiej w atakach terrorystycznych zginęły 142 osoby, a 379 zostało rannych. Warto jednak pamiętać o skali – w 2015 roku w atakach terrorystycznych na całym świecie zginęło prawie 30 tys. osób, z czego 70 proc. w zaledwie czterech krajach: Iraku, Afganistanu, Nigerii i Syrii (wprawdzie danych na 2016 rok dla całego świata jeszcze nie ma, ale nie będą zapewne lepsze). Procent ofiar europejskich był znikomy.

Terroryzm wyprzedził imigrację, która do tej pory budziła największe zaniepokojenie, a teraz uznawana jest przez Europejczyków za temat numer dwa (38 proc.). Nadal niepokoi dużo bardziej niż sytuacja ekonomiczna (18 proc.), stan finansów publicznych (17 proc.) i bezrobocie (15 proc.).

Terroryzm i imigracja są też kwestiami, które najbardziej niepokoją Polaków. To paradoks, biorąc pod uwagę liczbę ataków terrorystycznych w Polsce (0) i odsetek imigrantów w społeczeństwie polskim (0,3 proc., najmniej w całej Unii). W dodatku niepokój Polaków i Polek jest większy niż średnia w UE – terroryzmem niepokoi się 57 proc. Polaków (przy średniej UE 44 proc.), a imigracją 53 proc. Polaków (przy średniej UE 38 proc.).

Aż 68 proc. Europejczyków wspiera wspólną europejską politykę migracyjną, a 66 proc. wspólną politykę zagraniczną. Pomimo tego, że te kwestie niepokoją Polaków nawet bardziej niż Europejczyków, dużo mniej rodaków – zaledwie 49 proc. – popiera wspólny front w tych kwestiach.

Wskazywałoby to na podatność Polaków na narrację polityków PiS i mediów prorządowych, które jednocześnie: "straszą" zagrożeniem terrorystycznych, łączą je z napływem uchodźców i odmawiają uczestnictwa we wspólnej polityce europejskiej migracyjnej. Odpowiedź Polski ma być osobna: my imigrantów nie wpuszczamy.

Polskie odpowiedzi w sondażu wskazują, że taka narracja przyjmuje się w społeczeństwie, co sprawia, że euroentuzjazm Polaków i Polek ma istotne ograniczenie.

Cały raport Eurobarometru można przeczytać tutaj.