Gehenna krów w ubojni Onyśk. Bicie, kopanie, wykręcanie ogonów

„Dostaliśmy sygnał, że do jednej z ubojni na Mazowszu zwożone są chore, leżące krowy. I niemal od razu, gdy zaczęliśmy śledzić transporty, nagrywać je kamerą z drona, okazało się, że proceder jest powszechny. Nie po kryjomu, pod osłoną nocy, ale w biały dzień w samym środku wsi” – opowiada OKO.press Bogna Wiltowska ze Stowarzyszenia Otwarte Klatki.

Na nagraniach widać zwierzęta w czasie rozładunku, znajdujące się w stanie agonalnym. „To niezgodne z polskim prawem. Tzw. leżaki, czyli zwierzęta leżące, które nie są w stanie iść o własnych siłach, w ogóle nie powinny trafić do ciężarówki” – dodaje aktywistka.

Kamera aktywistów rejestruje drastyczne sceny

A to nie koniec naruszeń w ubojni Onyśk w Dzierzbach Włościańskich na Mazowszu. Podczas czterech tygodni śledztwa na przełomie lipca i sierpnia 2023, Stowarzyszenie Otwarte Klatki zarejestrowało także przypadki przemocy i znęcania się nad zwierzętami.

„Udokumentowaliśmy sceny kopania, rażenia prądem, wykręcania ogonów. Widzieliśmy, jak pracownik najpierw kopał krowę, a potem po niej przeszedł. Innym razem pracownicy ciągnęli zwierzę, które nie było już w stanie samodzielnie zejść z naczepy. Narażali je na dodatkowe cierpienie, choć mogli od razu dokonać uboju” – dodaje Wiltowska.

Na jednym z nagrań widać też konia, którego ciągnie po rampie kilkunastu pracowników. Stawiał opór, więc jeden z nich strzelił mu w głowę z pistoletu ubojowego i ciągnęli go dalej.

Szokuje też fakt, że na terenie ubojni przebywały dzieci.

Z uwagi na drastyczne sceny przemocy krótka relacja wideo ze śledztwa dostępna jest pod linkiem tylko dla osób pełnoletnich.

„Chore bydło sprzedam”

O tym, że w polskich rzeźniach od lat masowo zabijane są chore zwierzęta, głośno zrobiło się w 2019 roku po reportażu „Superwizjera”. W branży o procederze skupowania krów, które powinny zostać zabite na terenie gospodarstwa, wiedzieli wszyscy, ale nikt nie mówił o tym głośno. Powód? Interes był zbyt opłacalny.

Gdy opinia publiczna dowiedziała się, że chodzi nie tylko o dobrostan zwierząt, ale także bezpieczeństwo żywnościowe, do sprawy odniosło się ministerstwo rolnictwa.

Nawet branża sektora mięsnego deklarowała wówczas, że będzie szukać rozwiązań, które wyeliminują proceder. „Obietnice bez pokrycia. W zeszłym roku pokazaliśmy efekty śledztwa z ubojni Józan na Śląsku. Tam także przyjmowano krowy leżące” – komentuje Bogna Wiltowska.

Jak przekazuje OKO.press radczyni prawna „Otwartych Klatek” Angelika Kimbort, sprawa trafiła do prokuratury w Sokołowie Podlaskim. Zarzut? Znęcanie się nad zwierzętami. „Powiadomiony został także powiatowy lekarz weterynarii. Konieczne jest przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego w stosunku do urzędowego lekarza, który sprawował nadzór nad ubojnią, a także w zakresie licencji dla kierowców, którzy przewozili zwierzęta” – mówi prawniczka.

Kary? Źle zasądzane

Teoretycznie kary za znęcanie się nad zwierzętami gospodarskimi w Polsce nie są niskie. Maksymalny wymiar to nawet 5 lat bezwzględnego więzienia – w przypadkach, gdy chodzi o znęcanie się ze szczególnym okrucieństwem. Nawet jeśli prokurator zdecyduje się przedstawić zarzuty, to problem pojawia się na etapie zasądzania kar.

„Zazwyczaj są to wyroki w zawieszeniu, z minimalnymi grzywnami. 3-5 tys. złotych, nie odstraszają potencjalnych sprawców od łamania prawa” – komentuje Wiltowska.

Aktywistka dodaje, że odpowiedzialność powinna spoczywać nie tylko na pracownikach, którzy dopuszczali się przemocy, ale właścicielach zakładu, o ile świadomie dopuszczają do takich praktyk.

"Niemożliwe, żeby nie wiedzieli, co dzieje się w ich ubojniach. To oni powinni zasiadać na ławach oskarżonych, bo to oni zarządzają rzeźnią. Poza tym tak niskie kary nie będą działać odstraszająco.

Podobnie sprawę interpretuje Angelika Kimbort.

"Za przestępstwo znęcania się nad zwierzętami może odpowiadać osoba, która świadomie dopuszcza do zadawania bólu lub cierpień. W mojej ocenie to na pracodawcy ciąży obowiązek zatrudnienia osób właściwych do pracy, przeszkolenia ich, a także kontroli i niezwłocznego reagowania na wszelkie nieprawidłowości.

Dochodzenie powinno pomóc odpowiedzieć na pytanie, czy właściciel wiedział i jeśli tak, to dlaczego dopuszczał do takich praktyk. To, co uderza nas w tej sprawie, to fakt, że sprawcami są bardzo młode osoby, dla których wiedza o tym, że zwierzęta są zdolne do odczuwania cierpienia, jest na wyciągnięcie ręki, chociażby w Internecie. Poza tym żaden z pracowników nie reagował na przypadki znęcania się przez inne osoby.

Prokuratura wszczyna śledztwo

Dzień po złożeniu zawiadomienia, prokuratura poleciła wszczęcie dochodzenia ws. znęcania się nad zwierzętami w ubojni Onyśk. Z przedstawicielami Otwartych Klatek skontaktowała się również powiatowa lekarz weterynarii Anna Boczoń-Borkowska.

”Otrzymaliśmy kopię decyzji powiatowego lekarza weterynarii o wstrzymaniu działań zakładu Onyśk. Decyzja wydaje się zasadna w obliczu udokumentowanych zaniedbań. Pamiętajmy jednak, że to nie koniec, a początek całej sprawy. Równie istotne będzie dalsze dochodzenie prokuratury” – komentuje Angelika Kimbort.

Do czasu publikacji tekstu na doniesienia nie zareagowało za to Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.