Gliński: "Mi też szewc odmawiał usługi". Co też wygadują politycy PiS po wyroku na łódzkiego drukarza

„Nie przyczyniamy się do promocji ruchów LGBT naszą pracą” - napisał łódzki drukarz w 2015 r. w mailu do organizacji LGBTQ odmawiając wydrukowania ich baneru. I właśnie przegrał sądową batalię. 14 czerwca 2018 r. Sąd Najwyższy oddalił kasację prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobro w tej sprawie. Tym samym podtrzymał wyroki sądów niższych instancji, uznające winę pracownika łódzkiej drukarni, który odmówił wykonania usługi powołując się na przekonania religijne.

Ten wyrok zdenerwował polityków PiS. Zbigniew Ziobro, który w sprawę zaangażował się już po pierwszym wyroku orzekającym o winie drukarza (w 2016 roku), na konferencji prasowej po decyzji SN zarzucił sędziom, że stanęli przeciwko wolności sumienia i wolności gospodarczej:

Zbigniew Ziobro może być podwójnie rozczarowany. W tej sprawie upadło nie tylko jego stanowisko (we wszystkich instancjach), ale zakwestionowane zostały też narzędzia, których używał.

Pisaliśmy o tym tutaj:

W równie ostrym tonie wypowiadali się też Jacek Sasin, szef Komitetu Stałego Rady Ministrów, i Marcin Warchoł, wiceminister sprawiedliwości. Sasin stwierdził, że ten "bulwersujący wyrok odbiera wolność", a Warchoł z homofobicznego drukarza zrobił ikonę walki o wolność:

Problem w tym, że wszystkie te wypowiedzi brzmią tak, jakby żaden z polityków PiS nie zapoznał się z ustnym uzasadnieniem wyroku (co bardzo możliwe), a nawet więcej - nie miał pojęcia o polskim prawie. To niezrozumienie najpełniej oddają wypowiedzi ministra kultury Piotra Glińskiego w Radiowej Jedynce. OKO.press prostuje je krok po kroku.

Gliński: prawo mniejszości nadrzędne nad wolnością sumienia i wolnością gospodarczą

Sąd Najwyższy w ustnym uzasadnieniu wyraźnie zaznaczył, że choć konstytucyjna zasada niedyskryminacji (art. 32) jest w rozpatrywanej sprawie wartością wyższą niż wnioskowana przez drukarza „wolność sumienia”, czy wymieniana przez Prokuratora Generalnego „wolność gospodarcza”, to jednak nie jest to ogólna zasada.

O winie drukarza przesądziły:

• techniczna, odtwórcza rola w wykonywaniu usługi;
• nieumiejętna interpretacja stosunku Kościoła do osób LGBT wyłożonego w katechizmie.

SN: kiedy wolno odmówić usługi

Sąd podkreślił, że "kiedy przekonania religijne pozostają w oczywistej sprzeczności z cechami i charakterem usługi,

Natomiast odmowy nie mogą uzasadniać indywidualne przymioty osób, na rzecz których ta usługa ma być wykonana, np. wyznanie religijne, manifestowane poglądy czy preferencje seksualne”.

Ewa Siedlecka (dziennikarka tygodnika "Polityka") trafnie nazwała ten wyrok salomonowym.

• Mniejszościom obawiającym się o stosowanie klauzuli sumienia w usługach daje gwarancję prawnej ochrony przed dyskryminacją w dostępie do dóbr i usług (art. 138 kodeksu wykroczeń).
• Natomiast zwolennikom klauzuli sumienia - w tym ministrowi Ziobrze czy Glińskiemu - przyznał prawo do sprzeciwu. Oczywiście w innych sytuacjach.

Jako przykład sędzia sprawozdawca podał artystę, który w wykonanie dzieła wkłada swoją wizję, wrażliwość i światopogląd – a nie tylko zajmuje się techniczną obróbką.

Gliński: mi też szewc odmawiał usługi

Minister Gliński zupełnie na poważnie powołał się na własne doświadczenie odmowy wykonania usługi. "Wiele razy szewc odmawiał mi usługi twierdząc, że coś jest nie do zrobienia, podczas gdy ja myślałem, że da się to zrobić" - mówił minister.

Przede wszystkim powód odmowy wykonania baneru dla organizacji LGBT był konkretny. Drukarz powołał się na wolność sumienia i przekonania religijne. Sędzia Marek Pietruszka wydając wyrok w sądzie w pierwszej instancji uznał, że przy odmowie pracownik kierował się negatywnymi stereotypami.

Minister Gliński ma rację, że istnieją tysiące powodów, dla których można odmówić usługi. Przed tymi bezzasadnymi chroni właśnie art. 138 kodeksu wykroczeń. Sędzia Marek Pietruszka dokładnie wskazał, że „uzasadniona przyczyna odmowy”, zawarta w art. 138, odnosi się do kwestii technicznych czy obiektywnych. Chodzi np. o odmówienie sprzedaży alkoholu osobie pijanej czy odmówienie wyświadczenia usługi klientowi, który nie może pokryć kosztów jej wykonania.

Gliński: to próba wymuszenia równego traktowania

Ciężko zrozumieć zawiłą wypowiedź ministra kultury. Przede wszystkim, dlatego, że mówi o "wymuszaniu równego traktowania".

Obowiązkiem państwa jest chronić wszystkich obywateli przed dyskryminacją. Dlaczego walka o realizację gwarancji zapisanych w ustawie zasadniczej Piotr Gliński nazywa wymuszaniem? O to musielibyśmy zapytać samego ministra.

Pewne jest to, że minister dał popis ignorancji mówiąc, że osoby LGBT są w Polsce "absolutnie równo traktowane" . Najlepszą miarką do sprawdzenia równouprawnienia w Polsce będzie właśnie prawodawstwo. A w tym rankingu Polska od lat plasuje się na szarym końcu wśród krajów Unii Europejskiej.

W 2018 r. z wynikiem 18 na 100 punktów zajęliśmy drugie miejsce od końca. W rozdziale "zakaz dyskryminacji" Polska nie zdobyła punktów właśnie przez brak ochrony osób LGBT przed nierównym traktowaniem w opiece zdrowotnej, edukacji, czy dostępie do dóbr i usług.