Hołownia i Trzaskowski na żywo o trzech wetach i odpartyjnianiu państwa. Trzy i pół na cztery

To wyjątkowe widowisko. Nigdy jeszcze w Polsce nie było otwartej dla wszystkich debaty kandydata na prezydenta, który już odpadł z wyścigu i kandydata, który go pokonał, wszedł do II tury i ubiega się o poparcie tego pierwszego. Opinia publiczna mogła zobaczyć na własne oczy wymianę zdań między liderami w tzw. delikatnej sytuacji politycznej. Czy można sobie wyobrazić rozmowy on line Jarosława Kaczyńskiego z Jarosławem Gowinem, albo Andrzeja Dudy z Krzysztofem Bosakiem?

Już za chwilę na OKO.press zapis słowo w słowo, żeby każdy czytelnik i każda czytelniczka mogła sobie wyrobić własne zdanie.

Już jest:

Wyborcy obu rozmówców, pod wieloma względami bliscy sobie ideowo, słuchali tym uważniej, że mają do siebie pretensje: zwolennicy Hołowni żałują, że ich kandydat bywał lekceważony i nie wszedł do II tury, gdzie - według sondaży - miał największe szanse na pokonanie Dudy, a zwolennicy Trzaskowskiego uważają, że Hołownia jest zarozumiały i zamiast dyktować warunki, powinien po prostu poprzeć ich kandydata.

Obydwaj - Trzaskowski i Hołownia - mogą na tym tylko skorzystać. Hołownia pokazał, że jest istotnym graczem politycznym, o którego głosy ubiega się kandydat z największej opozycyjnej partii. W rozmowie to on rozdawał karty - przepytywał Trzaskowskiego ze swoich własnych postulatów, a przepytywany starał się wypaść jak najlepiej.

Taki przebieg rozmowy był zresztą uzasadniony nie tylko politycznie (Trzaskowski zabiega o 2,7 mln głosów Hołowni, niemal połowę tego, co sam dostał), ale także merytorycznie, bo to lider nowopowołanej Polski 2050 był od strony programowej najkonkretniej przygotowanym kandydatem w wyścigu do prezydentury. Trzaskowski może skorzystać na podpięciu się pod program Hołowni, centrowy i dość bliski mu ideowo, ale lepiej sformułowany i bardziej dostosowany do uprawnień, jakie ma prezydent.

Według dwóch przedwyborczych sondaży Ipsos dla OKO.press elektorat Hołowni z I tury wyborów w hipotetycznej (wówczas) II turze "Trzaskowski kontra Duda" zamierza głosować w znacznej większości na Trzaskowskiego, odpowiednio: 79 proc. do 11 proc. (sondaż 16-17 czerwca) oraz 84 do 5 proc. (23-24 czerwca). 10 proc. wyborców Hołowni twierdziło, że do wyborów nie pójdzie.

Hołownia nie przekazał wprost swoich głosów na Trzaskowskiego. "Ja zagłosuję przeciwko, bo uważam, że Andrzej Duda z całą pewnością nie powinien być ani minuty dłużej prezydentem Rzeczpospolitej", mówił 30 czerwca w TVN 24 . Zażartował, że każdy chyba wie, jak wygląda karta wyborcza. Jednocześnie podkreślił: "Żaden z kandydatów nie reprezentuje tej wizji polityki, której ja oczekuję".

Po debacie poszedł pół kroku dalej twierdząc, że zagłosuje na Trzaskowskiego choć bez przyjemności.

Poniżej krótkie omówienie debaty. Za chwilę wierny zapis całości - tylko w OKO.press.

Minimum ponadpartyjnej prezydentury

W kampanii Szymon Hołownia sformułował "minimum ponadpartyjnej prezydentury", oparte o "cztery filary":

(1) Najważniejsza część programowa to zapowiedź, że prezydent zawetuje każdą ustawę, która

• będzie niezgodna z konstytucją lub taką, która nie przeszła pełnego cyklu legislacyjnego (PiS nagminnie korzysta ze skróconej ścieżki tzw. poselskich projektów ustaw);
• będzie stała w sprzeczności z osiągnięciem przez Polskę neutralności klimatycznej do 2050 roku, czyli tego, co jest celem Europejskiego Zielonego Ładu;
• która odbiera kompetencje samorządom terytorialnym, lub spowoduje, że sytuacja finansowa samorządu terytorialnego ulega pogorszeniu;

Ponadto Hołownia postulował

(2) Zatrudnienie na czterech kluczowych stanowiskach w Kancelarii Prezydenta osób, które nigdy nie należały do żadnej partii politycznej;

(3) Złożenie wniosku do NIK o przeprowadzenie kontroli w spółkach skarbu państwa;

(4) Powołanie rady samorządowej przy prezydencie

Program trzech prezydenckich wet Hołowni? 3 x tak Trzaskowskiego

Po przegranych wyborach Hołownia zaproponował rozmowy na temat "minimum bezpartyjnej prezydentury" obydwu kandydatom, którzy weszli do II tury.

Na apel odpowiedział tylko Trzaskowski i 1 lipca podczas spotkania online został przez Hołownię przepytany, co myśli o czterech postulatach z "minimum".

Hołownia podkreślił jeszcze raz, że zagłosuje przeciw Dudzie i odda ważny głos. Mówił jednak tylko w swoim imieniu, zaznaczając, że nie ma mandatu, by decydować za swoich wyborców. Zadał Rafałowi Trzaskowskiemu cztery pytania.

Po pierwsze, zapytał o program trzech prezydenckich weta.

• Weto dla ustaw, które naruszają Konstytucję i nie spełniają norm legislacji. "Będę wetował wszystkie ustawy, które będą łamały konstytucję. Będę wetował wszystkie ustawy, które będą łamały zasady praworządności. Musi być dochowana wierność procesowi, który wypracowywaliśmy przez lata: konsultacje, ocena ustaw, jaki wpływ mają na przyszłość i finansowy i na nasze życie. Potwierdzam, że ten postulat z pana programu przejmuję" - odpowiedział Trzaskowski.
• Weto dla ustaw, które odsuwają osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2050 r. Trzaskowski: "Uwzględniam pana postulat, żeby wetować wszystkie ustawy, które będą nas odsuwać od osiągnięcia neutralności klimatycznej. Nie ma dzisiaj miejsca dla polityka, który odwraca się od katastrofy klimatycznej. PiS jak wiemy odwrócił się. Jesteśmy jedynym państwem, które nie potwierdziło celu osiągnięcia neutralności klimatycznej w 2050 r."
• Weto dla ustaw, które odbierają niezależność samorządom lub pogarszają ich sytuacje finansową. Trzaskowski: "Tu sprawa jest jeszcze bardziej oczywista. Sam jestem samorządowcem. PiS próbuje niszczyć samorządy, zabiera nam pieniądze, ograniczają nasze prerogatywy, spycha na nas odpowiedzialność za swoje decyzje. Tutaj więc absolutna zgoda z Panem".

Trzaskowski: odpartyjnię kancelarię, ale nie chcę dzielić skóry na niedźwiedziu

Hołownia postuluje też, by na cztery kluczowe stanowiska w kancelarii prezydenta powołać osoby, które nigdy nie były związane z partią polityczną. Chodzi o szefa kancelarii, dwóch ministrów nadzorujących biuro praw i ustroju oraz spraw zagranicznych oraz szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego.

Trzaskowski: "W moim otoczeniu w Ratuszu jest mnóstwo osób, które nie mają nic wspólnego z polityką. Tak samo będzie w kancelarii. Ale nie chcę dzisiaj mówić o konkretnych stanowiskach, bo to jest dzielenie skóry na niedźwiedziu. O kancelarii będę myślał, gdy zostanę prezydentem.

Hołownia: "Przyjemnie się tego słucha, ale ja wiem, że słowa mają swój okres przydatności do spożycia, który może skończyć się, kiedy przychodzą naciski z różnych środowisk. Wierzę w Pana deklarację, ale myśmy nie bez przyczyny sformułowali ten postulat w konkretny sposób, mówiąc o konkretnych stanowiskach. Takie zobowiązanie daje gwarancję. Po pana odpowiedzi ja rozumiem, że na tę chwilę nie może pan takiego zobowiązania podjąć".

Nie wiem, czy na przykład, nie będę chciał współpracować z jakimś ekspertem, który kiedyś był członkiem partii politycznej, albo który kiedyś był związany z partią polityczną, albo dzisiaj jest związany z partią polityczną. Najważniejsze w kancelarii - i proszę mi wierzyć, ja zarządzałem dwoma ministerstwami, zarządzam w tej chwili również w ratuszu - i wiem, że najważniejsza jest równowaga".

Hołownia:

Kontrola NIK na tropie kolesiostwa

Hołownia chciał też, by Trzaskowski zobowiązał się, że jako prezydent zleci kontrolę NIK w spółkach skarbu państwa, spółkach komunalnych, instytucjach państwowych i instytucjach komunalnych, którem celem będzie ocena upartyjnienia tych instytucji, tzn. zatrudnianie osób, które otrzymują te stanowiska w związku z pełnionymi wcześniej funkcjami w partiach politycznych

Trzaskowski: "Spółki warszawskie są chyba najbardziej kontrolowanymi spółkami w tej chwili na świecie, dlatego że wszystkie możliwe kontrole są w spółkach warszawskich, dlatego że dzisiaj w ten sposób postępuje rząd PiS. Oczywiście, że tak. Zgadzam się z panem, że jeżeli chodzi o skalę tego zjawiska dzisiaj, ona przeszła wszystkie możliwe oczekiwania.

Rada samorządowa przy prezydencie? Trzaskowski: "Fantastyczny pomysł"

Ostatni postulat był dla Trzaskowskiego, który korzysta z potężnego wsparcia polskich samorządów zaniepokojonych centralizmem rządów PiS, najłatwiejszy do przyjęcia: "Fantastyczny pomysł, pokrywający się dokładnie z moimi intencjami i myślę, że też będziemy mogli w tej sprawie współpracować, bo czego, jak czego, ale duszy samorządowca na pewno nie trzeba mnie uczyć".

Rozmowę zakończył Szymon Hołownia: "Przedstawiliśmy dzisiaj panu, ja i mój ruch, cztery postulaty, które wydają nam się kluczowe, żeby przyszły prezydent mógł być prezydentem nie tylko swoich wyborców i swojego ugrupowania, ale prezydentem rzeczywiście różnych Polaków.