Od wygranej PiS w wyborach parlamentarnych Narodowe Centrum Kultury - państwowa instytucja, której zadaniem jest działanie na rzecz rozwoju kultury w Polsce - hojnie wspiera inicjatywy publicystów i artystów popierających obecną władzę. A także wydarzenia wpisujące się w pisowską narrację o Polsce katolickiej i bohaterskiej.

Gdy poprosiliśmy NCK o listę "inicjatyw i imprez dofinansowanych" w 2017 roku, rzecznik tej instytucji - Kajus Augustyniak (niegdyś rzecznik prawicowego prezydenta Łodzi Jerzego Kropiwnickiego) przesłał nam zestawienia grantów przyznanych m.in. domom kultury, instytucjom kulturalnym i bibliotekom, w ramach kilku programów dotacyjnych Centrum i ministerstwa kultury.

Augustyniak nie wspomniał ani słowem o wydatkach NCK poza tymi programami. Dopiero gdy zapytaliśmy, dlaczego na listach nie ma np. zorganizowanego przez fundację Tomasza Sakiewicza festynu "Vivat Maj, 3 Maj", który z pewnością został dofinansowany przez NCK, rzecznik napisał, że „zdarzają się (...) wydarzenia, których Narodowe Centrum Kultury jest współorganizatorem, tak jak wymieniony (...) festyn."

Różnica pomiędzy imprezami dofinansowywanymi przez NCK i współorganizowanymi przez nie jest taka, że

• w przypadku tych pierwszych Centrum przelewa pieniądze (najczęściej po kilkadziesiąt tysięcy złotych) na konto organizatora i on reguluje wydatki związane z przygotowaniem wydarzenia,
• a przy drugich Centrum bezpośrednio pokrywa część kosztów wydarzenia (np. gaże artystów, wynagrodzenie dla firm zajmujących się nagłośnieniem itp.).

Polityka historyczna a' la PiS i imprezy katolickie

Okazuje się, że łącznie, poza programami dotacyjnymi NCK wydało w 2017 roku prawie 10,9 mln złotych na 114 projektów. Z tego czwartą część (co najmniej 2,8 mln złotych) - na imprezy i wydarzenia wpisujące się w politykę historyczną PiS: upamiętniające żołnierzy „wyklętych”, ofiary Katynia, polskich Sprawiedliwych i Powstanie Warszawskie.

• Najwyższą kwotę - prawie 798 tys. złotych - przeznaczyło na spektakl "Requiem Katyńskie", którego głównym organizatorem była Fundacja Instytut Promocji Kultury Polskiej.
• 319 tys. złotych wydało na film "Kartka z Powstania" (o Powstaniu Warszawskim), którego producentem jest firma VRheroes - Mariusz Laszczuk.
• Blisko 289 tys. złotych - na film pod roboczym tytułem "Polski Schindler", produkowany przez Fido Film.
• Prawie 245 tys. złotych na film dokumentalno - animowany "Mała Zagłada" (o wiosce na Zamojszczyźnie wymordowanej przez hitlerowców); jego producentem jest Eureka Studio.
• Ponad 210 tys. złotych na projekt "Sprawiedliwi spod Auschwitz" realizowany przez Stowarzyszenie Rotmistrz Pilecki
• i 180 tys. złotych na Festiwal Psalmów Dawidowych - Honorując Sprawiedliwych zorganizowany przez Fundację im. Rodziny Ulmów "SOAR".

A to tylko czołówka wydatków Centrum na takie wydarzenia.

Dużo - bo co najmniej 2,4 mln złotych - NCK wydało poza programami dotacyjnymi także na wydarzenia i imprezy związane z katolicyzmem i Kościołem (organizacje i instytucje katolickie dostały też wiele dotacji w ramach programów).

• Najwięcej - ponad 790 tys. złotych - na widowisko „Z dawna Polski Tyś Królową” w sanktuarium Matki Boskiej Częstochowskiej, zrealizowane przez firmę Bolesława Pawicy. Pisaliśmy o tym latem 2017 roku.
• Prawie 400 tys. złotych na koncert "z okazji pierwszej rocznicy Światowych Dni Młodzieży 2016 z Krakowie" (sic!) zorganizowany przez Kurię Metropolitalną w Krakowie.
• 247 tys. złotych na koncert "Nieśmiertelni. Warszawa - Aleppo" (o prześladowaniach chrześcijan we współczesnym świecie), którego organizatorem był Salezjański Wolontariat Misyjny Młodzi Światu.
• Blisko 200 tys. złotych na film dokumentalny pt. "Święta Faustyna w Blasku Miłosierdzia", którego producentem jest Grupa Filmowa Sp. z o.o.
• Ponad 170 tys. złotych na "Biblię Audio" realizowaną przez firmę Osorno Krzysztof Czeczot.
• 150 tys. złotych na Festiwal Filmów Niepokalanów 2017 (prezentujący filmy inspirowane wartościami ewangelicznymi), zorganizowany przez Fundację Vide et Crede im. Św. Jana Pawła II;
• i równo 100 tys. złotych na spektakl „Koniec świata”, nawiązujący do 100. rocznicy objawień w Fatimie i 100. rocznicy założenia Rycerstwa Niepokalanej; jego organizatorem było Stowarzyszenie Nie Teraz.

Tu znajdziesz listę wydarzeń współorganizowanych przez NCK i związanych z nimi wydatków.

Fundacja Sakiewicza: prawie 700 tys. złotych w dwa lata

W 2017 roku Narodowe Centrum Kultury współfinansowało aż trzy imprezy, których organizatorem lub współorganizatorem była Fundacja Niezależne Media. Założyli ją w 2008 roku Tomasz Sakiewicz (prawicowy publicysta, redaktor naczelny „Gazety Polskiej”) i Sławomir Sawicki (prawnik, który reprezentuje media Sakiewicza w sporach przed sądami).

NCK w 2017 roku wyłożyło:

• prawie 212,5 tys. złotych na organizowany przez nią festyn „Vivat Maj, 3 Maj!”;
• 120 tys. złotych na festyn „Nam twierdzą będzie każdy próg”, z okazji 97. rocznicy Bitwy Warszawskiej”
• i ponad 62,7 tys. złotych na koncert „Żołnierze Niezłomni! Upominamy się o Was!”, współorganizowany przez FNM i Universitatis Varsoviensis – Fundację na Rzecz Studentów i Absolwentów UW.

Ten ostatni koncert był częścią akcji upamiętniającej żołnierzy „wyklętych”. Odbył się 26 lutego 2017 roku w warszawskim klubie Palladium. W ramach umowy, NCK pokryło koszty oświetlenia i nagłośnienia, a także wynagrodzenie prowadzących (m.in. gwiazdy telewizji Jacka Kurskiego, Anny Popek - 3690 złotych) oraz zespołów Panny Wyklęte (40,5 tys. zł) i Fabryka (2,5 tys. zł). Oprócz nich wystąpiła m.in. Halina Mlynkova.

Festyn z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, na Pl. Teatralnym w Warszawie, również prowadziła Anna Popek. Wśród wykonawców znaleźli się m.in. Sylwester Domański (Fabryka) i Norbert „Smoła” Smoliński (Contra Mundum). A wśród widzów pojawił się honorowy patron imprezy - prezydent Andrzej Duda.

Z kolei festyn upamiętniający Bitwę Warszawską, patronatem objął ówczesny szef MON, Antoni Macierewicz. I znów wystąpili Mlynkowa i Domański z Fabryki, a poza nimi m.in. Jerzy Zelnik i Ewa Dałkowska.

Oba festyny - majowy i sierpniowy - były kalkami wydarzeń organizowanych przez Fundację Niezależne Media w 2016 roku (opisywanych przez OKO.press w artykule "Deszcz publicznych pieniędzy dla fundacji Sakiewicza pada dalej"). Również w 2016 roku współfinansowało je NCK.

• Na festyn z okazji 3 Maja wyłożyło wówczas ponad 241,7 tys. złotych (prowadziła go Popek, a wystąpili m.in. Jan Pietrzak i Fabryka).
• Festyn w rocznicę Bitwy Warszawskiej dofinansowało wtedy kwotą 60 tys. złotych (prowadzącą znów była Popek, a główną gwiazdą Pietrzak).

W sumie, na imprezy organizowane przez Fundację Niezależne Media, NCK wydało więc w dwa lata prawie 700 tys. złotych.

Fundacja Pietrzaka: ponad 630 tys. złotych w dwa lata

Narodowe Centrum Kultury wspierało również hojnie wydarzenia, których organizatorem była Fundacja Jana Pietrzaka Towarzystwo Patriotyczne. Jej prezesem jest żona Pietrzaka- Katarzyna, a członkami zarządu: prawicowy publicysta Rafał Ziemkiewicz i były szef Solidarności Janusz Śniadek. W radzie fundacji zasiada m.in. senator PiS Jan Żaryn.

Założyciel fundacji - satyryk Jan Pietrzak od kilku lat demonstracyjnie wyraża swoje poparcie dla PiS i Jarosława Kaczyńskiego. Ostatnio narzekał jednak, że podporządkowana PiS telewizja publiczna "nie za bardzo go popiera" i nie chce go "pokazywać". Ale w rozmowie z "Faktem" mówił: "Nie zabiegam o żadne transmisje. Mam co robić, jestem człowiekiem zajętym".

W 2017 roku, dzięki wsparciu z publicznych pieniędzy, którymi dysponuje NCK, jego fundacja zorganizowała:

• festyn "Czas Poloneza", w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja (80,2 tys. złotych z NCK)
• i "Koncert Niepodległości", 11 listopada 2017 roku (70 tys. złotych z NCK).

Podobnie jak w przypadku imprez fundacji Sakiewicza, wydarzenia te były kontynuacją projektów realizowanych w 2016 roku. Według odpowiedzi, której udzielił na interpelację posła Krzysztofa Brejzy, minister kultury, w 2016 roku NCK wydało:

• 135,3 tys. złotych wydało na zorganizowany przez Towarzystwo Patriotyczne festyn "Czas Poloneza",
• 170,5 tys. zł na koncert z okazji Święta Niepodległości
• i 176, 8 tys. zł na koncert „Zwycięstwo 1920” w rocznicę Bitwy Warszawskiej.

Łącznie, przez dwa lata, NCK dofinansowało więc wydarzenia organizowane przez fundację Pietrzaka kwotą ponad 630 tys. złotych. Sam Pietrzak, tylko za występy podczas imprez w 2016 roku, otrzymał kilkadziesiąt tysięcy złotych wynagrodzenia.

Fundacja Rydzyka ponad 130 tys. złotych, a spółka Skowrońskiego - 400 tys. złotych w dwa lata

W 2017 roku NCK kontynuowało również współpracę z innymi podmiotami, których projekty wsparło już w 2016 roku, m.in. z Fundacją Lux Veritatis, której założycielem i prezesem jest o. Tadeusz Rydzyk oraz spółką Radio Wnet (prezesem i głównym udziałowcem jest Krzysztof Skowroński, szef Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich).

Fundacja o. Rydzyka, w ramach programu Kultura Interwencje, dostała w 2017 roku 61 tys. złotych na Festiwal Piosenki Religijno-Patriotycznej w Toruniu. Rok wcześniej NCK wyłożyło blisko 71 tys. złotych na wyprodukowany przez nią program telewizyjny „Chrzest moja nadzieja”.

Na zrealizowany przez radio Skowrońskiego cykl programów "Od źródeł do ujścia. Podróż Radia Wnet w Roku Wisły" NCK przeznaczyło w 2017 roku ponad 92,2 tys. złotych.

Według informacji ministra kultury, rok wcześniej wyłożyło:

• 45 tys. złotych na realizowany przez stację Skowrońskiego cykl 11 audycji o historii świętych,
• 61,5 tys. złotych na 10 programów o 1050 Rocznicy Chrztu Polski
• oraz blisko 200 tys. złotych na realizację słuchowisk „Cichociemni Wyklęci”.