Głosowanie za granicą. Korespondencyjnie czy osobiście? Przewodnik OKO.press

Od wtorku 9 czerwca można rejestrować się na wybory prezydenckie 28 czerwca, jeśli na stałe mieszka się za granicą lub przebywa tam czasowo. Piszą do nas Państwo listy, zaniepokojeni wcześniejszym wyborczym zamieszaniem i z obawą, że przy tak krótkich terminach trudno się będzie zarejestrować, a konsulatom trudno będzie to ogarnąć.

Postaramy się więc przejrzyście pokazać procedurę rejestracji i dalsze kroki.

Co jest nowego w tych wyborach? Dwie rzeczy

• Dla dużej części wyborców przebywających za granicą będą to wybory tylko korespondencyjne. Dla innych – tylko osobiste. Jest to uzależnione od stanu epidemiologicznego w danym kraju, albo od technicznych możliwości ich zorganizowania. Są też kraje, w których można wybrać formę głosowania.
• Jeśli ktoś już wpisał się na listę wyborców na 10 maja, nie musi nic robić, chyba że chce zmienić miejsce głosowania albo sposób oddania głosu.

WAŻNE: warto sprawdzić zawczasu, jakie są możliwości głosowania w kraju, w którym Państwo przebywają, bo termin rejestracji na wybory korespondencyjne jest krótszy niż na tradycyjne.

WAŻNE: jeśli ktoś zarejestrował się na wybory 10 maja, a teraz w danym kraju będą one przeprowadzane tylko w sposób korespondencyjny, powinien zgłosić zmianę sposobu głosowania.

Gdzie m.in. będą wybory tylko korespondencyjne?

• Wielka Brytania;
• Francja;
• Włochy;
• Hiszpania;
• Irlandia;
• Niemcy;
• Szwajcaria;
• Stany Zjednoczone;
• Kanada.

Gdzie m.in. będą wybory tylko w konsulatach?

• Indie;
• Zjednoczone Emiraty Arabskie;
• Katar.

Gdzie m.in. będą wybory w obu formach?

• Czechy;
• Słowacja;
• Szwecja;
• Rosja;
• Republika Południowej Afryki;
• Chiny;
• Australia;
• Nowa Zelandia;
• Brazylia.

Do kiedy można się zarejestrować, zmienić sposób głosowania lub miejsce pobytu?

• do 15 czerwca, jeśli chce się oddać głos pocztą;
• do 25 czerwca, jeśli chce się oddać głos osobiście;
• do 16 czerwca osoby już zarejestrowane na wybory 10 maja mogą zmienić swoje preferencje;
• do 29 czerwca można się zarejestrować tylko na drugą turę wyborów, jeśli głos oddaje się korespondencyjnie;
• do 9 lipca można się zarejestrować tylko na drugą turę wyborów, jeśli głos oddaje się osobiście;
• do 26 czerwca można w swoim urzędzie gminy lub konsulacie pobrać zaświadczenie, które daje prawo do osobistego oddania głosu w każdym obwodzie wyborczym za granicą;
• do 10 lipca można w swoim urzędzie gminy lub konsulacie pobrać zaświadczenie, które daje prawo do osobistego oddania głosu w II turze w każdym obwodzie wyborczym za granicą;

Jak się zarejestrować?

• osobiście w konsulacie;
• telefonicznie w konsulacie;
• telefaksem w konsulacie;
• elektronicznie mailem w konsulacie;
• na stronie ewybory.msz.gov.pl (to najłatwiejsza forma rejestracji)

Ze strony wybory.gov.pl można pobrać odpowiedni formularz, jeśli chce się wysłać podpisane zgłoszenie faksem albo przesłać jego skan do konsulatu.

Jakie dane są potrzebne do rejestracji?

• nazwisko i imię (imiona);
• imię ojca;
• data urodzenia;
• numer ewidencyjny PESEL;
• adres zamieszkania lub pobytu za granicą;
• adres zamieszkania w kraju, tj. miejsce wpisania wyborcy w rejestrze wyborców (w odniesieniu do osób przebywających czasowo za granicą);
• numer ważnego polskiego paszportu oraz miejsce i data jego wydania (w państwach, w których dowód osobisty jest wystarczającym dokumentem do przekroczenia granicy, w miejsce numeru ważnego polskiego paszportu można podać numer ważnego dowodu osobistego);
• w przypadku głosowania korespondencyjnego – adres, pod który ma zostać wysłany przez konsula pakiet wyborczy, albo deklaracja osobistego odbioru pakietu wyborczego u konsula.

Jak będzie wyglądało głosowanie korespondencyjne?

• Pakiet wyborczy przyjdzie do Państwa pocztą. Konsul nie później niż do 22 czerwca wyśle do go na wskazany adres. Można pakiet również odebrać osobiście w konsulacie, jeśli rejestrując się w obwodzie wyborczym wybierze się taką możliwość i jeśli dany konsulat ją oferuje.
• Będzie to zwykły list albo „inny sposób, jeżeli operator wykonujący usługi pocztowe lub przewozowe w państwie przyjmującym nie daje rękojmi należytego wykonania usługi przesyłki nierejestrowanej".
• W pakiecie wyborczym będzie koperta zwrotna, karta do głosowania, koperta na kartę do głosowania, oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu i instrukcja.
• Kopertę zwrotną z zaklejoną kopertą z kartą do głosowania i podpisane oświadczenie muszą Państwo odesłać konsulowi na własny koszt lub dostarczyć osobiście do 26 czerwca albo przynieść w dniu głosowania do komisji wyborczej.

HACZYKI:

• Głos będzie nieważny, jeśli nie zakleją Państwo koperty na kartę do głosowania albo jeśli w przesyłce nie będzie podpisanego oświadczenia o tajnym i osobistym oddaniu głosu.
• Ustawa nie wyjaśnia, w jakim terminie trzeba odesłać kopertę z oddanym głosem. Zapytany o to rzecznik MSZ odpisał, że należy ją odesłać „jak najszybciej". Będziemy jeszcze drążyć ten temat, bo wciąż nie wiadomo, jak długo PKW będzie czekać na spłynięcie wszystkich głosów z zagranicy.
• Osoby wpisane do spisu wyborców w obwodzie głosowania utworzonym za granicą będą w tym spisie wyborców również w II turze wyborów. Jeśli ktoś z Państwa będzie chciał w II turze głosować gdzie indziej, będzie musiał uzyskać od konsula zaświadczenie o prawie do głosowania. Informacje w tej sprawie najlepiej znaleźć na stronie najbliższego konsulatu.