Ziobro i Gowin umacniają swoje pozycje. Bez ich posłów PiS straciłby większość w Sejmie

Obaj koalicjanci PiS-u - Solidarna Polska i Zbigniewa Ziobry i Porozumienie Jarosława Gowina - w nadchodzącej kadencji znacznie wzmocnią swoją pozycję w Zjednoczonej Prawicy, czyli koalicji PiS, SP i Porozumienia. Zyskają dzięki wprowadzeniu kilku posłów więcej i nowej konfiguracji partii w Sejmie.

W tym roku Zjednoczona Prawica ze swoich list wprowadziła 235 posłów, czyli dokładnie tyle samo, co cztery lata temu. Już wtedy wystąpienie z koalicji ośmiu posłów SP lub dwunastu posłów Porozumienia odebrałoby partii Kaczyńskiego niezbędną do rządzenia większość - bezwzględną większość gwarantuje dopiero 231 posłów.

W praktyce jednak ucieczka ziobrystów lub gowinowców niewiele by im dała, bo lukę po jednych lub drugich PiS mógłby zapełnić, wchodząc w koalicję z klubem Kukiz'15 lub wyławiając pojedynczych posłów z innych partii. Zresztą PiS i tak to robił. W ciągu kadencji jego klubowi przybyło pięciu posłów. Nowe nabytki w większości odłączyły się od Kukiza.

Na przykład gdyby z klubu PiS odeszli wszyscy posłowie Porozumienia, zostałoby w nim 217 osób. Wtedy PiS nie utrzymałby większości nawet gdyby zawarł koalicję z całym klubem Konfederacji, liczącym 11 posłów. Do bezwzględnej większości wciąż brakowałoby trzech posłów, których PiS musiałby wyłuskiwać z innych partii.

Bunt Gowina lub Ziobry mógłby więc doprowadzić nawet do przedterminowych wyborów. Mając taką możliwość obaj mogą grać z Kaczyńskim o wyższe stawki.

Ziobryści. Z ministerstwa do Sejmu

Zbigniew Ziobro jest jednym z największych zwycięzców niedzielnych wyborów parlamentarnych. Sam jako „jedynka” na liście PiS w Kielcach zdobył około 116 tys. głosów - prawie dwa razy więcej niż w poprzednich wyborach (wtedy głosowało na niego 67 tys. osób).

W 2015 roku było ich ośmiu, dziś piętnastu. Część z nich to bliscy współpracownicy europosła Patryka Jakiego. Za jego człowieka uważany jest też nowy poseł PiS - Sebastian Kaleta.

W sumie w ławach poselskich zasiądzie więc 18 osób bliskich Ziobrze i Jakiemu.

Do Sejmu dostali się najbliżsi współpracownicy Ziobry z Ministerstwa Sprawiedliwości: trzej wiceministrowie - Michał Wójcik, Marcin Warchoł i Sebastian Kaleta i rzecznik prasowy resortu Jan Kanthak.

Mandat zdobył także Michał Woś. To jedna ze wschodzących gwiazd Solidarnej Polski i Zjednoczonej Prawicy. Mimo młodego wieku (rocznik 1991) szybko awansował z doradcy Ziobry, przez wiceministra sprawiedliwości, na fotel ministra ds. humanitarnych w KPRM. Teraz w okręgu bielskim zdobył prawie 38 tys. głosów.

Do Sejmu wejdzie także m.in. Tadeusz Cymański.

Pomógł Fundusz Sprawiedliwości?

Jak opisywaliśmy wcześniej w OKO.press, dobry wynik udało się osiągnąć działaczom Solidarnej Polski m.in. dzięki sprytnemu wykorzystywaniu dotacji Funduszu Sprawiedliwości, z nadzorowanego przez resort Ziobry.

W czasie kampanii wyborczej działacze Solidarnej Polski przekazywali pieniądze z Funduszu na karetki pogotowia, wyposażenie dla szpitali, wozy i sprzęt Ochotniczych Straży Pożarnych.

Żeby ich "gesty" dobrze wypadały w mediach, dotacje przekazywano na symbolicznych, dużych czekach. Przekazaniu wozów strażackich towarzyszyły całodzienne pikniki albo festyny.

Duża część z tych dotacji była uznaniowo przyznawana przez ministra Ziobrę. To od niego zależy kto i na co dostanie miliony złotych. NIK w lipcu ostro skrytykował taki sposób przyznawania pieniędzy. Izba uznała, że brak przejrzystych procedur oceny wniosków może stwarzać „ryzyko działań korupcyjnych”.

Ziobro we wrześniu i październiku przekazał łącznie z Funduszu pięć milionów zł. na szpitale w okręgu wyborczym, z którego startował.

Dotacje na szpitale przekazywali także Kanthak, Woś i Warchoł.

Mnóstwo pozytywnych artykułów dotyczących Funduszu Sprawiedliwości pojawiało się w mediach lokalnych i ogólnopolskich. Wiele z nich było oznaczonych jako „artykuł partnera” lub „artykuł sponsorowany”. Prawdopodobnie publikacje te były częścią kampanii, która miała promować Fundusz. Resort Ziobry zapłacił w 2018 roku zapłacił za tę kampanie prywatnej firmie 15 mln zł.

Czytając sponsorowane artykuły o Funduszu trudno jednak nie odnieść wrażenia, że ich głównym celem była bardziej promocja resortu sprawiedliwości i poszczególnych polityków, niż informowanie o możliwościach uzyskania pomocy.

Frakcja Jakiego we frakcji Ziobry

Układając się z frakcją Ziobry, PiS będzie musiał prawdobodobnie liczyć się z tym, że swoje ambicje mają również członkowie coraz widoczniejszej wśród "ziobrystów" frakcji Patryka Jakiego.

We wrześniu dziennikarz Wojciech Szacki na łamach „Polityki” pisał: „Tę grupę łączy nie tylko bliskość do Jakiego, lecz także młody wiek i poglądy. Jaki zapewnił im zresztą coś w rodzaju platformy ideowej. Ogłosili na Facebooku „Siedem zobowiązań nowego pokolenia w polityce”. Brzmią jak mieszanka haseł PiS i Konfederacji: walka z „ideologią LGBT”, sprzeciw wobec roszczeń żydowskich, postulat zaostrzenia kar, a także sprzeciw wobec nielegalnej migracji oraz podwyżki podatków.”

W nowym Sejmie znajdzie się pięciu "jakistów":

• Sebastian Kaleta,
• Jacek Ozdoba,
• Aleksandra Szczudło,
• Mariusz Kałużny
• oraz Janusz Kowalski.

Najbardziej znany z tej grupy jest Sebastian Kaleta, oficjalnie członek PiS, obecnie wiceminister sprawiedliwości. Trampoliną do kariery politycznej była dla niego Komisja Weryfikacyjna zajmująca się skutkami reprywatyzacji w Warszawie. Najpierw był jej wiceszefem, a od czerwca 2019 - szefem (zastąpił Patryka Jakiego, który został wówczas europosłem).

W ostatnich wyborach samorządowych Kaleta zdobył mandat radnego Warszawy. Od tamtej pory nie przepuścił żadnej okazji, żeby w mediach i na konferencjach prasowych krytykować i atakować prezydenta Rafała Trzaskowskiego. W niedzielnych wyborach zdobył ponad 17 tys. głosów.

Kolejny "jakista", Jacek Ozdoba, był niegdyś związany z partią Jarosława Gowina. W 2018 r. został szefem sztabu Patryka Jakiego - wówczas kandydata na prezydenta Warszawy. Sam zdobył w Warszawie mandat radnego.

Janusz Kowalski to były wiceprezydent Opola (do 2015 roku). Po poprzednich wyborach parlamentarnych został powołany do zarządu PGNiG (zasiadał w nim do listopada 2016 roku), był też członkiem rad nadzorczych spółek-córek PGNiG, a w czerwcu 2017 powołano go do rady KGHM. W sumie zasiadając we władzach tych wszystkich spółek zarobił do 2018 roku ponad 2,3 mln zł.

W wyborach do parlamentu poparło go ponad 18 tysięcy osób. Już po ogłoszeniu wyborów w wywiadzie dla Radia Doxa powiedział: "Chcę być kontynuatorem polityki Patryka Jakiego”.

Mariusz Kałużny jest dyrektorem Centralnego Ośrodka Sportowego w Toruniu, a Aleksandra Szczudło wiceprzewodniczącą sejmiku podlaskiego.

Osiemnastka Gowina

Swój stan posiadania w Sejmie powiększyła także partia Jarosława Gowina. W poprzedniej kadencji Porozumienie wprowadziło do Sejmu dwunastu posłów. Obecnie jest ich osiemnastu - tyle samo, co ziobrystów. Oznacza to, że obie partie mogą utworzyć samodzielne kluby poselskie (do ich utworzenia potrzeba 15 posłów).

Porozumienie będzie miało także dwóch senatorów - Tadeusza Kopcia i Józefa Zająca. Tu jednak "gowinowcy" stracili w porównaniu z poprzednią kadencją (wtedy mieli 5 mandatów).

Jeszcze przed ogłoszeniem oficjalnych wyników wyborów Porozumienie pochwaliło się “Drużyną Gowina w Sejmie” na Facebooku.

Najlepszy wynik (43 958 głosów) osiągnęła Jadwiga Emilewicz, wiceprezeska Porozumienia, która startowała z pierwszego miejsca na liście PiS w Poznaniu. Dobry wynik przypuszczalnie pomoże jej partii w utrzymaniu władzy nad Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii. Emilewicz kieruje nim od 2018 r., gdy zostało wyodrębnione z resortu rozwoju. Wcześniej była wiceministrem w MR.

Wynik Emilewicz był niemal trzykrotnie lepszy niż wynik Jarosława Gowina - lidera Porozumienia oraz ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Start z ostatniego miejsca listy PiS w Krakowie dał mu zaledwie 15 802 głosów. Na krakowskiej liście PiS wyprzedzili go Małgorzata Wassermann i Andrzej Adamczyk.

Więcej głosów od niego zdobył także Wojciech Maksymowicz, profesor medycyny z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, startujący z jedynki w Olsztynie (31 575 głosów). Nie jest co prawda członkiem partii, ale współpracuje z Porozumieniem, a od 2019 r. jest podsekretarzem stanu w kierowanym przez Gowina resorcie nauki.

Posłanką z poparciem Porozumienia choć bez legitymacji partyjnej została też lekarka Anna Dąbrowska-Banaszek, która kandydowała z listy w Chełmie.

CBA sprawdza

Więcej głosów od przewodniczącego zdobyli także kandydaci Porozumienia z Opola Kamil Bortniczuk i Marcin Ociepa (16 593 i 16 066 głosów). Pierwszy z nich został posłem już w 2018 r., gdy wszedł na miejsce wybranego na burmistrza Namysłowa Bartłomieja Stawiarskiego.

Kolejnym posłem Porozumienia w nadchodzącej kanencji będzie Michał Wypij.

O Bortniczuku i Wypiju pisaliśmy już w OKO.press, gdy między innymi w ich sprawie Komitet Kryzysowy Humanistyki Polskiej w kwietniu 2018 r. złożył doniesienie do Centralnego Biura Antykorupcyjnego.

Obaj zasiadali w zespole, oceniającym wnioski w konkursie “Wsparcie Uniwersytetów Trzeciego Wieku”. Przyznał on 247 tys. 980 zł Fundacji InnWarmia założonej 7 dni po rozpisaniu konkursu, choć wymogiem udziału w konkursie było dwuletnie doświadczenie w pracy edukacyjnej.

Gdy wyszło na jaw, że Wypij zna się z prezesem InnWarmii, działacz Porozumienia zapewnił, że wyłączył się z oceny jego wniosku.

Oprócz Bortniczuka i Jarosława Gowina w Sejmie zostanie pięciu posłów Porozumienia z poprzedniej kadencji. Wśród nich są m.in. Iwona Michałek, od 2019 r. sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Andrzej Sośnierz, były prezes NFZ i Mieczysław Baszko, który w styczniu 2018 r. przeszedł do Porozumienia z PSL.

Do Sejmu nie dostał się za to Zbigniew Gryglas, były poseł Nowoczesnej, który w październiku 2017 r. opuścił jej klub, by przejść do Porozumienia.

Kto przekona PiS?

Zbigniew Ziobro i jego współpracownicy z Solidarnej Polski przed wyborami obawiali się, że jeśli PiS wygra wybory miażdżącą przewagą, obniży się ich pozycja w Zjednoczonej Prawicy. Dlatego w czasie kampanii wyborczej mobilizacja w ich szeregach była ogromna.

Komentując wyniki wyborów, Ziobro przekonywał, że są one dużym sukcesem. "Po czterech latach to jest ewenement. Takiego wyniku żadna partia nie miała. Urósł w stosunku do tego, co było wcześniej. Możemy mówić o sukcesie" - mówił portalowi w Polityce.pl.

Według Ziobry wynik wyborów daje PiS-owi mandat do dalszego przeprowadzania zmian. Jego zdaniem, wyborcy nie uwierzyli w narrację opozycji, że PiS przeprowadzając zmiany w sądownictwie robi zamach na demokrację. "Polacy zauważyli, że jesteśmy pierwszą formacją, która chciała tę stajnię Augiasza oczyścić" - mówił.

Wszystko wskazuje więc na to, że Ziobro będzie namawiał PiS do kontynuacji, a może nawet zaostrzenia dotychczasowego kursu w sprawie "reformy sądownictwa".

Ale do większości potrzebny jest PiS-owi też Gowin, a on - zdaje się - ma inny pogląd.

W komentarzach powyborczych dla mediów Gowin konsekwentnie wraca do wątku rozliczeń wewnątrz PiS. W rozmowie z Wirtualną Polską mówił: "Od 4 lat jesteśmy liderem w UE jeśli chodzi o tempo wzrostu gospodarczego, realizujemy najszersze w Europie programy społeczne i jednocześnie ponad połowa Polaków głosuje przeciwko nam, czy na inne ugrupowania. To na pewno musi nam dać do myślenia".

Na Twitterze Gowin napisał: "Dziękuję Wyborcom Zjednoczonej Prawicy, że docenili 4 lata naszej ciężkiej pracy. Dziękuję Wyborcom opozycji za szeroki udział w święcie demokracji. Pora, by zacząć zasypywać podziały."

Przypuszczalnie lider Porozumienia będzie więc chciał przekonywać PiS, by w tej kadencji złagodził kurs.