"Kadencja minie, wstyd zostanie". Billboardy Akcji Demokracji ocenzurowane przez firmy

Akcja Demokracja przygotowała billboardy i reklamy, które miały wywierać presję na - wymienianych po nazwisku - kandydatów do niekonstytucyjnej Krajowej Rady Sądownictwa, by zrezygnowali z ubiegania się o stanowiska. Billboardy miały być wywieszone w 11 miastach, z których pochodzą kandydaci. Ale wszystkie firmy - AMS, Polska Press Grupa i Jet Line - odmówiły przyjęcia takiego zamówienia.

Akcja Demokracja podała, że treść ogłoszeń była konsultowana z prawnikami, którzy nie dopatrzyli się żadnych powodów do odmowy publikacji. „Obawiamy się, że to, co obserwujemy jest efektem działania obecnej władzy” - napisała Akcja Demokracja na swoim Facebooku.

Jako obywatele i obywatelki mamy prawo apelować do nich w sprawach, które budzą nasz niepokój, które według naszej oceny godzą w fundamentalne zasady demokracji i państwa prawa” - pisze Akcja Demokracja i zaprasza, by w najbliższy poniedziałek 26 lutego przyjść z „odrzuconymi” plakatami o 11:00 pod Sąd Rejonowy w Warszawie (wydarzenie na Fb).

Firmy odpowiadają: opublikujemy, ale bez nazwisk

OKO.press zapytało AMS, Polska Press Grupa i Jet Line o przyczyny odmowy publikacji. Wszystkie trzy firmy odpowiedziały w podobnym tonie: treść reklam narusza dobra osobiste kandydatów do KRS, bo zwraca się do nich z imienia i nazwiska.

AMS podkreśliło, że firma nie może "naruszać dóbr osobistych osób trzecich będących przejawem godności człowieka". Jet Line dodało, że "tworzy przestrzeń do komunikacji, w tym również do dyskusji, ale nie chce tworzyć przestrzeni do naruszania prawa". Polska Press Grupa podkreśliła, że gdy zgłosiła swoje wątpliwości prawne, Akcja Demokracja usunęła nazwiska i takie reklamy Grupa przyjęła do publikacji.

Także inne firmy proponowały Akcji Demokracji usunięcie imion i nazwisk z ogłoszeń, na co z kolei nie zgodziła się fundacja. Główną ideą kampanii było bowiem zaadresowanie jej do konkretnych osób. Przypomina to grudniowe (2017) protesty pod gmachem Senatu, który głosował nad ustawami o KRS i SN. Tłum powtarzał - jedno po drugim - nazwiska parlamentarzystów a potem skandował "Senatorze, jeszcze możesz".

W marcu 2107 Akcja Demokracja użyła billboardów w politycznej debacie nad ustawą o KRS: umieszczając na dwóch sąsiednich cytaty z Jarosława Kaczyńskiego ("KRS to instytucja postkomunistyczna") i Lecha Kaczyńskiego (KRS to "krok na drodze do demokratycznego państwa prawa").

Koncerny nie mają racji. Komentarz prawniczki

Mecenas Sylwia Gregorczyk-Abram, prawniczka, która opiniowała billboardy dla Akcji Demokracji, komentuje dla OKO.press:

"Baner przygotowany przez Akcję Demokrację nie zawiera ani wypowiedzi szczególnie ostrych, ani epitetów napastliwych. Niewątpliwie treść banneru jest krytyczna, ale nikt, zwłaszcza osoby kandydujące na stanowisko sędziego w konstytucyjnym organie nie może oczekiwać od innych wyłącznie afirmacji swojej osoby. Sędziowie podejmując decyzję o kandydowaniu do KRS świadomie i dobrowolnie wystawili się na osąd opinii publicznej.

Granice dopuszczalnej krytyki w debacie politycznej są jednak o wiele szersze, niż w przypadku osób prywatnych. Stanowi o tym rozległe orzecznictwo sądów, w tym Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Inaczej rzecz ujmując, w przypadku osoby publicznej przy ocenie, czy doszło do naruszenia dóbr osobistych, należy stosować inne kryteria niż przy dokonywaniu takiej oceny w odniesieniu do innych osób.