Kondomy i tabletki Zachodu. W cywilizacji śmierci aborcji jest mniej

Obrońcy życia (czyli przeciwnicy wyboru) twierdzą wręcz, że dostęp do antykoncepcji i edukacja seksualna idą w parze z chęcią przerwania ciąży, tworząc wspólnie cywilizację śmierci, w której życie ludzkie nie ma wartości. Przejawem takiej właśnie cywilizacji śmierci miała być "czarna rewolucja", czy też "czarne marsze", jak przeciwnicy prawa do aborcji nazywali protesty 3 października 2016 r. w Polsce.

Zwolennicy prawa do aborcji często przypominają z kolei, że gdy kobieta, która nie chce mieć dzieci, może skorzystać ze skutecznej antykoncepcji, to najpewniej to zrobi. Nie będzie czekać na ciążę, by zakończyć ją aborcją, skoro antykoncepcja jest mniej kłopotliwa, tańsza i dla wielu nie kontrowersyjna etycznie.

I mają rację.

Liczba aborcji spada

W maju 2016 r. prestiżowy brytyjski tygodnik medyczny "The Lancet" analizował zjawisko aborcji na świecie. Porównał lata 1990-1994 i 2010-2014:

• w latach 1990-1994 przeprowadzano rocznie 40 aborcji na 1000 kobiet w wieku 15-44, a w latach 2010-2014 35 aborcji. Oznacza to spadek - o 5 punktów (12,5 proc.) w ciągu 20 lat,
• jednocześnie w tym samym czasie liczba samych zbiegów wzrosła z 50,4 milionów rocznie do 56,3 milionów - z powodu zwiększenia się populacji,
• w latach 2010-2014 wciąż jedna czwarta ciąż kończyła się aborcją.

Zakaz raczej nie działa

Nie zauważono silnego związku pomiędzy prawem aborcyjnym i liczbą aborcji - jest różnica trzech punktów promilowych (0.3 pkt proc.).

W krajach rozwiniętych spada

W krajach rozwiniętych liczba aborcji na 1000 kobiet wyraźnie spada (aż o 19 punktów promilowych od 1990 do 2014), a w krajach rozwijających się waha się (od 39 na 1000 kobiet w 1990, przez 35 w 2000 r. do 37 w 2010 r.).

rys. Szacowana liczba aborcji na 1000 kobiet w wieku rozrodczym (15-44 lata)

Z badania wynika także, że:

• 88 proc. aborcji (czyli 49,6 milionów rocznie) dokonuje się w krajach rozwijających się (bo znaczenie ma także liczba ludności i liczba ciąż),
• w latach 2010-2014 liczba aborcji była mniejsza w krajach rozwiniętych (27 na 1000 kobiet), niż w krajach rozwijających się (37 na 1000 kobiet),
• w Afryce i w Ameryce Łacińskiej liczba aborcji (na 1000 kobiet) wzrosła w latach 2010-2014 w stosunku do lat 1990-1994
• w Europie, w Ameryce Północnej i w Azji liczba aborcji (na 1000 kobiet) spadła w latach 2010-2014 w stosunku do lat 1990-1994.

Europa Wschodnia: więcej antykoncepcji, mniej aborcji

Wbrew temu, co twierdził podczas posiedzenia komisji ds petycji Robert Winnicki, duże różnice pomiędzy ilością aborcji w krajach rozwiniętych (czyli bogatszych) i krajach rozwijających się (biedniejszych) wynikają z dostępności antykoncepcji nowoczesnej (pigułki, prezerwatywy, sterylizacja).

Ten trend wyraźnie widać w Europie Wschodniej. Kraje z tego regionu dokonały w ostatnich 25 latach największego skoku cywilizacyjnego opuszczając blok sowiecki i wstępując do Unii Europejskiej. Jednocześnie rośnie w nich procent korzystających z antykoncepcji nowoczesnej i spada liczba aborcji. Duża liczba aborcji przed 1989 r. wynikała głównie z braku dostępu do skutecznej antykoncepcji i to właśnie aborcja była traktowana jak0 metoda zapobiegania ciąży.

Po upadku bloku wschodniego tylko Polska ograniczyła prawo do przerywania ciąży. Reszta krajów, albo miała już ustawodawstwo liberalne, albo je zliberalizowała.

Europa Wschodnia zanotowała w latach 1990-2010 największy ze wszystkich regionów świata spadek liczby aborcji na 1000 kobiet - wskaźnik spadł aż o 46 punktów promilowych (z 88 do 42 na 1000 kobiet).

Związek widać także w Europie Północnej - liczba aborcji na 1000 kobiet (18) jest jedną z najniższych. Przy tym procent kobiet, które deklarują, że używają (one lub ich partnerzy) antykoncepcji nowoczesnej wynosi 74 proc. - wyższy jest tylko w Azji Wschodniej, czyli de facto Chinach i Japonii.

Rumunia - Wielka Brytania - Polska

Największa europejska zmiana dokonała się w Rumunii - odsetek antykoncepcji wzrósł aż o 32 punkty procentowe. Jednocześnie po liberalizacji ustawy aborcyjnej w 1989 r. liczba aborcji od spadła z 992 tys. do 71 tys. w 2015 r.

W rezultacie liczba legalnych aborcji w 2015 r. jest ponad dwa razy niższa od tej sprzed liberalizacji ustawy (czyli z lat 1966-1989, kiedy rządził Nicolae Ceausescu i kiedy za dokonanie nielegalnej aborcji groziło więzienie).

Przykład Rumunii pokazuje na efekt przemian cywilizacyjno-kulturowych, które czasem określa się jako westernizację. Proporcjonalnie do liczby ludności aborcji w Rumunii jest niemal tak samo mało, jak w Wielkiej Brytanii - w obu krajach to ok. 3 przypadki rocznie na 1000 mieszkańców.

Nawiasem mówiąc, można ostrożnie przyjąć, że w Polsce aborcji jest relatywnie mniej więcej tyle samo, tyle, że odbywają się w podziemiu aborcyjnym albo w ramach tzw. turystyki aborcyjnej. Dzieci rodzi się przecież mniej niż w obu krajach, poziom antykoncepcji z pewnością nie jest wyższy. Oznaczałoby to, że zabiegów usuwania ciąży powinno być w Polsce ok. 110 tys., z tego ok. 1000 legalnych.

Ameryka i Afryka: lustrzane odbicia

Ciekawym przykładem ośmieszającym tezy Roberta Winnickiego o antykoncepcji jest Ameryka Północna. W USA i Kanadzie aż 77 proc. kobiet deklaruje, że ona lub partner używają jakiejś metody antykoncepcji (dane z roku 2010), w tym 71 proc. metod nowoczesnych (pigułek, sterylizacji, prezerwatyw). To największy procent ze wszystkich kontynentów i trzecie miejsce w regionach (za Azją Wschodnią, czyli de facto Chinami i Japonią oraz Europą Północną).

Jednocześnie to właśnie w Ameryce Północnej dokonuje się najmniej aborcji, patrząc zarówno na procent ciąż zakończonych aborcją (17 proc.), jak i liczbą aborcji na 1000 kobiet - 17 (dane dla lat 2010-2014). W stosunku do lat 1990-1994 nastąpił niewielki spadek liczby aborcji (bo już w 1990 r. ta liczba była niewielka).

Afryka należy do regionów, gdzie antykoncepcja nowoczesna jest najsłabiej rozpowszechniona. W Afryce Środkowej używa jej zaledwie 8 proc. kobiet (lub ich partnerów), a w Afryce Zachodniej - 10 proc. Oczywiście, w związku ze słabym dostępem do opieki zdrowotnej także dostęp do aborcji jest dużo mniejszy niż na innych kontynentach. Jednocześnie we wszystkich regionach Afryki wzrasta ilość aborcji na 1000 kobiet w stosunku do 1990-1994 i wynosi ponad 30. To więcej niż w Europie, gdzie średnia wynosi 30.

Ameryka Łacińska: zakaz aborcji nie działa

Z badania "The Lancet" wyraźnie widać, że liczba aborcji na 1000 kobiet w Europie spada, a w Ameryce Łacińskiej - rośnie.

W Europie ilość aborcji na 1000 kobiet spadła o 22 (z 52 do 30 aborcji na 1000 kobiet), a w Ameryce Łacińskiej wzrosła o 4 (z 40 do 44 aborcji na 1000 kobiet) i jest wyższa od tej w Europie aż o 14.

Co różni Europę i Amerykę Łacińską? Przede wszystkim stosunek do prawa aborcyjnego.

W Europie, poza Polską, Maltą i Irlandią, przerwać ciążę można na życzenie lub ze względu na ciężką sytuację kobiety.

W Ameryce Łacińskiej prawo aborcyjne jest najbardziej restrykcyjne. Salwador nie tylko nie dopuszczają aborcji w żadnym wypadku, ale też karze kobiety wieloletnim więzieniem za przerwanie ciąży.

W Ameryce Łacińskiej znajdują się cztery z sześciu krajów świata, w których aborcja nie jest dopuszczalna nawet w przypadku ratowania życia matki - Nikaragua, Salwador, Chile, Dominikana. W wielu pozostałych (jak Paragwaj, Dominika, Antigua i Barbuda, Gwatemala, Haiti, Honduras, Panama) aborcja jest legalna tylko, gdy ratuje się życie matki.

Korzystałam z raportów z dwóch badań tygodnika "The Lancet": "Abortion incidence between 1990 and 2014: global, regional, and subregional levels and trends" opublikowanego w 2016 r. i "National, regional, and global rates and trends in contraceptive prevalence and unmet need for family planning between 1990 and 2015: a systematic and comprehensive analysis". Opisując sytuację w Rumunii, korzystałam także z opracowania Global Life Compaign.