Konstytucja RP to już tylko papier. Prawo i Sprawiedliwość zniszczyło Trybunał Konstytucyjny

Dziś nastąpił finał wojny z Trybunałem Konstytucyjnym, którą PiS prowadzi od roku. W poniedziałek, 19 grudnia, opublikowano w Dzienniku Ustaw trzy kolejne ustawy naprawcze. Decydując się na ich podpisanie, prezydent po raz kolejny złamał konstytucję, której artykuł 126 stanowi, że "Prezydent RP czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji" i "wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach".

Trzy ustawy Piotrowicza

Pierwszym elementem ostatniego szturmu były przygotowane przez Stanisława Piotrowicza trzy ustawy, które PiS stopniowo uchwalało między październikiem a grudniem 2016.

Nauczone poprzednimi błędami, gdy brak vacatio legis - uznany za rozwiązanie niekonstytucyjne - uniemożliwił partii sparaliżowanie Trybunału, PiS wprowadziło dwie ustawy (o statusie sędziów TK oraz o trybie procedowania przed Trybunałem) przy pomocy trzeciej "ustawy wprowadzającej". Wszystkie trzy - bardzo wątpliwe konstytucyjnie.

W ustawie wprowadzającej zawarto przepis, że w przypadku, gdy nie ma prezesa Trybunału Konstytucyjnego, prezydent powołuje na "pełniącego obowiązki prezesa" sędziego, którego charakterystyka została tak opisana, by prezydent powołał Julię Przyłębską - co stało się 20 grudnia.

To również konstytucyjny nonsens, ponieważ w ustawie zasadniczej nie ma ani słowa o "pełniącym obowiązki". Jest za to urząd wiceprezesa TK, którym jest Stanisław Biernat.

Prezydent, wykonawca woli prezesa

W zamachu na Trybunał z Sejmem współdziałał prezydent. Odmówił wyboru nowego prezesa spośród trzech kandydatów przedstawionych mu przez Zgromadzenie Ogólne sędziów Trybunału. Powołał się na zapis sierpniowej ustawy o TK, który stanowi, że do podejmowania wiążących uchwał Zgromadzenia Ogólnego wymagany jest udział dziesięciorga sędziów, a w Zgromadzeniu udział wzięło zaledwie dziewięcioro. Troje sędziów posłusznych PiS nagle się jednocześnie rozchorowało i przysłało zwolnienia lekarskie.

Prezydent tego argumentu nie uznał i - zgodnie z linią PiS - czekał, aż Andrzej Rzepliński odejdzie z urzędu prezesa, co stało się 19 grudnia.

Ostatnie chwile państwa prawa

19 grudnia wieczorem, gdy zakończyła się kadencja sędziego Rzeplińskiego, prezydent podpisał trzy nowe ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, które już po chwili zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw. A ponieważ ustawa wprowadzająca nie ma żadnego vacatio legis, zaczęły obowiązywać natychmiast.

20 grudnia prezydent powołał Julię Przyłębską na pełniącą obowiązki prezesa Trybunału, a ona wprowadziła trzech sędziów, wybranych przez PiS bez podstawy prawnej do składów orzekających i do Zgromadzenia Ogólnego.

Dzięki temu PiS ma siedmiu sędziów Trybunału - i w takim składzie odbyło się Zgromadzenie Ogólne, które przedstawiło prezydentowi dwoje kandydatów na prezesa Trybunału - Julię Przyłębską i Mariusza Muszyńskiego.

21 grudnia prezydent Andrzej Duda powołał Julię Przyłębską na stanowisko prezes Trybunału Konstytucyjnego.

Skutki połamania konstytucji

Konsekwencje powołania obecnego kierownictwa TK, a zwłaszcza powołania przez sędzię Przyłębską do składów orzekających trzech sędziów wybranych niezgodnie z konstytucją, mogą być poważne.

Wyroki Trybunału Konstytucyjnego, pod którym podpisani będą Henryk Cioch, Mariusz Muszyński i Lech Morawski, będą zaskarżalne jako wadliwe prawnie - i to nie tylko przed polskimi sądami, ale również przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka i Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości.

W przypadku wyroków dotyczących fundamentalnych aktów prawnych o olbrzymich konsekwencjach finansowych, ich skuteczne zakwestionowanie przed europejskimi trybunałami prowadzić będzie - doraźnie - do pogłębienia wojny PiS z Europą, a - po upadku PiS - do konieczności wypłaty odszkodowań z tytułu wad prawnych decyzji polskiego wymiaru sprawiedliwości.