To sprawa bez precedensu w historii III RP. Nagrania z policyjnych radiostacji i policyjne meldunki, złożone oficjalnie w sądzie w związku z procesem, który wytoczył policji poseł Ryszard Petru, potwierdzają, że latem 2017 roku, podczas protestów przeciwko zmianom w ustawach o sądach, inwigilowano liderów pozaparlamentarnej opozycji.

W czasie policyjnej operacji o kryptonimie "Sejm" zorganizowano na nich swego rodzaju obławę.

Policyjni tajniacy przez kilka dni, niemal bez przerwy, śledzili liderów Obywateli RP: Wojciecha Kinasiewicza, Pawła Kasprzaka, Tadeusza Jakrzewskiego. Obserwowali każdy ich krok, a gdy to było możliwe - podsłuchiwali ich rozmowy. Meldowali przełożonym o każdym ich ruchu, o spotkaniach i uchwyconych wypowiedziach.

Chodzili także za Maciejem Bajkowskim ze stowarzyszenia Obywatele Solidarnie w Akcji i Mateuszem Kijowskim z Komitetu Obrony Demokracji oraz za ówczesnym liderem Nowoczesnej - Ryszardem Petru.

Śledzili ich nie tylko w miejscach, gdzie odbywały się manifestacje, ale także po kilka kilometrów od nich.

Od przeszło roku władze policji i nadzorującego ją MSWiA zapewniają publicznie, że funkcjonariusze tylko dbali o bezpieczeństwo zgromadzeń.

21 lipca 2017

21 lipca 2017 roku. Szósty dzień odbywających się w całej Polsce protestów przeciwko niszczeniu sądownictwa przez PiS. I piąty dzień policyjnej operacji kryptonim „Sejm”, której celem ma być zabezpieczenie zgromadzeń w Warszawie.

O 8.00 rano pracę zaczyna pierwsza zmiana policjantów, którzy w ramach podoperacji „Śródmieście” zabezpieczają parlament, Pałac Prezydencki i Sąd Najwyższy. To łącznie ponad 200 policjantów z Komendy Rejonowej Warszawa I, z Oddziałów Prewencji Policji i z Nieetatowego Oddziału Prewencji Komendy Stołecznej Policji. Rozstawieni są głównie w okolicy Sejmu i Senatu, który ma tego dnia obradować nad ustawą o Sądzie Najwyższym.

Pod parlamentem od początku operacji „Sejm” wywiadowcy z WWP obserwują i śledzą liderów ruchu Obywatele RP, stowarzyszenia Obywatele Solidarnie w Akcji i Komitetu Obrony Demokracji. O pojawieniu się osób „w zainteresowaniu” i o każdym ich ruchu informują na bieżąco aspiranta sztabowego G. Cz., pseudonim Gruby. To on odpowiada 21 lipca za łączność tajniaków z WWP ze sztabem, przekazuje wyżej zebrane przez nich informacje i przyjmuje rozkazy dla nich.

Kontaktuje się z asp. szt. Robertem Szusterem (kryptonim 802), zastępcą naczelnika Wydziału Sztab Policji KRP Warszawa I, później z kom. Mariuszem Stoczkowskim (kryptonim 806), z tego samego wydziału i znów z 802. Wieczorem u wywiadowców łączność ze sztabem przejmie E.C. pseudonim Cygan, a w sztabie - policjant o kryptonimie 803.

Wywiadowcy z WWP to jednak nie jedyni tajniacy, którzy w tych dniach w „zabezpieczają” zgromadzenia.

W operacji „Sejm” odpowiadają za „zabezpieczenie operacyjne”, co w praktyce oznacza śledzenie działaczy pozaparlamentarnej opozycji, a nawet - jak ujawniliśmy na OKO.press - członków młodzieżówek, którzy spotkali się ze Zbigniewem Hołdysem, by porozmawiać o zagrożeniach dla demokracji.

Dyspozycje, kogo śledzić "kryminalni", dostają ze sztabu operacji i tam też przekazują zebrane informacje.

Przez cały dzień - 21 lipca - w operacji „Sejm” będzie uczestniczyło łącznie 30 funkcjonariuszy z WWP i 54 tajniaków z pionów kryminalnych. W sumie, w zabezpieczaniu zgromadzeń tego dnia weźmie udział 2337 policjantów.

22 minuty z 7 dni

Pracujących pod Sejmem tajniaków z WWP KSP szczególnie interesują 21 lipca trzy osoby: Wojciech Kinasiewicz i Tadeusz Jakrzewski z Obywateli RP i Maciej Bajkowski z OSY. Śledzą ich niemal bez przerwy. Meldują „górze” o każdym ich ruchu i spotkaniu.

Później wywiadowcy chodzą za nimi jeszcze przez wiele godzin. Bajkowskiego odprowadzają na dworzec PKP Powiśle i czekają aż odjedzie pociągiem, a potem znów go śledzą, gdy wraca do namiotu pod Sejmem. Z Kinasiewiczem rozstają się dopiero o 4:21 (już 22 lipca). Gdy wraca do domu, „ciągną” za nim nieoznakowanym samochodem spod parlamentu do Ronda de Gaulle’a, by upewnić się dokąd jedzie.

[embed]https://www.youtube.com/watch?v=_PWJmGYynr4[/embed]

Najbardziej rozpoznawalny z Obywateli RP - Paweł Kasprzak, którego wywiadowcy obserwują od początku operacji „Sejm”, tego dnia pojawia się wśród manifestujących dopiero wieczorem. Z braku „wolnego” tajniaka z WWP, przez jakiś czas „prowadzą go” inni funkcjonariusze. Potem przejmują go już ludzie Grubego i śledzą do około 1.00 w nocy. Podobnie jak za Kinasiewiczem, pojadą za nim kawałek, gdy będzie wracał samochodem do domu, by upewnić się, że „nie wywinie im jakiegoś numeru”.

W sumie obserwują go prawie dwie godziny, przekazując przez radiostację informacje o tym, gdzie jest i co robi.

Kilka dni później „Gazeta Wyborcza” dostaje od anonimowej osoby 22-minutowe nagranie rozmów z policyjnej radiostacji, na którym słychać m.in. wywiadowców śledzących Kinasiewicza i Petru. Po publikacji nagrań, obaj śledzeni składają zawiadomienie do prokuratury - o przekroczeniu uprawnień przez funkcjonariuszy policji. Ale Prokuratura Okręgowa w Warszawie odmawia wszczęcia śledztwa.

Petru równocześnie wytacza proces policji, domagając się, by sąd zakazał nielegalnego inwigilowania go. Jego prawnicy żądają, by Komenda Stołeczna Policji przedstawiła pełne nagrania z policyjnych radiostacji i meldunki policjantów uczestniczących w operacji „Sejm”. Jak ustaliło OKO.press, policja spełniła to żądanie tylko częściowo.

[embed]https://www.youtube.com/watch?v=e_yrvW61_nI[/embed]

Obława

Przesłuchaliśmy ponad 1300 nagrań z policyjnych radiostacji i przestudiowaliśmy kilkaset stron meldunków, które złożono jako dowód w sprawie sądowej Petru vs. policja. Zestawiliśmy chronologicznie te dotyczące śledzenia uczestników protestów.

To co powstało, to dokumentacja swego rodzaju obławy na liderów Obywateli RP, OSY i KOD.

W rozmowach przez radiostację policjanci nazywają działaczy Obywateli RP i OSY „figurantami” (co w języku służb oznacza osoby rozpracowywane operacyjnie) albo „osobami w naszym zainteresowaniu”.

Rankiem 21 lipca, gdy uczestnicy manifestacji dopiero gromadzą się pod Sejmem, 802 czyli asp. szt. Robert Szuster pyta Grubego: „A powiedz mi czy może ty zauważyłeś osoby w naszym zainteresowaniu? Czyli pan Kinasiewicz, Kasprzak, Jakrzewski?” Gruby odpowiada: „Na tę chwilę tylko Bajkowski”.

„Dobra, jak zobaczysz ich - że będą w rejonie Sejmu oczywiście - łata i na bieżąco informacje, w którym miejscu są” - rozkazuje 802. A Gruby potwierdza: „Tak jak zawsze. Dobra. Przyjął”.

Gdy po godzinie 11.00 policjanci zauważają Kinasiewicza parkującego samochód w uliczce nieopodal Sejmu, Szuster prosi Grubego o „przekazywanie informacji, w którym kierunku [Kinasiewicz] zmierza i co robi”. A policyjny wywiadowca dostaje rozkaz: „łata na niego i cały czas, non stop.”

Potem, gdy Kinasiewicz kręci się przy namiotach Obywateli RP pod Sejmem, Szuster nakazuje Grubemu: „Cały czas proszę o objęcie nadzorem”. A Gruby potwierdza: „Ma cały czas nadzór nad sobą”.

Gdy Kinasiewicz rusza spod Sejmu w kierunku ul. Pięknej, tajniacy dostają polecenie: „Cały czas za nim”. A gdy później pojawia się blisko swojego auta, zastanawiają się, czy jeśli do niego wsiądzie, mają „ciągnąć go dalej”.

Podobnie policjanci rozmawiają o innych liderach ruchów protestujących pod Sejmem. Gdy Tadeusz Jakrzewski wychodzi z kawiarni Czytelnik, Gruby zwraca się do jednego ze swoich wywiadowców: „Dawaj ogon za nim, jak możesz, pilnie”.

O Bajkowskim, po wyjściu z Czytelnika, wywiadowcy meldują: „Łatkę ma, tutaj chłopaki polecieli za nim. Zobaczymy gdzie nam się udaje”.

[embed]https://www.youtube.com/watch?v=USLryO4fE_o[/embed]

Zgodnie z założeniami operacji „Sejm”, jej celem miało być zapewnienie bezpieczeństwa uczestników protestów odbywających się pod parlamentem, Pałacem Prezydenckim i Sądem Najwyższym.

Za Bajkowskim policjanci idą spod Sejmu, ul. Wiejską, przez Rondo de Gaulle, Al. Jerozolimskimi, aż do Dworca PKP Powiśle. W międzyczasie upewniają się u przełożonych, czy „jakby trzeba gdzieś” to mają „jechać za nim”. I dostają potwierdzenie. Dopiero gdy okazuje się, że Bajkowski wsiada do pociągu, dostają polecenie „odpuszczajcie”.

Krótko przed godziną 1.00 w nocy, gdy Kasprzak żegna się ze zgromadzonymi pod Senatem, Cygan melduje funkcjonariuszowi ze sztabu, że obserwowany „prawdopodobnie będzie odjeżdżał” i pyta: „Czy ciągniemy dalej za nim?” W odpowiedzi słyszy: „Kawałek może podjedźmy, tak żeby nam jakiegoś numeru nie wywinął”.

Za Kinasiewiczem tajniak z WWP jedzie po 4.00 rano do Ronda de Gaulle’a. I dopiero tam słyszy od przełożonych, że może „odpuścić”.

Z meldunków wynika, że w innych dniach policjanci jeździli za Kasprzakiem i Jakrzewskim aż do marketu Brico przy ul. Połczyńskiej. Za Kinasiewiczem raz doszli aż pod Belweder, a innym razem pod ambasadę Czech przy ul. Koszykowej 18.

Po 9.00 rano, gdy asp. szt. Szuster dostaje od mundurowych pod Sejmem informację, że Obywatele chyba składają swoje namioty pod Sejmem, zwraca się do Grubego: „Ty również nasłuchuj. Posłuchaj - może coś powiedzą, coś przekażą. Jakąś informację, gdzie oni mają zamiar z tymi namiotami się udawać. Czy już se dali spokój, odpuszczają”. Gruby zapewnia: „Tak, ja mam tutaj załogę, cały czas. Oni siedzą przy tych namiotach, także cały czas tam na bieżąco przekazują informacje. Jak coś będzie - zaraz ci zgłoszę”.

Gdy przed godziną 14. Gruby melduje kom. Mariuszowi Stoczkowskiemu (806), że „Kinasiewicz i spółka” weszli do księgarni Czytelnik, 806 pyta: „A nie spróbujesz yyy posłuchać, co oni tam mówią?” Gruby zupełnie niemieszany tym, że ma podsłuchiwać ludzi, którzy nie są objęci żadnym śledztwem odpowiada „No już Lewego wysyłam”.

Wszystko dla bezpieczeństwa

Policja od ponad roku powtarza konsekwentnie, że działania funkcjonariuszy w czasie operacji „Sejm” były zgodne z prawem i nie miały charakteru inwigilacji.

W odpowiedzi na pozew Ryszarda Petru, reprezentująca policję Prokuratoria Generalna RP napisała, że działania policji "miały jedynie na celu zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego wszystkich osób biorących udział w demonstracjach, w tym funkcjonariuszy publicznych (osób publicznych). Działania te podjęte były także z uwagi na okoliczność, iż w trakcie demonstracji wygłaszano różne poglądy, które mogły spotkać się z różnymi reakcjami obywateli (zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi), co mogło przerodzić się w agresję". I że w związku z tym - by zapobiec naruszeniom porządku, policja "zwracała uwagę" na znane osoby, by zapewnić im bezpieczeństwo.

Śledzenie Petru było, według Prokuratorii "wpisane w działania o charakterze prewencyjno-ochronnym, mające na celu zabezpieczenie porządku publicznego w czasie zgromadzenia, w tym bezpieczeństwa (...) Ryszarda Petru".

Śledzenie Obywateli RP policja nazywa "nadzorem prewencyjnym". I tłumaczy, że stosowano go wobec osób, które mogły zakłócić porządek publiczny lub nawoływały do takiego zachowania. Jak wyjaśnia, Obywatele RP już wcześniej "dokonywali wtargnięcia za linię płotów zaporowych" ogradzających Sejm i zapowiadali, że będą chcieli zrobić to ponownie. "Nadzór" nad nimi był więc uprawniony.

Jeszcze dziś na OKO.press ciąg dalszy artykułu: pełne stenogramy rozmów policjantów, którzy śledzili liderów pozaparlamentarnej opozycji.

Jutro: analiza karnistki prof. Moniki Płatek i Piotra Niemczyka, eksperta ds. służb, którzy wykazują, że działania policji wobec działaczy Obywateli RP, OSY, KOD i Ryszarda Petru były nielegalne.