Lekarz, którego dane ujawnił minister zdrowia, składa wezwanie przedsądowe

Piotr Pisula, lekarz z poznańskiego szpitala miejskiego, skierował dziś (7 sierpnia 2023) przedsądowe wezwanie do ministra zdrowia Adama Niedzielskiego.

„Działając w imieniu własnym, wzywam Pana do natychmiastowego usunięcia skutków naruszenia moich dóbr osobistych, których dokonał Pan dnia 4 sierpnia 2023 i dnia 5 sierpnia 2023 roku na swoim profilu na portalu X (dawniej Twitter)” – czytamy w wezwaniu.

Lekarz domaga się opublikowania przeprosin na portalu X ministra następującej treści:

„Przepraszam Pana Piotra Pisulę o naruszenie jego dóbr osobistych. Ubolewam, że z mojej winy sprawy dotyczące Pana sytuacji osobistej były przedmiotem dyskusji w przestrzeni publicznej. Przepraszam, że wpis naraził Pana na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania przez Pana zawodu lekarza. Przepraszam również, że w swoim oświadczeniu z dnia 5 sierpnia 2023 roku, niesłusznie napisałem, że upubliczniał Pan nieprawdziwe informacje”.

Takie to FAKTY

Piotr Pisula wystąpił w „Faktach” TVN 3 sierpnia w materiale na temat problemów pacjentów w całym kraju, jakie spowodowała zmiana przepisów dotyczących wypisywania e-recept na środki przeciwbólowe i psychotropowe.

Ministerstwo wprowadziło tę zmianę 2 sierpnia, motywując ją interesem pacjentów. Natychmiast okazało się jednak, że w wielu przypadkach lekarze nie mogą wystawić recepty. Dotyczyło to m.in. pacjentów opuszczających szpitale po zabiegu, chorych na padaczkę, ADHD, pacjentów hospicjów.

W przypadku poznańskiego szpitala chodziło o leki przeciwbólowe po operacji kręgosłupa.

Wypowiedź ta jak i cały materiał w „Faktach” rozsierdziła ministra. 4 sierpnia na swoim profilu na portalu X Niedzielski napisał:

„Lek. Piotr Pisula, szpital miejski w Poznaniu wczoraj w @FaktyTVN »żadnemu pacjentowi nie dało się wystawić takiej recepty«. Sprawdziliśmy. Lekarz wystawił wczoraj na siebie receptę na lek z grupy psychotropowych i przeciwbólowych. Takie to FAKTY. Jakie kłamstwa czekają nas dziś”.

Dalsza współpraca niemożliwa

Minister posunął się zatem do ujawnienia imienia i nazwiska lekarza oraz podania, jakiego typu leki wypisał on dla siebie.

Wywołało to ogromne poruszenie nie tylko środowiska lekarskiego i prawniczego, ale także wielu zwykłych obywateli. Dane dotyczące stanu zdrowia i zażywanych leków należą do szczególnie wrażliwych. Tym razem urzędnik państwowy zdecydował się użyć ich w walce politycznej.

W obronie Piotra Pisuli stanął natychmiast samorząd lekarski. 5 sierpnia Naczelna Rada Lekarska poinformowała premiera Mateusza Morawieckiego, że

Pisaliśmy o tym w OKO.press, cytując też głosy oburzonych lekarzy.

Pytania do ministerstwa

5 sierpnia minister opublikował oświadczenie, w którym stwierdził, iż „przekazanie do powszechnej wiadomości informacji o wystawieniu recepty pro auctore [dla samego siebie] przez lekarza miało na celu przeciwdziałanie bezprawnemu upublicznianiu nieprawdziwych danych, jakoby nie było możliwości wystawienia recepty na leki z grupy psychotropowych i przeciwbólowych”.

Minister zaznaczył, że „nikt nie miał wglądu w dane zapisane na koncie wskazanego lekarza i nikt w to konto nie ingerował. Tym samym nie doszło do naruszenia jakichkolwiek przepisów”.

Pozostaje pytanie, w jaki sposób minister wszedł w posiadanie informacji o konkretnej recepcie wypisanej przez konkretnego lekarza. Czy wydał polecenie służbowe w tej sprawie NFZ lub Centrum e-Zdrowie.

Inną zupełnie kwestią jest posiadanie informacji, a inną jej upublicznienie, co – jak wskazuje wielu ekspertów – jest niezgodne z prawem.

Zwróciliśmy się do Biura Komunikacji Ministerstwa Zdrowia z następującymi pytaniami:

1. W jaki sposób ministerstwo pozyskało dane na temat recepty, jaką wypisał dla siebie lek. Piotr Pisula?
2. Pan minister w oświadczeniu pisze, że nie naruszył żadnych przepisów. Która z funkcji pana ministra uprawnia go do ujawniania danych na temat konkretnego lekarza i wypisanych przez niego dla siebie leków?

Czekamy na odpowiedź.

4 mln 400 tys. czytelników wpisu

Piotr Pisula w cytowanym wcześniej wezwaniu niezależnie od przeprosin domaga się także wpłacenia przez ministra kwoty 100 tys. zł na rzecz Polskiego Towarzystwa Opieki Paliatywnej Oddział w Poznaniu w nieprzekraczalnym terminie 48 godzin.

„Brak uczynienia zadość niniejszemu wezwaniu w zakreślonym terminie skutkować będzie dochodzeniem moich praw na drodze postępowania sądowego” – czytamy w dokumencie.

W uzasadnieniu lekarz podaje, iż wpis ministra na jego temat przeczytało aż 4 mln 400 tys. osób. Był on szeroko cytowany w mediach.

„Nie ulega wątpliwości, że cytowanym wpisem jak również treścią oświadczenia z 5 sierpnia naruszył Pan dotkliwie moje dobra osobiste” – pisze Pisula. I dalej: „Pana bezprawne działania doprowadziły m.in. do tego, że w oczach opinii publicznej zostałem narażony na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu lekarza”.

Stanowisko Naczelnej Rady Adwokackiej

5 sierpnia Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej Przemysław Rosati wystosował list do premiera Morawieckiego, w którym czytamy m.in.:

„Ujawnienie przez członka polskiego rządu wrażliwych informacji jest jawnym złamaniem Konstytucji RP. Nie dostrzegam uzasadnienia i podstawy prawnej po stronie Ministra Zdrowia do udostępnienia tych informacji. Deklarowane publicznie przez Ministra Zdrowia intencje, motywacja i cel ich ujawnienia, tj. reakcja na ‘nieprawdę’ podaną w mediach, nie uprawnia złamania prawa do prywatności i wykracza dalece poza działanie w granicach prawa. Polskie prawo w takich przypadkach przewiduje możliwość skierowania sprawy na drogę procesu cywilnego. (…)

Krytyczna wypowiedź obywatela w stosunku do ministra nie może stanowić powodu do ‘lustrowania prywatności obywatela’ i ujawniania jakichkolwiek informacji o jego życiu prywatnym. Standardem demokratycznego państwa prawnego jest to, że obywatel, który poddaje krytyce jakikolwiek przejaw działalności władzy, nie będzie przez tę władzę w ramach swoistej retorsji inwigilowany i atakowany”. (…)

„Oczywiste naruszenie praw i wolności obywatelskich przez członka Rady Ministrów – Ministra Zdrowia nie może pozostać bez zdecydowanej reakcji z Pana strony i wyciągnięcia konsekwencji wobec członka Rady Ministrów” – czytamy pod koniec dokumentu.

Jak dotąd premier nie odniósł się ani do powyższego listu, ani do pisma samorządu lekarskiego. Członkowie PiS o sprawie praktycznie się nie wypowiadają.

Będzie karencja

7 sierpnia rzecznik ministerstwa zdrowia Wojciech Andrusiewicz powtórzył, iż

Urzędnik przyznał jednak, że są kłopoty z wystawianiem recept. Winę jednak – jak pisze „Rynek Zdrowia”, powołując się na PAP – zrzucił na szpitale i na lekarzy. „Problem jest spowodowany dwoma ważnymi rzeczami".

• „Po pierwsze, część podmiotów medycznych, dotyczy to głównie szpitali, nie zaktualizowała swojego systemu informatycznego” – poinformował Andrusiewicz.
• Drugim powodem – jak dodał – jest to, że „nawet jeżeli dostawca oprogramowania zaktualizował system teleinformatyczny danej placówki, niestety lekarze, zdarza się, że nie umieją korzystać z tego nowego narzędzia”.

„Dotychczas lekarze nie musieli mieć wglądu w Internetowe Konto Pacjenta. Teraz, kiedy ten wymóg jest rzeczywiście, część dostawców powinna przeszkolić ten personel” – dodał.

Rzecznik MZ wyjaśnił, że w związku z powyższym szpitale będą mogły wystąpić o to, aby tymczasowo nie stosować nowego rozporządzenia.

„Po tym tygodniu zdecydowaliśmy, że szpitale mogą wystąpić do Ministerstwa Zdrowia, a tak naprawdę do Centrum eZdrowia na mail [email protected], z prośbą o karencję w stosowaniu obostrzeń wynikających z rozporządzenia” – powiedział.

Andrusiewicz zaznaczył, że dotyczy to tylko szpitali, które mają uzasadniony problem ze stosowaniem nowych przepisów. E-mail w tej sprawie będą mogły wysłać od wtorku 8 sierpnia. Karencja będzie przyznawana wstępnie do końca sierpnia.