List solidarności z historykami usuwanymi z pracy w IPN podpisało ponad 100 badaczy i twórców

IPN pod rządami dr. Karola Nawrockiego (na zdjęciu) pozbył się kolejnych historyków. 9 listopada 2021 roku zwolnił dr. Sławomira Poleszaka, autora krytycznego artykułu naukowego o jednym z najważniejszych dla władzy „wyklętych”. Drugim powodem była społeczna praca w portalu propagującym wiedzę o historii, ale krytycznym wobec polityki historycznej rządzących.

Do odejścia został zmuszony także prof. Sławomir Łukasiewicz, któremu kazano wybierać pomiędzy pracą w KUL i pracą w IPN (wcześniej IPN nie miał problemu z podwójnym zatrudnieniem).

Nieoficjalnie OKO.press dowiedziało się, że powodem reakcji władz IPN mógł być wewnętrzny donos – zarzucający prof. Łukasiewiczowi, że ukrywał swoją przynależność do IPN podczas konferencji naukowych i że „wstydził się” pracy w Instytucie.

O sprawie obszernie pisaliśmy tutaj.

Dr Karol Nawrocki wcześniej podobne czystki przeprowadzał w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

W proteście przeciwko zwolnieniu dr. Poleszaka oraz zmuszeniu do odejścia prof. Łukasiewicza duża część środowiska historyków podpisała list otwarty. Publikujemy go poniżej wraz z pełną listą sygnatariuszy.

List wyrażający solidarność z historykami usuwanymi z pracy w IPN

8 listopada 2021 r. prof. Sławomir Łukasiewicz odszedł z Instytutu Pamięci Narodowej. Do kroku tego został zmuszony po tym, jak nie otrzymał od prezesa IPN dr. Karola Nawrockiego pozwolenia na łączenie pracy w IPN z pracą na KUL. Zajęcia na uczelni prowadził zawsze po godzinach pracy w IPN i nigdy nie kolidowały one z jego obowiązkami zawodowymi.

Jednocześnie dr Karol Nawrocki zgodził się na łączenie pracy na dwóch lub więcej etatach w przypadku wielu pracowników IPN, z których niektórzy prowadzili/prowadzą zajęcia na uczelniach w godzinach urzędowania Instytutu. Do tego prof. Łukasiewiczowi postawiono całkowicie bezpodstawny zarzut, jakoby podczas sesji naukowych nie podawał afiliacji IPN.

9 listopada 2021 r. dr Sławomir Poleszak otrzymał wypowiedzenie z pracy w IPN. Prezes Nawrocki zarzucił dr. Poleszakowi, że bez jego pozwolenia prowadził portal „Ohistorie.eu”, że na wspomnianym portalu publikowano materiały krytyczne wobec IPN i jego władz, oraz że opublikował na łamach periodyku „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” (nr 16/2020) artykuł pt. „Czy okupacyjna przeszłość sierż. Józefa Franczaka »Lalusia« miała wpływ na powojenne losy »ostatniego zbrojnego«”, i wobec tego tekstu pojawiły się jakoby „zarzuty natury merytorycznej”.

Portal „Ohistorie” jest organem Towarzystwa Historiograficznego, zaś praca dr. Poleszaka miała charakter niezarobkowy, hobbystyczny i wykonywana była poza godzinami pracy w IPN. Choć brzmi to absurdalnie, prezes IPN zarzucił więc dr. Poleszakowi, że angażuje się w pracę organizacji społecznej zrzeszającej historyków.

Oskarżenie, że na portalu pojawiają się analizy krytyczne prac naukowych i wypowiedzi publicznych pracowników IPN, brzmi nie mniej absurdalnie i wskazuje, że prezes IPN nie akceptuje wartości leżących u podstaw życia akademickiego i demokratycznego społeczeństwa: wolności słowa i swobody dyskusji. Uczynienie zarzutu w związku z publikacją ważnego, szeroko dyskutowanego artykułu naukowego w cenionym w Polsce i na świecie periodyku naukowym ma charakter represji wobec badacza za podejmowanie kwestii trudnych, ważnych i społecznie wrażliwych.

Treść uzasadnienia zwolnienia nie pozostawia najmniejszych wątpliwości, że dr Poleszak został wyrzucony z pracy nie ze względów merytorycznych, lecz z powodów czysto ideologicznych.

Prof. Sławomir Łukasiewicz i dr Sławomir Poleszak w środowisku naukowym znani są jako znakomici specjaliści, ludzie niepodatni na zewnętrzne naciski i niezależnie myślący. Nie piszą „na zamówienie” czy „na zlecenie”. Wyrzucenie ich z pracy ma na celu zastraszenie historyków pracujących w IPN lub współpracujących z tą instytucją i sprawienie, by prowadzili badania i publikowali teksty zgodne z wytycznymi władz tej instytucji. Takie podejście jest jaskrawo sprzeczne z zasadami, na których opiera się profesjonalne uprawianie badań historycznych i nauki jako takiej.

Nie mamy złudzeń. Nie apelujemy o przywrócenie ukaranych naukowców do pracy w IPN. Nie spodziewamy się, by prezes Nawrocki wycofał się ze swych jawnie niesprawiedliwych i szkodliwych dla kierowanej przez niego instytucji decyzji. IPN, w którym panuje cenzura, prześladuje się ludzi za intelektualną niezależność i przestrzeganie standardów naukowych, sam siebie stawia poza światem wolnej nauki. Szkodliwe zmiany w Instytucie Pamięci Narodowej następowały od dawna. Dr Karol Nawrocki postawił jedynie kropkę nad i. Uważamy więc, że współpraca z tą instytucją w kształcie, jaki nadał jej obecny prezes, jest niemożliwa.

Prof. dr hab. Rafał Wnuk, Katolicki Uniwersytet Lubelski

Dr hab. Aleksandra Hnatiuk, prof. UW

Agnieszka Jaczyńska, nauczycielka historii

Agnieszka Rudzińska, IPN (była wiceprezes IPN)

Prof. dr hab. Dariusz Stola, ISP PAN

Prof. dr hab. Krzysztof Ruchniewicz, CSNE UWr

Dr Agata Fijuth-Dudek, medioznawca

Prof. dr hab. Andrzej Paczkowski, ISP PAN, członek Kolegium/Rady IPN 1999-2016

Dr Katherine Lebow, Associate Professor of History University of Oxford

Dr Anna Machcewicz, ISP PAN

Prof. dr hab. Paweł Machcewicz, ISP PAN, w latach 2000-2006 dyrektor Biura Edukacji Publicznej IPN

Dr Jan Szkudliński, Muzeum Gdańska

Dr hab. Adam Leszczyński, prof. Uniwersytetu SWPS

Dr hab. Izabela Wagner, prof. CC i fellow The French Collaborative Institute on Migration – Paris

Dr hab. Dariusz Libionka, prof. IFiS PAN

Dr hab. Piotr Witek, Instytut Historii UMCS, portal: ohistorie.eu

Dr hab. Anna Ziębińska-Witek, prof. UMCS, Instytut Historii UMCS

Dr hab. Piotr Osęka, prof. ISP PAN

Maciej Sobieraj, historyk

Waldemar Stopczyński, Stowarzyszenie im. Bolesława Srockiego

Bartosz Konieczka, publicysta, historyk

Robert Szuchta, historyk, LXIV LO im. S. I. Witkiewicza w Warszawie

Dr hab. Dobrochna Kałwa, Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego

Prof. Natalia Aleksiun, Touro College, Nowy Jork

Prof. dr hab. Jacek Chrobaczyński, Wieliczka

Dr Anna Müller, Associate Professor, University of Michigan-Dearborn

Jakub Petelewicz, Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN

Dr hab. Ewa Solska, Instytut Historii UMCS

Dr hab. Adam Puławski, Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego, Ośrodek Brama „Grodzka” – Teatr NN

Prof. dr hab. Jerzy Kochanowski, Uniwersytet Warszawski

Dr Krzysztof Persak, ISP PAN

Prof. dr hab. Barbara Engelking, IfiS PAN

Dr Anna Wilk, UMCS

Prof. Jan Grabowski, University of Ottawa

Dr Janusz Marszalec, Muzeum Gdańska

Dr Grzegorz Rossoliński-Liebe, Freie Universität Berlin

Dr Dorota Nieznalska, artystka niezależna, Gdańsk

Prof. dr hab. Marcin Kula, Uniwersytet Warszawski (emeritus)

Dr hab. Mirosław Filipowicz, prof. KUL

Izabella Chruślińska, publicystka, działaczka społeczna

Dr hab. Piotr Weiser, prof. ucz., UKSW/ŻIH

Dr hab. Błażej Brzostek, Wydział Historii UW

Przemysław Nowicki, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział we Włocławku, Włocławskie Towarzystwo Naukowe

Dr Ewa Wiatr, Uniwersytet Łódzki

Katarzyna Kwiatkowska-Moskalewicz, UAM

Dorota Fijuth-Chmiel, psycholog, psychoterapeuta

Ewa Fijuth, nauczycielka, emerytowana wicedyrektor III L.O. im. Unii Lubelskiej

Dr Magdalena Kawa, politolożka

Dr Jan Daniluk, Hevelianum

Dr Leszek Molendowski, Instytut Kaszubski/Muzeum Gdańska

Dr Joanna B. Michlic, ISA UCL, Londyn

Dr Marek Radziwon, SEW Uniwersytet Warszawski

Dr hab. Piotr M. Majewski, prof. ucz.,Uniwersytet Warszawski

Dr Natalia Jarska, Instytut Historii PAN

Dr hab. Hubert Wilk, prof. IH PAN

Dr hab. Adam Kopciowski, UMCS

Prof. dr hab. Krzysztof Zamorski, Instytut Historii UJ

Krzysztof Styczyński, nauczyciel historii III L.O. im. Unii Lubelskiej

Prof. dr hab. Andrzej Friszke, ISP PAN

Prof. dr José M. Faraldo, Departamento Historia moderna e historia contemporánea Facultad de Geografia e Historia Universidad Complutense de Madrid

Dr hab. Maciej Górny, prof. IH PAN

Prof. dr Idesbald Goddeeris, Faculty of Arts

Dr Agnieszka Haska, Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN

Joanna Zętar, Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”.

Dr Piotr Kowalewski Jahromi, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Dr Roman Romantsov, Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego, Ośrodek Brama „Grodzka” – Teatr NN

Prof. Padraic Kenney, Indiana University, USA

Prof. dr hab. Piotr Madajczyk, ISP PAN

Dr hab. Paweł Sowiński, ISP PAN

Prof. dr hab. Andrzej Żbikowski, Uniwersytet Warszawski

Aleksandra Zińczuk, redaktor naczelna Kultury Enter

Katarzyna Markusz, historyczka

Dr Ruta Śpiewak, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

Dr hab. Joanna Wawrzyniak, prof. UW

Dr hab. Grzegorz Krzywiec, prof. IH PAN

Prof. Piotr J. Wróbel, Konstanty Reynert Chair of Polish Studies History Department University of Toronto

Marta Cieślak, Visiting Assistant Professor, University of Arkansas at Little Rock

Dr hab. Barbara Klich-Kluczewska, Uniwersytet Jagielloński

Anna Cichopek-Gajraj, Associate Professor Arizona State University

Dr hab. Małgorzata Melchior, professor emerita, Uniwersytet Warszawski, ISNS

Dr Joanna Ostrowska, GS UW

Dr Katarzyna Stańczak-Wiślicz, Instytut Badań Literackich PAN

Beata Bińko, redaktorka

Dr Bartłomiej Krupa, Instytut Badań Literackich PAN

Jakub Woroncow, doktorant na Uniwersytecie SWPS

Dr hab. Iwona Jakimowicz-Pisarska, Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni

Łukasz Mieszkowski, IH PAN, Institute of Slavic, East-European and Eurasian Studies of University of California Berkeley

Dr hab. Joanna Pisulińska, prof. UR

prof. dr hab. Andrzej Romanowski, UJ, Wydział Polonistyki; PAN, Instytut Historii

Dr Karolina Panz, Instytut Slawistyki PAN

Agnieszka Holland

Dr Anna Brzezińska, Uniwersytet Łódzki

Prof. Carole Gottlieb Vopat, Professor Emerita of Holocaust Studies, University of Wisconsin

Prof. dr hab. Wojciech Wrzosek, Wydział Historii UAM

Prof. dr hab. Robert Traba, ISP PAN

Dr Agnieszka Janiak-Jasińska, Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego

Anna Łagodzińska-Pietras, historyczka

Tomasz Dostatni OP

Dr hab. Marcin Zaremba, prof. UW

Dr hab. Piotr Forecki, prof. UAM

Bobbi Zahra, Holocaust Educator, Halifax

Robert Blobaum, Professor of History, West Virginia University

Dr Łukasz Krzyżanowski, Wydział Historii UW

Robert Giergisiewicz, III Liceum Ogólnokształcące im. Unii Lubelskiej w Lublinie i SP nr 27 im. Marii Montessori w Lublinie

Ks. prof. dr hab. Andrzej Szostek, UMCS

Prof. dr hab. Jacek Leociak, Zespół Badań nad Literaturą Zagłady, Instytut Badań Literackich PAN, Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Ks. dr hab. Alfred Wierzbicki, KUL

Dr Andrzej Czyżewski, Instytut Historii, UŁ

Wioletta Wejman, Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”