Mateusz Morawiecki ustala: normalny jest tylko PiS. Reszta nie

Premier Mateusz Morawiecki w wygłoszonym w Sejmie 19 listopada exposé mówił wielokrotnie o normalności. Jego rząd - w odróżnieniu od poprzednich rządów III RP - ma sprawić, żeby w Polsce było “normalnie”. “Normalność+” - ucieszyły się prorządowe media.

Z drugiej strony — różni ludzie za “normalne” uważają różne rzeczy. Czym innym jest normalność dla konserwatystów, czym innym dla liberałów, a czym innym dla lewicy.

Co jest normalne dla Morawieckiego?

Normalność vs "ideologiczna ręka"

Zacytujmy fragment o rodzinie:

“Tam, gdzie ktoś będzie próbował rozgrywać wolność przeciwko tradycji, staniemy na straży pojednania tych dwóch wartości. Nie ma naszej zgody na eksperymenty społeczne i rewolucje ideologiczne. Stawką jest przyszłość naszych dzieci i przyszłość ta powinna spoczywać w rękach rodziców, bo to jest normalność" - ostrzegał Morawiecki. I grzmiał:

Ale uspokajał: "Nie będzie tej wojny, nie dopuszczę do niej, a jeśli znajdą się tacy, którzy ją wywołają, to my ją wygramy, wygra ją rodzina, bo rodzina to wartość arcypolska”.

“Normalność” jest zatem konserwatywna — mówiąc o ideologii, premier ma zapewne na myśli “ideologię gender”, którą bezustannie wyklinają biskupi i prawicowi politycy.

W praktyce “normalność” oznacza odrzucenie dużej części płynących do Polski z Zachodu wzorców. Tej normalności zagraża nawet otwartość na obcy kapitał i inwestycje zza granicy.

Równocześnie jednak w exposé przez "normalność" Morawiecki rozumiał sprawy, z którymi prawie każdy mógłby się zgodzić. Mówił więc np. o sprawnie działającej administracji, sądach, w których sprawy nie ciągną się latami oraz mieszkaniach dostępnych dla przeciętnych ludzi. “Normalność” oznacza także równość płac mężczyzn i kobiet, którzy wykonują tę samą pracę. Zacytujmy:

“Równość w miejscu pracy jest wartością, o którą będziemy mocno zabiegać. Bo jeśli za taką samą pracę nasze mamy, żony, córki dostają niższe wynagrodzenie niż mężczyźni, to nie jest to normalne. Będziemy dążyć do sprawiedliwej zasady: taka sama płaca, za taką samą pracę”.

Jak jednak PiS zamierza te cele zrealizować - nie wyjaśnił. Wytknął mu to zresztą w przemówieniu po exposé zarówno jeden z liderów lewicy Adrian Zandberg, jak i przewodniczący PO Grzegorz Schetyna.

Marzenie Polaków: żeby było normalnie

“Mówimy o Polsce. Tam nic i nigdy nie jest normalne” — mówi jeden z bohaterów powieści Andrzeja Sapkowskiego “Lux perpetua”, której akcja toczy się w średniowieczu.

Główny motyw przemówienia premiera został wybrany sprytnie - w istocie już od pokoleń Polacy wyrażali często przekonanie, że Polska, w której żyją, nie jest “normalnym krajem”. Punktem odniesienia pozostawał oczywiście Zachód — to na Zachodzie było “normalnie”, ewentualnie przed wojną.

Był to jeden z przewodnich motywów narzekań na Polskę w czasach PRL. Np. Stefan Kisielewski, pisarz i publicysta, dysydent w PRL, w dzienniku pod datą 5 października 1968 roku, porównywał Polskę międzywojenną — którą pamiętał doskonale — z PRL czasów Władysława Gomułki. Kisielewski pisał:

“Otóż Polska przedwojenna była niejednolita, pełna dysproporcji, konfliktów, nieraz ubóstwa, rządzona niezbyt dobrze, z elitą władzy dość przypadkową. Niemniej jednak był to kraj normalny, w żaden sposób nie można by go określić jako dom wariatów. Natomiast Polska dzisiejsza to niewątpliwy i klasyczny dom wariatów: to wszystko, co w Rosji jest tragiczne czy dramatyczne, tu jest tylko operetkowe.

Kraj z tajemniczą, nikomu nie znaną »elitą« na górze, rządzony w myśl doktryny, którą mało kto podziela, z prawami dziwacznymi i zawile sformułowanymi, egzystujący od przypadku do przypadku, w dużym stopniu dzięki korupcji i łamaniu tegoż prawa, nieinformowany o niczym i mający wszystko w dupie, ale za to kierujący się węchem i siódmym zmysłem, kraj, gdzie wszyscy boją się czegoś nie nazwanego, nikt natomiast nie boi się oszukiwać i naciągać, wiedząc doskonale, że bez tego nie można by żyć, kraj, gdzie nikt nie wierzy w marksizm, a partia marksistowska ma dwa miliony członków — etc., etc. Jak z domu wariatów wyłonić się ma normalny naród?!”

Przypominaliśmy je w pełnym kontekście w OKO.press.

„Jest jakiś tragiczny rozziew w polskości – między wyobrażeniem a spełnieniem, planem a realizacją” — pisał Tusk. “Staję się nienormalny, wypełniony do granic polskością, i tam, gdzie inni mówią człowiek, ja mówię Polak; gdzie inni mówią kultura, cywilizacja i pieniądz, ja krzyczę Bóg, Honor i Ojczyzna (wszystko koniecznie dużą literą); kiedy inni budują, kochają się i umierają, my walczymy, powstajemy i giniemy”.

Podobne cytaty z czasów PRL można bardzo długo przytaczać. “Jeszcze będzie przepięknie, jeszcze będzie normalnie” - śpiewał zespół Tilt w piosence, która zadebiutowała w czerwcu 1989. W 2007 roku stało się to hasłem ówczesnej kampanii PO, która chciała pokazać pierwsze rządy PiS (2005-2007), pełne afer i awantur, jako patologiczny epizod.

“Normalność” według PiS

W latach 90. “normalność” oznaczała “powrót do Europy”, o którym bardzo chętnie mówili wtedy politycy wszystkich liczących się ugrupowań - od SLD po partie centroprawicy. W praktyce oznaczało to przejmowanie zachodnich norm, czasem całkiem dosłowne - w okresie poprzedzającym wejście Polski do Unii Europejskiej nasz parlament przyjmował taśmowo unijne regulacje prawne. Za całą tą retoryką stało przekonanie, że Polska zawsze była duchowo w Europie i tylko fatalna historia - rozbiory i komunizm - przesunęły ją w stronę wschodu, do rosyjskiej, a potem do zachodniej strefy wpływów.

PiS to pojęcie normalności radykalnie przedefiniował. “Normalne” nie jest już to, co na Zachodzie. Przeciwnie, stamtąd idzie do Polski “ideologia” - gender, geje, edukacja seksualna, ale także wyzysk Polaków ze strony zachodnich firm. To polski konserwatyzm określa, co jest “normalne”. Zachód może był kiedyś normalny, ale przestał. “To my jesteśmy partią zachodnią, a nie Platforma” - mówił Jarosław Kaczyński już w 2014 r. Zachód się zdegenerował, to Polska rządzona przez PiS jest prawdziwym Zachodem - takie wątki nieustannie pojawiają się w retoryce PiS oraz popierających go mediów.

O tak rozumianej “normalności” Morawiecki mówił już w czasie kampanii wyborczej do Sejmu w 2019 roku. “Normalność” definiował wówczas podczas spotkania w Brzegu we wrześniu:

“OKO.press czuje się w obowiązku przypomnieć wyborcom, że jest to całkowita nieprawda. Rządy PiS były jak najdalsze od normalności i spokoju” - ocenialiśmy wówczas tę wypowiedź premiera.

Warto pamiętać, że mówienie o “normalności” oznacza równocześnie napiętnowanie tego, co mówiący uważa za “nienormalne”. Normalność nie istnieje bez nienormalności. Mówiąc o tym, że PiS zapewnia normalność, premier równocześnie wskazuje palcem wszystkich dewiantów i nienormalnych - dla których w Polsce PiS miejsca nie będzie.