Ministerstwo Środowiska "tylnymi drzwiami" wpuszcza dzieci z powrotem na polowania

Polscy myśliwi nie ustają w próbach przywrócenia możliwości udziału dzieci w polowaniach. Taką możliwość odebrała im nowelizacja prawa łowieckiego z marca 2018. Postulat pochodził od krytycznie nastawionej do łowiectwa koalicji Niech Żyją!, a wprowadzenie tej zmiany poprzedziła ostra parlamentarna debata, szczególnie w Senacie.

Senator Andrzej Mioduszewski (PiS) przekonywał, że udział w polowaniach może zaburzać dziecięcy system wartości i przypominał, że "nawet w grach komputerowych, symulujących polowania, są ograniczenia wiekowe 16+, 18+, a wy chcecie dopuszczać dzieci do polowań w realnym świecie”. Senator Konstanty Radziwiłł - również z PiS - dodał, że "czasy, kiedy trzeba było syna przygotowywać do tego, żeby umiał wytropić zwierzynę i następnie ją zabić, naprawdę już po prostu minęły" i "spokojnie możemy wychowywać nasze dzieci bez kontaktu właśnie z tego typu tradycją czy zwyczajem".

Jak się można spodziewać, nie przekonało to samych myśliwych i ich politycznych sojuszników. Wkrótce po uchwaleniu nowelizacji, jeszcze w 2018 roku, grupa posłów (był w niej m.in. Bartosz Józwiak z Kukiz'15) zaskarżyła tę zmianę Prawa łowieckiego (oraz kilka innych) do Trybunału Konstytucyjnego.

Niedawno, już w 2019 roku, Naczelna Rada Łowiecka (NRŁ), organ doradczy Polskiego Związku Łowieckiego (PZŁ), apelowała o zniesienie zakazu. Argumentowała, że udział dziecka w polowaniu to "szansa na wyprowadzenie młodego człowieka ze świata wirtualnego w realny”, "rozwijanie tężyzny fizycznej w naturalnych warunkach", a sam zakaz uniemożliwia poznawanie "otaczającej nas przyrody". To racje dość dziwne, ponieważ wszystko to można realizować poza łowami. Stanowisko nie miało konkretnego adresata, ale z oczywistych powodów należy przypuszczać, że było kierowane do władz.

Wprowadzanie dzieci "tylnymi drzwiami"

Rozporządzenie ministra środowiska w sprawie szczegółowych warunków wykonywania polowania oraz znakowania tusz - zwane potocznie regulaminem polowań - jak sama jego nazwa wskazuje, określa reguły polowania w Polsce. Również polowań zbiorowych - a więc takich, w których uczestniczy więcej niż jeden myśliwy.

We wciąż obowiązującym rozporządzeniu polowanie zbiorowe uważa się za rozpoczęte "z chwilą przystąpienia do odprawy myśliwych" (par. 30, pkt. 2), podczas której prowadzący polowanie informuje do jakich zwierząt i w jakiej liczbie można strzelać, kto ma apteczkę, jakie są sygnały i zasady bezpieczeństwa itp.

Następnie myśliwi zostają rozprowadzeni po wskazanych stanowiska, gdzie - na określony sygnał dźwiękowy - strzelają do pędzonych przez nagankę zwierząt. Podczas całego polowania myśliwi mogą też - jeśli przewiduje to jego plan - zmienić miejsce, może też zostać zarządzona przerwa, np. na odpoczynek.

Całość polowania wieńczy pokot - tradycyjny obrzęd, podczas którego (rzekomo) oddaje się honor zabitym i wypatroszonym już zwierzętom, leżącym w określonym porządku na iglastych gałązkach. Dopiero po tej ceremonii kończy się polowanie. Na mocy zmiany Prawa łowieckiego z ubiegłego roku, w żadnej z części polowania - również w odprawie i pokocie - dzieci nie mogą brać udziału.

Propozycje resortu środowiska wprowadzają do regulaminu polowań zbiorowych bardzo ważne zmiany:

• początkiem polowania nie jest odprawa, ale zajęcia pierwszego stanowiska przez myśliwego w trakcie rozprowadzania przed pierwszym pędzeniem zwierząt;
• końcem polowania jest zakończenie ostatniego pędzenia;
• przerwy zarządzane przez prowadzącego polowanie nie są polowaniem;
• pokot odbywa się już po zakończeniu polowania, a więc - tak jak odprawa - nie jest jego częścią.

Rzeczniczka praw zwierząt: "to sprzeczne z intencją ustawodawcy!"

W prasowym komunikacie przesłanym do redakcji OKO.press koalicja Niech Żyją! przypomina, że

Wskazuje też, że podstawą wprowadzenia tego obostrzenia były stanowiska i rekomendacje najważniejszych polskich instytucji i podmiotów zajmujących się ochroną praw dziecka, w tym m.in. Rzecznika Praw Dziecka, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Komitetu Psychologii PAN i Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN.

Identyczne zastrzeżenia ma mec. Karolina Kuszlewicz, Rzeczniczka ds. ochrony zwierząt przy Polskim Towarzystwie Etycznym: "Zakaz ten został uchwalony na poziomie ustawy w momencie, gdy pokot był uznany za część polowania. To oznacza, że w sposób świadomy ustawodawca zakazał udziału dzieci nie tylko w samej czynności zabicia zwierzęcia, ale także w całym szeregu czynności poprzedzającym zastrzelenie zwierzęcia, jak i następujących po nich".

Czy to bezczeszczenie ciał zwierząt?

Mec. Kuszlewicz krytycznie patrzy na proponowaną zmianę ponownej legalizacji obecności dzieci na pokotach. Chodzi o to w jakim kierunku rozwija się polskie prawodawstwo, a zmierza ono do zwiększania ochrony zwierząt, nie jej uwsteczniania. Przypomina, że powtarzane co jakiś czas badania CBOS jasno pokazują, że ochrona zwierząt dla większości Polek i Polaków jest istotną wartością, "a zatem sprzeczne z interesem społecznym i moralnością publiczną, jest dążenie do tego, by dzieci brały udział w pokocie z zabitymi zwierzętami". Z tych względów, zdaniem mec. Kuszlewicz, pokot - "jako swoiste celebrowanie tego, że dzikie piękne i wolne zwierzęta, zostały zabite" - nie powinien dziś zasługiwać na prawną ochronę.

Proponowane zmiany budzą również sprzeciw Radosława Ślusarczyka z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot. Jego zdaniem myśliwi są tak zdeterminowani żeby przywrócić polowania z dziećmi, że sprzeniewierzają się własnej tradycji. "Skoro zgodnie z propozycją nowego prawa pokot nie jest już elementem polowania, to można zadać pytanie, czy wystawianie martwych zwierząt na widok publiczny nie jest przypadkiem jakąś formą zbeszczeszczenia ich ciał?" - pyta w rozmowie z OKO.press.

Zdaniem Tomasza Zdrojewskiego z koalicji Niech Żyją! w usunięciu pokotu z porządku polowania myśliwym nie chodzi tylko o to, by dopuścić do uczestnictwa w nim dzieci. To może być również próba przekonania Rady ds. Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, która będzie decydowała o tym, czy wpisać kulturę łowiecką na listę krajowego niematerialnego dziedzictwa UNESCO, że ten myśliwski rytuał nie jest czymś organicznie związanym z polowaniem (taki wniosek PZŁ złożył 14 czerwca 2019 do Narodowego Instytutu Dziedzictwa).