Jak pisaliśmy w OKO.press, Trybunał Konstytucyjny Julii Przyłębskiej orzekł 24 listopada 2021 roku, że art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (prawo do rzetelnego procesu) jest niezgodny z Konstytucją. Chodzi dokładnie o prawo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) do oceny legalności wyboru sędziów TK.
TK, w składzie: Julia Przyłębska, Zbigniew Jędrzejewski, Bartłomiej Sochański, Wojciech Sych, Michał Warciński, uznał także, że Trybunał nie jest sądem w rozumieniu użytym w tym przepisie. A co za tym idzie: jest wyłączony spod badania przez ETPCz.
„Bycie sądem oznacza bycie organem niezależnym, niezawisłym, rozpatrującym sprawy na podstawie kryteriów prawa. Jeśli TK się od tego odżegnuje, a odżegnał się od tych kryteriów, to naprawdę trudno wytłumaczyć, jakim jest organem, skoro nie posiada przymiotów sądów” – komentuje Mirosław Wróblewski z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.
Trybunał uważa, że może więcej
Katarzyna Kojzar, OKO.press: Co zmieni wyrok Trybunału Konstytucyjnego?
Mirosław Wróblewski, dyrektor Zespołu Zespołu Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego Biura RPO: Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że nie można stosować w stosunku do niego gwarancji wynikających z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka dotyczących niezawisłości sądu i legalności wyboru sędziów. Co to znaczy?
- Po pierwsze to, że TK przyznał sobie prawo do kontrolowania poszczególnych wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W podobny sposób najpierw orzekł, że może kontrolować wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Teraz rozszerzył to także o wyroki ETPCz.
- TK uznał również, że wystarczy jeden wyrok, by móc stwierdzić niekonstytucyjność Konwencji.
Drzwi do kontrolowania przez TK wyroków ETPCz zostały szeroko otwarte. Być może także w innych sprawach, na przykład w stosunku do innych wyroków ETPCz, których Prokurator Generalny nie uzna za zgodne z Konstytucją. Wreszcie Trybunał niejako stworzył tarczę przeciwko kontroli standardów wynikających z art. 6 Konwencji w odniesieniu do TK.
To znaczy?
W sprawie Xero Flor, której dotyczyła rozprawa 24 listopada, chodziło konkretnie o powołanie na sędziego TK Mariusza Muszyńskiego. Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że składy TK, w których zasiadają osoby wybrane na stanowiska już wcześniej zajęte w TK, nie spełniają wymogów Konwencji. [Mariusz Muszyński jest jednym z „dublerów”, czyli sędziów, którzy zajęli już obsadzone miejsca w Trybunale – od aut.]. Z kolei Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że ETPCz nie ma prawa do oceny prawidłowości takich powołań. Co więcej, według TK wykładnia art. 6 i jego zastosowanie przez ETPCz były błędne, a wyrok został wydany ultra vires. Czyli poza zakresem kompetencji.
Polak w Strasburgu będzie mógł mniej
Czyli teraz jeśli Polak lub Polka będą chcieli zwrócić się do ETPCz…
To muszą mieć świadomość, że polski TK wydał już wyrok, w którym dopuścił możliwość kontroli przepisów Konwencji w przypadku pojedynczych wyroków ETPCZ. Musi mieć świadomość, że drzwi do kontroli wyroków ETPCz już zostały otwarte.
Konsekwencje będą poważne. Dziś, w obliczu tego wyroku, udanie się do Strasburga i wygranie sprawy nie zapewnia ochrony prawnej, jeśli w Polsce organ, na przykład Prokurator Generalny, wyrok ETPCz zakwestionuje a TK znów podzieli jego zdanie.
Nie można więc wykluczyć, że podobna sytuacja nie będzie dotyczyła innych przepisów Konwencji Praw Człowieka albo tego samego przepisu, tylko rozumianego wedle innego orzeczenia TK. W ten sposób przestaje działać system konwencyjny. Przestaje działać monopol jurysdykcyjny ETPCZ, a system skarg do Trybunału Praw Człowieka staje pod znakiem zapytania.
Jak to wygląda w innych krajach? Czy którykolwiek kraj przyznał sobie prawo do kontrolowania wyroków ETPCZ?
Podnosiłem to podczas rozprawy. Rosja posiada taki system, który pozwala na kontrolowanie wyroków ETPCz, ale to jest system wprowadzony Konstytucją. Trybunał Federacji Rosyjskiej ma do tego uprawnienia zarówno w Konstytucji, jak i ustawach. To odróżnia sytuację w Polsce i Rosji. Polski TK nie posiada takiego uprawnienia. To pokazuje, że Trybunał wyszedł dziś poza kompetencje określone w Konstytucji.
TK Przyłębskiej nie jest sądem
Tylko po to, by unieważnić jeden wyrok ETPCZ?
Co więcej, Trybunał orzekł, że nie jest sądem. Nie jestem w stanie wytłumaczyć ani racjonalności ani powodów prawnych, dlaczego TK tak twierdzi i uważa, że postępowanie przed nim nie ma charakteru sądowego.
Bycie sądem oznacza bycie organem niezależnym, niezawisłym, rozpatrującym sprawy na podstawie kryteriów prawa także w sprawach indywidualnych, jak było w przypadku spółki Xero Flor, która wniosła skargę konstytucyjną. Jeśli TK się od tego odżegnuje, to naprawdę trudno wytłumaczyć, jakim jest organem, skoro nie posiada przymiotów sądów.
W dwóch wcześniejszych postanowieniach TK stwierdził wcześniej, że wyrok w sprawie Xero Flor przeciwko Polsce jest nieistniejący. Na potrzeby dzisiejszego postępowania przywrócił go do życia, żeby znowu powiedzieć, że jest wyrokiem nieistniejącym.
Cały dzisiejszy wyrok został wydany tylko po to, by usunąć z obrotu prawnego w Polsce konkretny wyrok ETPCz, czyli właśnie Xero Flor. W tej sprawie TK orzekł nie tylko o sobie, chroniąc członków swego składu, ale jednak przede wszystkim stworzył ścieżkę do kontroli kolejnych wyroków ETPCz w sprawach polskich obywateli.
W tym ostatnim aspekcie chciałbym nie mieć racji, ale już wcześniej – w sprawie, w której TK orzekł o niekonstytucyjności traktatu o Unii Europejskiej – ostrzegaliśmy, że wiązać się z tym będą poważne dla Polski konsekwencje. TK nie posłuchał tych przestróg i widzimy wszyscy fatalne tego dla Polski skutki, także finansowe.
"Konsekwencje będą poważne." Jeśli do dziś nie było spójnego zdania państw członkowskich UE, z czym mają do czynienia, to rozkminiając kwestię władzowanej już drugą kadencję przez zjeprę Polski, teraz o swoich wątpliwościach mogą spokojnie zapomnieć.
Sorry za moj wczorajszy emocjonalny wybuch,
Brak buntu Polakow po takim wyroku na ulicach jest dla mie nie do zrozomienia. Jak mozna w takim wypadku czuc sie jako europejczyk i nie dzialac? Jak mozna wierzyc jeszcze ze PiS nie chce Polexitu?
Przecież ten pseudo trybunał nie ma umocowania prawnego, wiec wszystko to co orzeka, można wrzucić do kosza.
Niby tak, ale ma za sobą nielegnie działającą policję i inne służby faszystowskiego państwa, których członkowie wykonują rozkazy jak dawniej SS czy ZOMO.
Bystra Julka słusznie orzekła, że ten TK nie jest sądem. Jak może być skoro prowadzi smażalnię kotletów dla oblepionego łupieżem
jak długo dla kilku głąbów prawnych z MS i dla wygody strategicznego cymbała z jego mafią Polacy mają ponosić koszty niewykonywania unijnych wyroków?
Dobre pytanie, ale tego nikt nie wie jak długo to jeszcze potrwa 🙁
Pseudo-TK nie jest sądem ani trybunałem. Konstytucja traktuje sądy i trybunały identycznie (art 173,174).
Obowiązki i kompetencje Trybunału Konstytucyjnego określa art. 188. Nie obejmuje on zgodności wyroków sądowych z Konstytucją.
Skład TK określa art 194, który wyklucza możliwość „ponownego wyboru do dkładu TK”, a więc wyklucza sędziów-dublerów.
Orzeczenia ETPCz, TSUE nie podlegają odwołaniu do wyższej instancji, bo tskie instancje nie istnieją. Pseudo-TK nie jest wyższą instancją dla tych trybunałów.
Art. 175 określa wszystkie możliwe rodzaje sądów i wyklucza możliwość tworzenia nowych, takich, jak Izba Dysc lub Izba Kontroli Nadzwyczajnej.
Art. 180.2 zabrania usuwania lub zawieszania sędziów za wyjątkiem orzeczenia sądu.
Duda nie jest prezydentem RP ponieważ został powolany przez wymyślony przez niego samego pseudo-sąd. Tym samym wszelkie ustawy i uchwały oraz wynikajace z nich rozporządzenia i mianowania nie mają mocy prawnej, ponieważ podpisał je uzurpator, a nie prezydent.
Pseudo-TK, a także pseudo-KRS nie mają żadnego legalnego umocowania.
Czyli opuścimy UE i równocześnie Radę Europy? Co dalej? ONZ?
Mimo wszystko myślę, że nie , nie ma na to zgody .
PiSowski elektoracie! Mizerny, bo wymierasz dotknięty starczą demencją oraz mackami Covid-19… Odejdź wreszcie w niebyt i pozwól Polsce być pełną piersią obywatelką/obywatelem Europy! Na pohybel wam! Udław się wszelakimi plusami i zakupami zań w "Biedronce"! Jednakowoż życzę ci, byś sczezł, a wraz z tobą twój konusowaty, wódz!
P.S. Nie ma naszej zgody, propaństwowców, na powtórkę poczynań prawicowych oszołomów we wrześniu 1939 r. XX wieku, tchórzliwie spier….cych przez Zaleszczyki do Rumunii, a potem na Wyspy Brytyjskie, by dalej kontynuować swą antydemokratyczną, politykę!
Na pohybel de…lom!