Pytania do MON wysłaliśmy 26 lipca br., czyli ponad trzy miesiące temu. Chcieliśmy wiedzieć m.in.: ile osób wystąpiło z wnioskami o rekompensaty za śmierć bliskich w katastrofie TU-154 oraz kto i jakiej kwoty żąda. Pytaliśmy również, w ilu sprawach wypłacono już pieniądze. Powoływaliśmy się na ustawę o dostępie do informacji publicznej, zgodnie z którą urzędy mają 14 dni na udzielenie odpowiedzi.

Po dwóch tygodniach ministerstwo poinformowało nas, że nasze „pytania znajdują się w realizacji”. Kilkakrotnie przypominaliśmy o nich urzędnikom. W końcu, 1 września, poinformowali nas, że nie dostaniemy odpowiedzi, dopóki MON nie zbada "statusu prawnego" OKO.press.

"Pewna trudność" ministerstwa

W ubiegłym tygodniu, niemal równocześnie, otrzymaliśmy pismo, które MON przesłało do sądu w odpowiedzi na naszą skargę oraz e-mail z "odpowiedziami" na nasze pytania.

W piśmie do sądu prawniczka resortu tłumaczy, że „od kilku miesięcy trwają w MON zmiany kadrowe i organizacyjne. Zmiany te objęły również strukturę komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za realizowanie wniosków o udostępnianie informacji publicznych."

Przekonuje również, że aby zgromadzić dane, o które wnioskowało OKO.press „należało zwrócić się do kilku podmiotów”. W rzeczywistości wszystkimi niezbędnymi informacjami dysponował mecenas Andrzej Lew- Mirski, reprezentujący MON w sprawach o odszkodowania za katastrofę smoleńską.

MON odpowiada, nie odpowiadając

Czytając "odpowiedzi", które przesłał nam MON, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że wysłano je tylko po to, by w przyszłości, składając wyjaśnienia przed sądem i prokuratorem, urzędnicy mogli zapewnić, że udzielili nam informacji. Ministerstwo nie podało nam właściwie żadnych konkretnych danych, o które się zwracaliśmy (poza tym, że o przyznanie odszkodowań wystąpiły 53 rodziny ofiar katastrofy). Napisało też, że "nie została zawarta żadna ugoda", w której resort zobowiązałby się do wypłaty odszkodowania rodzinom ofiar katastrofy. Zaznaczając, że dane te dotyczą stanu na koniec lipca br.(!)

W ostatnich tygodniach zapoznaliśmy się z aktami 57 z co najmniej 71 spraw, które skierowali do sądów bliscy ofiar katastrofy smoleńskiej, wzywając MON do podpisania ugód w sprawie odszkodowań. Część z tych spraw już się zakończyła. W czterech ugody podpisano przed końcem lipca br.! 10 czerwca zawarto porozumienie z Małgorzatą Biernacką- Posadzką (siostrą Izabeli Tomaszewskiej), 20 czerwca z Kazimierzem Lubińskim (ojcem Wojciecha Lubińskiego), osiem dni później z Marią Lubińską (matką Wojciecha Lubińskiego), a 26 lipca - z Jerzym Mamontowiczem (bratem Bożeny Mamontowicz- Łojek). Łącznie w tych czterech sprawach, resort zobowiązał się wypłacić bliskim ofiar 630 tys. zł zadośćuczynienia.

W naszych pytaniach do resortu określeń rekompensata, zadośćuczynienie i odszkodowanie używaliśmy zamiennie - pytając o wszystkie roszczenia rodzin ofiar katastrofy. Urzędnicy MON nie mogą więc tłumaczyć, że udzielając odpowiedzi uwzględnili tylko odszkodowania, a nie brali pod uwagę zadośćuczynień. Mało prawdopodobne wydaje się również, by urzędnicy nie wiedzieli o porozumieniach z Biernacką- Posadzką, Lubińskimi i Mamontowiczem. Uzasadnienie przyznania pieniędzy w pierwszej z tych spraw podpisał osobiście Antoni Macierewicz.