Morawiecki o koronawirusie w Sejmie: półprawdy, fałsz i morze demagogii, by utopić opozycję

Sejmowe wystąpienie Mateusza Morawieckiego 4 czerwca 2020 było odsłoną kampanii wyborczej ubiegającego się o reelekcję Andrzeja Dudy. OKO.press analizowało już główny przekaz tego "spektaklu z wotum zaufania", odegranego na ratunek prezydenta, którego notowania słabną. Językiem jak z propagandy komunistycznej atakował też premier opozycję, stosując zjadliwą ironię i wyzywając: „Polacy nie potrzebują waszych awantur, waszego pieniactwa. Przestańcie jątrzyć. Przestańcie judzić". Zwłaszcza to ostatnie określenie nie powinno należeć do języka polityki w cywilizowanym kraju.

Obszerny passus o COVID-19 wpisywał się w główny przekaz politycznego samochwalstwa i atakowania opozycji.[restrict_content paragrafy="2"]

Morawiecki wychwalał własny rząd i ministra Szumowskiego za to, jak poradzili sobie z koronawirusem. Uderzył w te same struny, na których od miesięcy grają "Wiadomości" TVP i inne publiczne media – że jesteśmy lepsi od Zachodu, od tych "bogatszych od nas krajów", bo lepiej daliśmy sobie radę. A u nich ludzie umierali masowo, trzeba było wybierać, kto dostanie się pod respirator.

To demagogia, bo nie do tych państw powinniśmy się porównywać. A ataki na opozycję, że popierała inne strategie, które miałyby katastrofalne skutki, to wyjątkowo nieuczciwe zagranie.

Wypłaszczaniem mógł się pochwalić

W tej propagandowej zupie zginęły rzeczywiste osiągnięcia rządu, zacznijmy więc od nich:

Na samym początku epidemii wirus rozprzestrzenia się bardzo szybko. Tak zwany współczynnik reprodukcji wirusa R0 jest szacowany dla SARS-CoV-2 w przedziale 2-3, co oznacza, że każda zakażona osoba zakaża od dwóch do trzech innych. Jak pokazał przykład Chin, a potem Włoch, Hiszpanii i innych krajów zachodniej Europy, groziło to zapaścią systemu ochrony zdrowia – zapełnieniem oddziałów intensywnej terapii w całym kraju.

Jak pokazuje ta analiza doradzających rządowi ekspertów z Państwowego Zakładu Higieny i z Uniwersytetu Warszawskiego, wraz z wprowadzaniem kolejnych restrykcji współczynnik reprodukcji wirusa systematycznie malał.

Tabela prezentuje zmianę wartości parametru R0 na podstawie danych pochodzących z kolejnych okresów pomiędzy wprowadzaniem restrykcji: 15 marca - zamknięcie szkół i granic państwa, 26 marca - powszechne ograniczenia w przemieszczaniu (lockdown). Jak widać, w województwach, w których przypadków było wystarczająco dużo, żeby przeprowadzić analizę, zmalał on w tym czasie znacząco.

A spłaszczenie krzywej nowych przypadków widać dobrze na tym wykresie: zaczyna się na początku kwietnia. Średnia nowych przypadków z kwietnia wyniosła 341, pod koniec miesiąca ich liczba zaczęła wyraźnie spadać, ale potem odbiła i średnia maja wyniosła wyniosła ostatecznie 352 (ale jest wyciągnięta w górę przez testy przesiewowe w kopalniach, podczas których wykrywa się również bezobjawowe przypadki).

Wykres hospitalizowanych potwierdzi z kolei, że polskie szpitale miały jeszcze bardzo dużo wolnych łóżek. Według informacji ministerstwa zdrowia Polska dysponowała aż 10 tys. miejsc w szpitalach zakaźnych, tymczasem nie osiągnęła nawet połowy tej liczby, jeśli chodzi o całość hospitalizacji – najwięcej pacjentów to 3,5 tys. w drugiej połowie kwietnia.

Respiratorów również jest w Polsce aż 10 tys., z czego na oddziałach zakaźnych 1500. W czwartek rzecznik ministerstwa zdrowia Wojciech Andrusiewicz poinformował, że leży pod nimi 90 pacjentów, czyli tylko 6 proc. zasobu jest wykorzystywane.

W tej beczce miodu są jednak pokaźne łyżki dziegciu: część ekspertów twierdzi, że nie było potrzeba aż tylu szpitali jednoimiennych – gdzie leczono tylko pacjentów z koronawirusem. Mogły one w tym czasie leczyć innych, bardziej potrzebujących w danej chwili pacjentów.

Dochodziło też do dużej ilości zakażeń w innych szpitalach, których można by uniknąć, gdyby wcześniej wprowadzono tam taki reżim sanitarny jak w tych zakaźnych. Ile jednak dokładnie osób z personelu medycznego zostało zakażonych, nie wiemy, gdyż ministerstwo nie podaje takiej informacji. Tylko raz, na początku kwietnia, Główny Inspektor Sanitarny podał, że chorowało lub było w kwarantannie 461 osób. To według różnych szacunków od ponad 15 do ponad 17 proc.

Świat nas nie podziwia, a ostatnio nawet krytykuje

Poszukiwania tych pochwał w sieci pozwalają odnaleźć głównie teksty publicznych mediów, jak Polska Agencja Prasowa albo TVP Info, oraz tych, którym ideologicznie do rządu blisko. A i w nich konkretnych przykładów tych pochwał nie jest wiele. Jak pisał „Press", wspominany jest tam głównie hiszpański prawicowy bloger Elentir, który prowadzi bardzo niechętny lewicowemu premierowi Pedro Sànchezowi blog Outono.net. i w marcu napisał dwa teksty o Polsce.

Poważniej wygląda tekst z „The Wall Street Journal" z 12 kwietnia, w którym Bojan Pančevski i Drew Hinshaw piszą, że Zachód „mógłby się uczyć o od biedniejszych krajów Europy", jeśli chodzi o zwalczanie koronawirusa.

I hiszpański bloger, i dziennikarze amerykańskiego dziennika mają na myśli to, o czym piszemy powyżej – szybkie zamknięcie granic i wprowadzenie ograniczeń w kontaktach międzyludzkich, które pozwoliły spłaszczyć krzywą.

Tylko że są to teksty z marca i kwietnia. W maju już nikt Polski nie chwalił, bo chociaż krzywa się wypłaszczyła, to pozostaje od dwóch miesięcy mniej więcej na tym samym poziomie. W tej chwili w Unii Europejskiej tylko Polska i Szwecja mają wciąż coraz więcej aktywnych przypadków. W innych krajach spadają one mniej lub bardziej zdecydowanie.

Według ostatniej analizy ECDC, Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Polska została wymieniona wraz z Bułgarią jako jedyne kraje, gdzie obserwuje się trend lekko wznoszący lub spłaszczenie.

Opozycja urządziłaby nam Szwecję

OKO.press nie zna żadnych tego typu sugestii opozycji - Morawiecki zwrócił się w kierunku ław Koalicji Obywatelskiej. Podejście libertariańskie do epidemii prezentują natomiast posłowie Konfederacji, np. Grzegorz Braun wzywał, żeby „wypuścić naród z kwarantanny".

Nie można powiedzieć, żeby opozycja broniła modelu szwedzkiego, ani żeby zgadzała się na politykę, która przyniosłaby tak dużą liczbę zgonów jak w Szwecji (4,5 tys. osób na 10 mln mieszkańców). Podczas wtorkowego (2 marca) posiedzenia komisji zdrowia, gdzie debatowano na wotum nieufności dla ministra Szumowskiego, zarzuty były zupełnie inne – o kupowanie środków ochrony osobistej za bardzo zawyżone ceny od dziwnych kontrahentów, np. od instruktora narciarskiego ministra, czy – jak w merytorycznym wystąpieniu posłanki Marceliny Zawiszy z Razem – o brak systemowego podejścia do kryzysu systemu ochrony zdrowia w związku z epidemią.

Złe porównania Morawieckiego

To pełna demagogia. Rządowa propaganda uparcie porównuje Polskę do krajów Europy zachodniej, które najbardziej ucierpiały z powodu koronawirusa, ale nie tylko z powodu własnych błędów – w tym zbyt późnego wprowadzenia restrykcji – ale też dlatego, że padły ofiarą pierwszej fali pandemii w Europie. Polska miała więcej czasu, żeby się do niej przygotować. Ma też mniejszy odsetek osób starszych, a to one są najbardziej zagrożone śmiercią z powodu COVID-19.

Dlatego należy nasz kraj porównywać do innych krajów regionu, a nie do Hiszpanii, Włoch czy Francji. A w porównaniu z Czechami, Słowacją czy Węgrami wyglądamy znacznie gorzej, bo wszystkim tym krajom udało się nie tylko spłaszczyć krzywą, ale i spowodować, że zaczęła ona spadać – i to nie tylko jeśli chodzi o nowe przypadki, ale też o liczbę aktywnych zakażeń.

Czechy, Węgry i Słowacja wykryły pierwsze przypadki SARS-CoV-2 w tym samym czasie co Polska i w tym samym czasie wprowadziły takie ograniczenia, jak my. Dlatego są dla Polski najlepszym benchmarkiem. Oczywiście mają mniej mieszkańców, ale spójrzmy na liczbę zgonów na milion obywateli:

• Węgry – 56/mln
• Polska – 30/mln
• Czechy – 30/mln
• Słowacja – 5/mln

Wypadamy tu tak jak Czechy, lepiej od Węgier i gorzej od Słowacji, ale wszystko wskazuje na to, że te trzy kraje mają już tą fazę epidemii za sobą, a nasza jeszcze trwa. W OKO.press zwracaliśmy uwagę na to, że Węgry, Czechy i Słowacja zaczęły luzowanie restrykcji, kiedy ten trend spadkowy był już wyraźny, a my otworzyliśmy się być może jeszcze przed szczytem epidemii, co rodzi niebezpieczeństwo kolejnego wzrostu zakażeń.

Nie jest tu wzięty pod uwagę Górny Śląsk, który zaburza współczynnik, bo z powodu testów przesiewowych znajduje się tam o wiele więcej przypadków bezobjawowych, które nie są wykrywane w innych województwach. Jak widać na tym wykresie, nowe przypadki rosną i poza województwem śląskim. Rząd zapewnia co prawda, że ma te ogniska pod kontrolą, ale zapewnia tak już od kilku tygodni, a wciąż pojawiają się nowe.

Morawiecki kopie ukraińskie groby

Jeśli premierowi naprawdę chodziło o Ukrainę, gdzie jest w tej chwili zaledwie 17 zgonów na milion, to zapewne przeczytał o zapobiegliwym burmistrzu Dniepra, który już w kwietniu, kiedy w jego mieście było 5 stwierdzonych przypadków SARS-CoV-2, kazał wykopać 600 grobów na miejscowym cmentarzu. Na szczęście się przeliczył, podobnie jak Polska z tak dużą liczbą szpitali jednoimiennych.

Ukraina ma w tej chwili podobną liczbę wykrytych przypadków jak Polska – 25 tys. i podobny wykres nowych przypadków, ze spłaszczoną krzywą, która nie chce opaść. Według oficjalnych statystyk ma też mniej zgonów niż Polska – 735.

Ale to już doprawdy drobiazg w porównaniu z innymi wypowiedziami premiera tego dnia.