Ostatni dzień kampanii samorządowej

Oto najważniejsze wydarzenia poniedziałku, 26 lutego:

Szwecja wreszcie wchodzi do NATO. Koniec węgierskiego weta

Węgierski parlament jako ostatni w całym NATO ratyfikował po półtorarocznej zwłoce decyzję o przystąpieniu Szwecji do Sojuszu. „To historyczny dzień – oświadczył po głosowaniu premier Szwecji Ulf Kristersson.” Rządzone przez Viktora Orbana Węgry konsekwentnie blokowały przystąpienie Szwecji do NATO od połowy 2022 roku.

Komisja śledcza ds afery wizowej. Wawrzyk milczy, ale Kobos wręcz przeciwnie

Na dzisiejszym posiedzeniu komisji śledczej ds afery wizowej przesłuchiwano dwóch naprawdę istotnych świadków. Pierwszy z nich – były wiceminister spraw zagranicznych Piotr Wawrzyk – za wiele nie powiedział. Niemal natychmiast po rozpoczęciu przesłuchania ogłosił, że zamierza skorzystać z prawa odmowy składania zeznań. Przewodniczący komisji Michał Szczerba ogłosił w tej sytuacji przerwę w obradach.

Po Wawrzyku przesłuchiwany był natomiast Edgar Kobos, oskarżony o serię przestępstw związanych z wydawaniem wiz i uważany za jednego z pomysłodawców całego mechanizmu korupcyjnego. Kobos zgodził się na publikację jego pełnego nazwiska i wizerunku. Zapowiedział, że opowie ze szczegółami o całym procederze. Z jego słów wynikało, że będzie obciążał byłego szefa MSZ Zbigniewa Raua i jego zastępcę Piotra Wawrzyka. „Kierownictwo polityczne Zjednoczonej Prawicy próbowało tuszować aferę wizową” – podkreślał Kobos. Ze względu na tajemnicę toczącego się przeciwko Kobosowi śledztwa prokuratorskiego, komisja musiała go jednak przesłuchiwać za zamkniętymi drzwiami. Szczegółów na tym etapie nie znamy. Rzecz jasna komisja musi podchodzić do zeznań Kobosa z pewną ostrożnością, grozi mu bowiem odpowiedzialność karna za przestępstwa korupcyjne.

Konkurs na prokuratora krajowego rozstrzygnięty

Po kilkugodzinnym wysłuchaniu publicznym pięciorga kandydatów na prokuratora krajowego ogłoszony przez ministra sprawiedliwości Adama Bodnara konkurs na to stanowisko został rozstrzygnięty. Rekomendację do objęcia funkcji otrzymał prokurator Dariusz Korneluk. Przed 2015 rokiem kierował Prokuraturą Apelacyjną w Warszawie. Zajmował się przestępczością zorganizowaną – usunął go ze stanowiska Zbigniew Ziobro. Wcześniej Korneluk kierował m.in. prokuraturą okręgową i rejonową. Oprócz Korneluka w konkursie startowali prokuratorzy Ewa Wrzosek i Katarzyna Kwiatkowska (również z Lex Super Omnia) oraz kojarzeni ze Zbigniewem Ziobrą i jego ludźmi Agnieszka Leszczyńska i Jacek Skała.

Ostateczna decyzja o nominacji Korneluka należy do Donalda Tuska.

Spotkanie Donalda Tuska i Justina Trudeau

Szef polskiego rządu spotkał się z premierem Kanady. Po spotkaniu, na wspólnej z Justinem Trudeau konferencji prasowej Donald Tusk podkreślał, że Polskę i Kanadę łączy obecnie przede wszystkim przekonanie o konieczności utrzymania wsparcia dla walczącej Ukrainy. „Mamy podobne wrażenia i intencje. Ukraina potrzebuje naszej pomocy w wojnie z Rosją, wszystkie państwa Zachodu powinny działać bardziej zdecydowanie. Mamy co najmniej kilka możliwości na zwiększenie presji na Rosję i to w sposób bardzo wydatny” – mówił Tusk.

Nuncjusz Apostolski pogrążył ustępującego arcybiskupa Dzięgę

W krótkim oświadczeniu dotyczącym sobotniego ustąpienia z urzędu metropolity szczecińsko-kamieńskiego abp Andrzeja Dzięgi, Nuncjatura Apostolska dyplomatycznie, ale jasno potwierdziła, że to skutek prowadzonego przez Watykan postępowania w sprawie tuszowania przez arcybiskupa przypadków molestowania dzieci i nieletnich przez księży – przede wszystkim przez ks. Andrzeja Dymera.

Od 11 do 15 ma trwać we wtorek seria rolniczych demonstracji w Warszawie. Najważniejszą z nich jest przemarsz spod Pałacu Kultury pod Kancelarię Premiera, co zajmie około 2 godzin. Spodziewanych jest do kilkunastu tysięcy uczestników.

Rolnicy nie zamierzają – przynajmniej według oficjalnych deklaracji – wykorzystywać do protestów maszyn rolniczych, czyli przede wszystkim ciągników. Ich wjazd do Warszawy jest zakazany – niezależnie zresztą od protestów. Organizatorzy podkreślają, że nie będą też blokować ruchu w mieście i na wjazdach do niego, nie można przy tym wykluczyć, że na obrzeżach Warszawy jednak do takich blokad dojdzie. W każdym razie jednak protestujący rolnicy zapowiadają, że przyjadą do stolicy tak jak wszystkie inne protestujące w niej grupy zawodowe czy polityczne – autokarami, koleją i prywatnymi autami.

Policja ma ochraniać stolicę i protestujących angażując około 2-3 tysięcy funkcjonariuszy. Protest rolników spowoduje czasowe zmiany trasy kilkudziesięciu linii autobusowych i tramwajowych. Władze Warszawy apelują do mieszkańców miasta o pozostawienie na czas protestów aut na parkingach i korzystanie z transportu szynowego, przede wszystkim metra.

Arcybiskup Andrzej Dzięga ustąpił w sobotę z urzędu metropolity szczecińsko-kamieńskiego. W poniedziałek 26 lutego Nuncjatura Apostolska w Warszawie rozwiała w tej sprawie wszelkie wątpliwości. Tak, chodzi o tuszowanie pedofilii.

„Decyzje związane z odejściem abp Dzięgi zostały podjęte w następstwie dochodzenia prowadzonego z ramienia Stolicy Apostolskiej w sprawie zarządzania diecezją, a w szczególności zaniedbań, o których mowa w dokumencie papieskim ”Vos estis lux mundi" – czytamy w zwięzłym oświadczeniu Nuncjatury.

W podobnych wypadkach dostojnicy Kościoła ochoczo posługują się eufemistycznym językiem pełnym niedomówień. Jak na te standardy, stanowisko Nuncjatury ws abp Dzięgi jest bardzo jednoznaczne.

Wskazany przez Nuncjaturę w oświadczeniu dokument to akt wydany przez papieża Franciszka w 2019 roku. Zawiera przepisy, które hierarchia kościelna powinna zastosować, gdy złożone zostaje zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa seksualnego wobec osoby małoletniej albo bezradnej przez duchownych. Jednocześnie „Vos estis lux mundi” określa też zasady postępowania wobec duchownych różnej rangi, którzy uczestniczyli w ukrywaniu czy tuszowaniu takich przestępstw.

I to o to ostatnie właśnie chodzi w wypadku Dzięgi. W 2020 roku redaktor naczelny kwartalnika „Więź” Zbigniew Nosowski przeprowadził śledztwo dziennikarskie – ujawnił w nim, że Dzięga przez lata tuszował działania księdza Andrzeja Dymera, oskarżonego o wykorzystywanie małoletnich chłopców. Ochraniał też Dymera korzystając ze swych biskupich uprawnień.

Materiały ze śledztwa w sprawie Dymera ujawniło z kolei w 2020 roku OKO.press. Nasz portal informował także o innych nieprawidłowościach związanych z Dymerem i Dzięgą.

Po kilkugodzinnym wysłuchaniu publicznym pięciorga kandydatów na prokuratora krajowego konkurs na to stanowisko został rozstrzygnięty. Rekomendację do objęcia funkcji otrzymał prokurator Dariusz Korneluk. Przed 2015 rokiem kierował Prokuraturą Apelacyjną w Warszawie. Zajmował się przestępczością zorganizowaną – usunął go ze stanowiska Zbigniew Ziobro. Wcześniej Korneluk kierował m.in. prokuraturą okręgową i rejonową.

Oprócz Korneluka w konkursie startowali prokuratorzy Ewa Wrzosek i Katarzyna Kwiatkowska (również z Lex Super Omnia) oraz kojarzeni ze Zbigniewem Ziobrą i jego ludźmi Agnieszka Leszczyńska i Jacek Skała.

„Zależy nam na przejrzystości. Obrady przebiegały w taki sposób, że każdy mógł się z nimi zapoznać, mógł wiedzieć, jak widzimy rolę prokuratora krajowego i rozwój prokuratury, a także jak kandydaci widzą się na tym stanowisku. Oglądało je wiele osób. Bardzo nam na tym zależy. To wydarzenie przełomowe, to pierwszy tego typu konkurs” – mówił po wyborze Korneluka minister sprawiedliwości Adam Bodnar. Bodnar zapowiedział też, że w podobnym trybie będą wybierane osoby na inne ważne stanowiska – m.in. szef Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury i prokurator europejski.

Wniosek o powołanie Korneluka na stanowisko prokuratora krajowego trafi teraz do premiera Donalda Tuska. Prokuratora krajowego powołuje premier po zapoznaniu się z opinią prezydenta (nie oznacza to prawa „weta” wobec kandydata ze strony Andrzeja Dudy, ewentualna negatywna opinia nie blokuje nominacji).

Maria Pewczik, dziennikarka i współpracownica zmarłego w rosyjskim łagrze Aleksieja Nawalnego, szefowa wydziału śledczego stworzonej przez niego Fundacji Antykorupcyjnej, ogłosiła na kanale Nawalnego na YouTube, jakoby Kreml tuż przed śmiercią opozycjonisty miał się zgodzić na jego uwolnienie w ramach umowy o wymianie więźniów. Według wersji Pewczik jej organizacja miała dostać informację o decyzji w sprawie wymiany 15 lutego. Następnego dnia Nawalny już nie żył. Według Pewczik miał zostać zamordowany „ponieważ Putin nie mógł tolerować myśli, że jest na wolności”.

Przebywająca poza Rosją Pewczik nie przedstawiła żadnych jednoznacznych dowodów potwierdzających jej wersję wydarzeń. Nie wyjaśniła również, dlaczego Putin miałby nakazać zabicie Nawalnego, zamiast po prostu odmówić jego wymiany.

„Nawalny powinien był wyjechać w ciągu najbliższych kilku dni, ponieważ otrzymaliśmy decyzję o jego wymianie. Na początku lutego Putinowi zaproponowano wymianę zabójcy – funkcjonariusza FSB Wadima Krasikowa, odsiadującego wyrok za morderstwo w Berlinie – na dwóch obywateli amerykańskich i Aleksieja Nawalnego” – mówiła Pewczik. Dwoma „obywatelami amerykańskimi” mieliby być najprawdopodobniej Evan Gershkovich i Paul Whelan.

Gershovich to dziennikarz The Wall Street Journal (a wcześniej innych czołowych amerykańskich mediów) uwięziony przez Rosjan w marcu 2023 roku pod zarzutem szpiegostwa.

Whelan to obywatel USA, Irlandii, Wielkiej Brytanii i Kanady, były żołnierz amerykańskiej armii, zatrzymany w Moskwie w grudniu 2018 roku. Rosja twierdzi, że był zaangażowany w operację wywiadowczą. W 2020 roku Whelan został skazany na 16 lat więzienia za szpiegostwo – jednak bardzo konsekwentnie i jednoznacznie zaprzeczał tym zarzutom.

Wadim Krasikow, na którego mieliby zaś zostać wymienieni według wersji Pewczik Gesrhovich i Whelan wraz z Nawalnym to były oficer rosyjskiej FSB (służba powstała w miejsce KGB), który w 2019 roku zamordował w Berlinie Zelimchana Changoszwilego – czeczeńskiego dowódcę z okresu wojny z Rosją. Krasikow odsiaduje w Niemczech wyrok dożywotniego więzienia.

Putin wspominał o możliwości uwolnienia Gershovicha (nie mówiąc nic o Whelanie a tym bardziej Nawalnym) w głośnym wywiadzie udzielonym prawicowemu amerykańskiemu dziennikarzowi Tuckerowi Carlsonowi. Zasugerował wymianę dziennikarza na osobę „która ze względów patriotycznych wyeliminowała bandytę w jednej ze stolic europejskich” – co jednoznacznie wskazywało na Krasikowa.