Ostatni dzień kampanii samorządowej

Ustawa zakładająca zamrożenie cen energii może pójść do pierwszego czytania jeszcze w przyszłym tygodniu – zapowiedziała typowana na ministrę klimatu Paulina Hennig-Kloska. O jej założeniach w Sejmie mówił dziś szef klubu Koalicji Obywatelskiej Borys Budka. Według niego bez szybkiego procedowania ustawy z początkiem roku można było spodziewać się drastycznych podwyżek. Rzeczywiście, szacunki Urzędu Regulacji Energetyki mówiły o kwotach nawet 50-70 proc. wyższych niż w tym roku.

„Politycy demokratycznej większości wnieśli do Sejmu projekt, który zapewnia zamrożenie na obecnym poziomie cen energii elektrycznej, gazu oraz ciepła systemowego. To projekt, który kompleksowo reguluje te kwestie, co więcej zabezpiecza środki finansowe z ponad nadmiarowych zysków spółek skarbu państwa” – mówił Budka.

Ustawa wprowadzająca zamrożenie cen energii została jednak poszerzona o „wrzutki”, ważne szczególnie z perspektywy branży energetyki wiatrowej i samorządu terytorialnego. Sejmowa większość chce znacznie przybliżyć wiatraki do zabudowań mieszkalnych. Obowiązujące dziś prawo zakłada, że przy zgodzie Rady Gminy i zmianach w planie miejscowym turbiny mogą znaleźć się minimum 700 metrów od zabudowań mieszkalnych. To poluzowanie tak zwanej „zasady 10H”, która mówiła o odsunięciu ich od domów na odległość równej dziesięciokrotności wysokości wiatraka razem z łopatą. Taka zmiana nie zadowalała branży i specjalistów od energetyki. Jak argumentowali, warunki dla rozwoju elektrowni wiatrowych polepszyły się tylko nieznacznie.

Zamrożenie cen energii. Wiatrowa „wrzutka” wtopą większości?

"Poprawka przyjęta przez Sejm jest według naszych obliczeń dwukrotnie bardziej restrykcyjna niż wcześniej konsultowany społecznie wariant ustawy. W samym województwie kujawsko-pomorskim ta zmiana oznacza utratę 65% powierzchni dostępnej pod turbiny wiatrowe – ocenia Jarosław Kopeć, starszy analityk danych w Fundacji Instrat.

Wiatrowa „wrzutka” może skłonić prezydenta do podpisu pod zmianami, które budzą sprzeciw jego otoczenia politycznego. W końcu wetując zmiany dla energetyki wiatrowej, jednocześnie wyrzuci do kosza regulacje o utrzymaniu niższych cen prądu.

Nie możemy jednak wylać dziecka z kąpielą – mówią OKO.press eksperci rynku energetyki. Poważne uwagi do projektu zgłaszają organizacje pozarządowe. Zwracał na nie uwagę między innymi Bart Staszewski z Fundacji Basta. Organizacja wyliczyła wątpliwości dotyczące kontrowersyjnych planów projektowanej koalicji. Chodzi przede wszystkim o zmniejszenie odległości zabudowań od elektrowni (300 metrów w przypadku zabudowy wielorodzinnej i 400 metrów w przypadku domów jednorodzinnych w przypadku najcichszych turbin – głośniejsze będą stopniowo odsuwane od zabudowań) oraz zmianę kompetencji samorządów, które miejsce na wiatraki mogłyby wyznaczać na podstawie „uchwały wiatrakowej”, a nie zmiany planu miejscowego. Projektodawcy są też niespójni jeśli chodzi o odległość turbin od granicy parków narodowych i rezerwatów przyrody. W ustawie mowa jest o odległości 300 metrów, w uzasadnieniu – już o 500 metrach. Według aktywistów nowe prawo powinno też zakazywać stawiania elektrowni na terenie parków krajobrazowych.

Branża: nie będzie wywłaszczeń

Fundacja ostrzega też przed zaszytą w ustawie możliwością wywłaszczeń prywatnych osób pod budowę farmy wiatrowej. Projekt nie zakłada takiej opcji – uspokajają jednak przedstawiciele branży.

„Te uproszczenia są przeznaczone dla infrastruktury energetycznej zapewniającej przesył energii elektrycznej i ciepła w Polsce. Nie ma potrzeby aby inwestycje w farmy wiatrowe korzystały ze specjalnych praw zarezerwowanych do tego dokładnie dobranego katalogu inwestycji. Zależy nam na pełnym procesie planistycznym z poszanowaniem strony społecznej i lokalnych społeczności” – zapewnia Janusz Gajowiecki, prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej. Jak dodaje, PSEW nadal chciałby zbliżenia wiatraków do zabudowań na 500 metrów i dialogu z lokalnymi społecznościami.

Hennig-Kloska zapowiadała, że po pierwszym czytaniu ustawy zakładającym zamrożenie c. en energii można spodziewać się poprawek – w tym tych precyzujących zapisy o wywłaszczaniu i powrocie do 500 metrów jako optymalnej odległości wiatraka od zabudowań.

Żadne z tych “dorocznych” wydarzeń nie odbyło się od początku pełnoskalowego najazdu Rosji na Ukrainę. Były zaś spektakularnie odkładana.

Ostatnia „bezpośrednia linia” odbyła się 30 czerwca 2021 r. i trwała — jak precyzyjnie wyliczyła propaganda Kremla – 3 godziny i 42 minuty. Putin odpowiedział na 68 pytań z zadanych... 2 milionów.

Putin komunikuje się z podanymi za pośrednictwem swej propagandy – wypowiada się do mikrofonu swojego osobistego „korespondenta” Pawła Zarubina (na zdjęciu). Wypowiada się też czasem w czasie podróży zagranicznych, których jednak jest niewiele, do wybranych dziennikarzy. Resztę załatwia rzecznik Pieskow. I to jego konferencjach padały pytania o konferencję Putina.

Historia odkładania konferencji i “linii bezpośredniej” pokazuje, że Moskwa nie radziła sobie z narracją o tym, co dzieje się na wojnie w Ukrainie.

Jesienią tego roku jednak – jak widać z oficjalnych komunikatów – Putin znalazł sposób na opowiedzenie tego, co się dzieje. Spójna narracja istnieje już pod mniej więcej miesiąca: Putin wcale nie chce wojny i chętnie zawarłby pokój, ale to Ukraina nie chce się poddać, więc to ona jest wszystkiemu winna. Ale mimo wojny Rosja radzi sobie znakomicie, jej gospodarka oparła się sankcjom, zaś Rosja stała się dzięki wojnie liderką państw miłujących pokój.

Harmonogram przekładania konferencji

• 20 lipca 2022 r. – Linia bezpośrednia z Putinem może odbędzie się jesienią [2022]
• "Spodziewamy się, że jeszcze w tym roku, ale format bezpośredniego kontaktu z prezydentem Rosji Władimirem Putinem w tym roku będzie zależał od sytuacji z covidem
• 18 kwietnia 2023 –„Nie ma jeszcze dokładnej daty”
• 5 maja 2023 r. – „Będziemy informować o linii bezpośredniej w odpowiednim czasie”.
• 21 września 2023 r. – Data „bezpośredniej linii” nie została jeszcze ustalona, spodziewamy się, że do końca roku będzie określony format”.
• 9 października 2023 r. –"Kreml zorganizuje dużą konferencję prasową Władimira Putina, gdy zostanie ustalony termin jej odbycia”.
• 20 października 2023 r. –„ Są takie plany. O terminie jej odbycia poinformujemy”.
• 9 listopada 2023 r. – „Bezpośrednie połączenie i wielka konferencja prasowa prezydenta Rosji Władimira Putina zostaną w tym roku połączone i stanie się to w tym roku. Kreml zna jej datę”. Wtedy pojawił się przeciek, że będzie to 14 grudnia.

Na koniec miesiąca GUS publikuje jedynie szybki szacunek inflacji, nie mamy więc precyzyjnych informacji o konkretnych grupach produktów. Więcej szczegółów poznamy w połowie miesiąca. Oto co wiemy o cenach rok do roku:

• żywność i napoje bezalkoholowe zdrożały o 7,2 proc.;
• nośniki energii zdrożały o 7,9 proc.;
• paliwa do prywatnych środków transportu staniały o 5,7 proc.

Pamiętajmy, że główny wskaźnik inflacji odnosi się to do cen z zeszłego roku. W październiku, po wyborach skończyły się cuda na Orlenie i ceny paliw zaczęły rosnąć. Jest to widoczne w dzisiejszym raporcie GUS: w stosunku do października:

• ceny paliw wzrosły o 8,8 proc.,
• ceny energii spadły o 0,1 proc.,
• ceny żywności wzrosły o 0,8 proc.

Sprzeczne sygnały

Ogółem, ceny w stosunku do października wzrosły o 0,7 proc. To sprawia, że wiszący na NBP baner, który informuje przechodniów w warszawskim śródmieściu, że ceny są stabilne, staje się coraz bardziej nieaktualny, drugi miesiąc z rzędu ceny rosną miesiąc do miesiąca.

Z drugiej strony – wzrosty nie są na razie drastyczne, a za dużą ich część odpowiadają ceny paliw. Sytuacja inflacyjna jest jednak daleka od stabilnej. Spadki się zatrzymały i jest to niepokojące. Ale sygnały są niejednoznaczne.

Nie wiemy jeszcze, ile dokładnie w listopadzie wyniosła inflacja bazowa, musimy opierać się na szacunkach ekonomistów. Inflacja bazowa to wskaźnik cen z wyłączeniem najbardziej chwiejnych towarów, jak paliwa i żywność. Zespół analityczny mBanku szacuje, że w listopadzie spadła z 8 proc. do 7,3 proc. Ale od razu dodają, że trudno dziś powiedzieć, co za to odpowiada, i takie wahanie może być jednorazowe i przypadkowe.

Dezinflacja na Zachodzie

W tym samym czasie dezinflacja w Europie przyspieszyła, jest szybsza, niż przewidywali ekonomiści. Nie mamy jeszcze danych Eurostatu, ale krajowe ośrodki raportują swoje dane:

• w Niemczech inflacja CPI wyniosła 3,2 proc. wobec prognozy 3,5 proc.,
• w Hiszpanii – 3,2 proc. wobec prognozy 3,7 proc.,
• we Francji – 3,4 proc. wobec prognozy 3,7 proc.

W Polsce takich wartości możemy nie zobaczyć jeszcze przez cały 2024 rok.