Ostatni dzień kampanii samorządowej

„Nie wiem czy Ukraina odzyska Krym. On jest szczególny również ze względów historycznych” – powiedział w piątek 2 lutego prezydent Andrzej Duda w wywiadzie dla „Kanału Zero”. Mówił też, że „jeśli popatrzymy historycznie, to przez więcej czasu był w gestii Rosji”.

Słowa polskiego prezydenta komentowano na całym świecie, w Polsce wywołały spore oburzenie.

Doprecyzowanie

W sobotę 3 lutego prezydent doprecyzował swoje słowa, co z uznaniem przyjął minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski: „Napaść rosyjska na Ukrainę i okupacja międzynarodowo uznanych terytoriów Ukrainy, w tym Krymu, to zbrodnia. Ta wojna nie może się zakończyć zwycięstwem Rosji. Trzeba zatrzymać, pokonać i zablokować na przyszłość rosyjski imperializm. Ukraina musi wygrać, bo tę wojnę musi wygrać Wolny Świat” – napisał prezydent w mediach społecznościowych.

Wypowiedź w Kenii

Na briefingu prasowym podczas swojej wizyty w Kenii odniósł się do tych słów jeszcze raz:

„Jeżeli chodzi o mój piątkowy wywiad, proszę też brać pod uwagę konwencję tego wywiadu. To nie była napięta rozmowa z politykiem, to był wywiad, który traktowaliśmy po części, oczywiście po części jako taką spokojną, luźną rozmowę na różne tematy, niekoniecznie bardzo poważne, ale ten rzeczywiście, którego dotknęli panowie redaktorzy był bardzo poważny i po części ja wybiegłem moimi myślami także do różnych dyskusji, które słyszę na arenie międzynarodowej, natomiast jeżeli chodzi o nasze stanowisko wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę i tego, w sposób musi zakończyć się ta wojna, to przywrócenie prymatu prawa międzynarodowego. To oznacza powrót Ukrainy do jej międzynarodowo uznanych granic, do pełnej kontroli nad terytoriami, które są międzynarodowo uznanymi terytoriami Ukrainy, czyli również Krymu, chcę to z całą mocą podkreślić”.

Wypowiedź prezydenta jest chaotyczna. Ale zdaje się on tutaj sugerować, że w dyskusjach, które słyszy na arenie międzynarodowej mówi się, że Ukraina niekoniecznie odzyska Krym. Nawet jeśli jest tak rzeczywiście – co bardzo możliwe – prezydent nie powinien publicznie tego przyznawać. Może to kolejny raz dać paliwo dla rosyjskiej propagandy.

„Nie jesteśmy zaangażowani w politykę, nie jesteśmy ani za PiS, ani za PO, pracujemy w NBP od wielu lat, ale wszystko ma swoje granice. W ostatnim roku w NBP zwolniło się nawet 200 etatów. To efekt tego, że osoby, które były w wieku emerytalnym albo miały już uprawnienia emerytalne, były wypychane na emeryturę. Teraz rozumiemy, że miało to swój cel – przygotować miejsce pod spadochroniarzy, którzy stracą posady po przegranych przez PiS rządach” – mówi „Gazecie Wyborczej” osoba pracująca w Narodowym Banku Polskim.

Według informacji, do których dotarł dziennik, do masowego przyjmowania nowych osób związanych z poprzednim obozem rządzącym przygotowywano się w NBP od miesięcy.

Spadochroniarze

W ostatnim czasie do pracy w NBP przyjęci zostali między innymi:

• Aneta Kordowska, która do niedawna zasiadała w radzie nadzorczej Enei,
• Agnieszka Kaczmarska – była szefową Kancelarii Sejmu,
• Marcin Sławecki – były dyrektor gabinetu Zbigniewa Ziobry w Ministerstwie Sprawiedliwości;
• Adrianna Całus-Polak – była rzeczniczka Przemysława Czarnka,
• Jolanta Lewandowska – była dyrektorka generalna w Ministerstwie Obrony Narodowej
• Artur Soboń – były wiceminister finansów,
• Wojciech Jasiński – były członek rady nadzorczej Orlenu, prezes spółki w latach 2015-2018.

„Apolityczność” prezesa NBP

Prezes NBP, profesor Adam Glapiński, jest byłym bliskim współpracownikiem Jarosława Kaczyńskiego. W latach 90. wspólnie zakładali poprzednią partię braci Kaczyńskich, Porozumienie Centrum. Funkcję prezesa Narodowego Banku Polskiego pełni od 2016 roku. Trwa jego druga kadencja, która skończy się w 2028 roku – już po kolejnych wyborach parlamentarnych. Comiesięczne konferencje prasowe prezesa Glapińskiego teoretycznie poświęcone są bieżącej sytuacji makroekonomicznej i prowadzonej przez NBP polityce pieniężnej. Ale ich treść często daleko wykracza poza ten zakres. W ich trakcie, szczególnie przed ostatnimi wyborami parlamentarnymi, wielokrotnie chwalił rząd PiS i krytykował ówczesną opozycję, a w szczególności Donalda Tuska (nazywając go ironicznie „moim ulubionym politykiem”). NBP, który ma obowiązek pozostawać politycznie neutralny, dawno porzucił pozory.

Zbuntowany Mucha

W grudniu tego roku członek zarządu NBP Paweł Mucha ujawnił, że prezes Glapiński w 2023 roku otrzymał premie między 140 tys. do ponad 200 tys. zł za kolejne kwartały. Mucha w zarządzie NBP jest nominatem prezydenta Dudy. Jest skonfliktowany z kierownictwem banku. W listopadzie zeszłego roku inni członkowie zarządu wydali oświadczenie potępiające Muchę.

Pokazuje to, że nawet pochodzenie z obozu PiS nie daje gwarancji, że taka osoba się nie zbuntuje. Osobami zbliżonymi do PiS w NBP nie da się zarządzać tak, jak członkami partii. A to pokazuje z kolei, że przez cztery kolejne lata kolejne wewnętrzne konflikty mogą w NBP wybuchać jeszcze częściej.

1 lutego prezes Orlenu Daniel Obajtek ogłosił, że podaje się do dymisji. Dzisiaj przestaje pełnić tę funkcję. Prezesem był niemal dokładnie 6 lat. Na stanowisko prezesa zarządu Orlenu powołano go 5 lutego 2018 roku, urzędowanie rozpoczął dzień później.

Niecałą dekadę temu Obajtek był wójtem dziesięciotysięcznej gminy Pcim w Małopolsce. W 2010 roku został członkiem PiS.

Szybka kariera pod skrzydłami partii

W 2011 roku Jarosław Kaczyński odwiedził gospodarstwo plantatora papryki, któremu wichury zniszczyły kryte folią szklarnie i który wcześniej, przed kamerami, pytał premiera Donalda Tuska „jak żyć?” w tej sytuacji. Gdy prezes PiS pocieszał rolnika, Obajtek wjechał na podwórko ciężarówką załadowaną belami folii. „Premier Tusk nic nie może. A pan wójt Wszystko Mogę Obajtek załatwił folię” – komentował ówczesny rzecznik PiS Adam Hofman. Cztery lata później PiS wygrało wybory, a nominat PiS na stanowisku prezesa Orlenu zrobił błyskawiczną karierę. Między listopadem 2015 a lutym 2018 był prezesem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, przewodniczącym rady nadzorczej Lotos Biopaliwa, przewodniczącym rady nadzorczej Dalmor S.A. i prezesem zarządu Energii.

Pielgrzymki do siedziby koncernu

Portal Onet dotarł do listy gości, jakich w siedzibie Orlenu przyjmował prezes Obajtek. Jest na niej wielu prawicowych dziennikarzy, część z nich blisko związana z władzą. Jest też znany deweloper.

Zdaniem portalu, siedzibę Orlenu ponad 100 razy odwiedził Paweł Maliwnowski, prezes deweloperskiej spółki Profbud. Obajtek i inny członek zarządu Orlenu kupili od niego mieszkania na luksusowym osiedlu na Bielanach w Warszawie. Trzy lata temu „Gazeta Wyborcza” ujawniła, że Obajtek za swoje mieszkanie zamiast obowiązującej wówczas rynkowej ceny 12,5 tys. zł za metr kwadratowy zapłacił 6,9 tys. zł.

15 razy w siedzibie Orlenu byli bracia Michał i Jacek Karnowscy z propisowskiego tygodnika „Sieci”. Według Wirtualnych Mediów tylko w 2021 roku Orlen wykupił w „Sieciach” reklamy za 7,4 mln. Jeden raz mniej Orlen wizytował szef innego tytułu medialnego bliskiego PiS – „Gazety Polskiej”. W tym samym roku na reklamy w dzienniku Sakiewicza Orlen wydał 4 mln zł.