Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Co się wydarzyło

Dwa weta i wniosek do TK

Ustępujący prezydent zawetował dwie ustawy. Są to:

• Ustawa o likwidacji Akademii Kopernikańskiej.
• Ustawa dotyczącą Akademii Wymiaru Sprawiedliwości.

AWS była kuźnią kadr Zbigniewa Ziobry. O Akademii pisała niedawno wiceministra sprawiedliwości Maria Ejchart: „Niewłaściwie zarządzana, niepodlegająca odpowiedniej kontroli, upolityczniona Akademia Wymiaru Sprawiedliwości od lat nie służy jej studentom, ani swojej pierwotnej misji edukacyjnej”.

Andrzej Duda, uzasadniając weto, napisał jednak: „nie tyle się likwiduje uczelnię (…) tylko w ogromnym stopniu tak naprawdę następuje skok na jej autonomię. Chodzi tylko o przejęcie kadrowe, to znaczy, żeby wyrzucić obecne władze uczelni i zastąpić je swoimi ludźmi”.

Jedną ustawę w trybie kontroli prewencyjnej Andrzej Duda skierował do TK. Chodzi o:

• Nowelizację ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Pozwoliłaby ona na korzystanie z pomocy psychiatrycznej osobom od 13. roku życia bez zgody opiekuna ustawowego (np. rodziców). Przeciwko przyjęciu ustawy protestowała m.in. Polska Federacja Ruchów Obrony Życia.

Sześć ustaw podpisanych. W tym: mieszkania

Wśród ustaw podpisanych przez Andrzeja Dudę jest przygotowana przez Lewicę ustawa, która zwiększa nakłady na budownictwo społeczne. Wprowadza też zakaz prywatyzacji mieszkań komunalnych i społecznych (w systemie TBS/SIM) przez 25 lat po ich wybudowaniu. Przekierowuje też część budżetowych środków na budowę akademików.

Duda podpisał też między innymi specustawę dotyczącą uproszczenia procedur związanych z inwestycjami w obszarze obronności.

Pozostałe podpisane ustawy:

• O zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych;
• O Instytucie imienia Wincentego Witosa;
• O zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw;
• O zmianie ustawy – Prawo restrukturyzacyjne, ustawy – Prawo upadłościowe oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych;
• O szczególnych zasadach przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie potrzeb obronności państwa lub kluczowych inwestycji w zakresie potrzeb obronności państwa lub bezpieczeństwa publicznego oraz ustanawiania stref ochronnych terenów zamkniętych.

Co się wydarzyło

5 sierpnia 2025 większość sejmowa poparła wniosek prokuratury o uchylenie immunitetu Antoniemu Macierewiczowi. Chodzi o działania Macierewicza związane z tzw. podkomisją smoleńską, która zajmowała się badaniem katastrofy smoleńskiej. Macierewicz powołał ją w 2016 roku, a od 2018 jej przewodniczył.

W poniedziałek 4 sierpnia 2025 rzecznik prokuratury krajowej prok. Przemysław Nowak poinformował, że prokuratura ma dowody „wskazujące na uzasadnione podejrzenie, że Macierewicz, będąc funkcjonariuszem publicznym — przewodniczącym Podkomisji do Ponownego Zbadania Wypadku Lotniczego oraz członkiem Komisji Badań Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego — ujawnił w okresie od 11 kwietnia 2018 r. do dnia 22 maja 2022 r. informacje niejawne o klauzuli «ściśle tajne», «tajne», «poufne» i «zastrzeżone» oraz informacje, z którymi zapoznał się w związku z pełnioną funkcją”.

W sejmowym głosowaniu odebranie immunitetu Macierewiczowi popali parlamentarzyści koalicji rządzącej (KO, PSL, Polski 2025 i Nowej Lewicy), a także partii Razem. W sumie 240 osób. Przeciwko było 190 posłanek i posłów. W tym: klub PiS, Republikanie (m.in. Paweł Kukiz i Marek Jakubiak), Konfederacja Korony Polskiej Grzegorza Brauna i część Konfederacji. Od głosu wstrzymali się niektórzy konfederaci, m.in. Karina Bosak i Konrad Berkowicz.

Były minister sprawiedliwości Adam Bodnar pogratulował zespołowi śledczemu w Prokuraturze Krajowej, który zajmował się sprawą Macierewicza.

„Koniec z bezkarnością polityków PiS. Jest to już 12 skutecznie uchylony immunitet związany z rozliczeniem przypadków łamania prawa w latach 2015-2023” – napisał Bodnar na portalu X (dawniej Twitter).

Jaki jest kontekst

Na początku lipca 2025 prokuratura wystąpiła o uchylenie immunitetu byłemu ministrowi obrony. Sprawą Macierewicza zajmował się specjalny zespół prokuratorski, materiał, który dotyczył byłego szefa MON, był bowiem ogromny. Przeciwko Macierewiczowi wpłynęło 41 zawiadomień.

Ostatecznie Macierewicz ma być pociągnięty do odpowiedzialności za 21 czynów przestępczych.

„Przestępstwa te miały polegać na:

• ujawnieniu osobom nieuprawnionym informacji niejawnych oraz innych podlegających ochronie,
• nieprawidłowym przetwarzaniu, wytwarzaniu i przechowywaniu materiałów zawierających informacje niejawne,
• przekroczeniu uprawnień i niedopełnieniu obowiązków przez funkcjonariuszy publicznych, w tym Ministra Obrony Narodowej i Przewodniczącego Podkomisji,
• podrobieniu dokumentów oraz poświadczeniu nieprawdy w dokumentach, zaniechaniu realizacji czynności nadzoru i kontroli nad prawidłowością wykorzystania środków finansowych oraz wydatkowania środków publicznych w związku z funkcjonowaniem Podkomisji,
• niedopełnieniu obowiązków służbowych oraz utrudnianiu postępowania karnego prowadzonego w Prokuraturze Krajowej pod sygn. PK III 1.Ds.1.2016,
• niedopełnieniu obowiązków przez Ministra Obrony Narodowej poprzez zaniechanie podjęcia czynności zapobiegających zniszczeniu samolotu Tu-154M nr 102, a także ułatwienia zniszczenia wskazanego samolotu przez członków Podkomisji” – informowała w lipcu prokuratura.

Inne teksty OKO.press na ten temat

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

Na oficjalnym koncie izraelskiego MSZ pojawiła się odpowiedź na wpis Donalda Tuska z niedzieli 3 sierpnia 2025.

„Niestety, premier Polski Donald Tusk połączył słuszne potępienie Hamasu z niedopuszczalnym odniesieniem do polityków, przywołując przy tym mroczne czasy II wojny światowej. Premier Polski powinien pamiętać lekcję «Nigdy więcej»” – napisał izraelski MSZ na portalu X (dawniej Twitter).

„«Nigdy więcej», panie premierze Tusk” – poucza dalej polskiego premiera Izrael – „odnosi się dziś do nowych nazistów naszych czasów i ich współpracowników — Hamasu. Izrael działa zgodnie z prawem międzynarodowym. Gdy Polska jest zagrożona, również nie podejmujecie ryzyka”.

Aktualizacja: Do tej wymiany zdań odniósł się 5 sierpnia 2025 rzecznik rządu Adam Szłapka. „Politykę zagraniczną Rzeczpospolitej Polskiej kształtuje polski rząd, nikt inny i to nie Polska dzisiaj jest izolowana na arenie międzynarodowej” – powiedział na konferencji prasowej.

Jak informuje Reuters za izraelskimi mediami, we wtorek izraelski rząd może zatwierdzić pełne przejęcie militarnej kontroli nad Strefą Gazy „mimo międzynarodowej presji na zawieszenie broni, mające na celu złagodzenie dramatycznych warunków w oblężonym terytorium palestyńskim.

Według informacji izraelskiego Channel 12, premier Benjamin Netanjahu skłania się ku rozszerzeniu ofensywy i przejęciu pełnej kontroli nad całą enklawą”.

Jaki jest kontekst

W niedzielę w sprawie głodu w Gazie głos zabrali polscy premier i wicepremier. Radosław Sikorski napisał: „Głodujące dzieci w Gazie nie wiedzą, co to jest Hamas. Izrael nawet wtedy, gdy działa w samoobronie, nie jest zwolniony z respektowania prawa międzynarodowego”. A Donald Tusk przypomniał Izraelowi hasło „nigdy więcej”.

Jednocześnie polski MSZ zaangażował się w pomoc humanitarną dla Gazy. 1 sierpnia MSZ ogłosił konkurs na pomoc humanitarną dla państw Bliskiego Wschodu. Chodzi o Liban, Palestynę i Syrię. Beneficjentem pomoc ma być „ludność cywilna poszkodowana w wyniku konfliktu zbrojnego bądź przymusowo przesiedlona, uchodźcy. W szczególności dzieci, kobiety i osoby z niepełnosprawnościami”.

Uchwałę w sprawie ludobójstwa w Gazie zamierza zgłosić klub parlamentarny Nowej Lewicy. „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej upomina się o poszanowanie porządku międzynarodowego i bezpieczeństwo ludności cywilnej w Strefie Gazy. Poszanowanie życia ludzkiego stoi w centrum systemu wartości, na którym opiera się polski, europejski i międzynarodowy system prawny. W świetle tych wartości Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie jednoznacznie potępić fakt, iż siły izraelskie kontynuują niezgodne z międzynarodowym prawem humanitarnym działania wojenne wymierzone w palestyńską ludność cywilną” – piszą parlamentarzyści Lewicy.

Władze Izraela uniemożliwiają dostarczenie cywilom pomocy humanitarnej: wody, żywności i leków.

„W związku z atakami na punkty dystrybucji pomocy, codziennie rośnie liczba ofiar, wśród których znalazło się kilkuset pracowników humanitarnych” – zwraca uwagę parlamentarna lewica.

W OKO.press niemal co dzień opisujemy sytuację w Gazie. Polecamy uwadze Czytelniczek i Czytelników zwłaszcza ostatni film, w którym nasz dziennikarz Jakub Szymczak omawia manipulacje w opowieści Izraela na temat głodu w Strefie Gazy.

Inne teksty OKO.press na ten temat

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

„Minister klimatu i środowiska, Paulina Hennig-Kloska powołała na stanowisko dyrektora generalnego Lasów Państwowych Adama Wasiaka” – taka informacja pojawiła się we wtorek rano na stronie MKiŚ. Powołanie nowego szefa LP nastąpiło bardzo szybko po odwołaniu Witolda Kossa ze stanowiska. O tej decyzji resort klimatu poinformował w poniedziałek 4 sierpnia po godz. 19.

„Lasy Państwowe zarządzają wyjątkowym dziedzictwem przyrodniczym Polski, które wymaga szczególnej pielęgnacji i nadzoru, tym bardziej w dobie zmian klimatu i coraz trudniejszych wyzwań, które stoją przed nami” – powiedziała ministra Paulina Hennig-Kloska, powołując nowego dyrektora generalnego.

MKiŚ podaje, że Adam Wasiak „ukończył studia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz studia podyplomowe na Uniwersytecie Warszawskim i kurs MBA w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Ma również dyplom Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych”.

Był już wcześniej dyrektorem generalnym LP – w latach 2012–2015. Kiedy do władzy doszła Zjednoczona Prawica, został odwołany, a od 2017 pełnił funkcję zastępcy dyrektora Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. Od 2024 roku jest dyrektorem Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu.

„Jest też kierownikiem projektu Wetlands Green Life, inicjatywy LIFE UE, której celem jest odnowa i ochrona terenów podmokłych, torfowisk i bagien w Polsce” – podaje MKiŚ.

Jaki jest kontekst?

Witold Koss, odwołany 4 sierpnia ze stanowiska, był dyrektorem generalnym LP od stycznia 2024 roku. O jego powołaniu poinformował wtedy premier Donald Tusk – mimo że według podziału kompetencji, jest to zadanie ministra właściwego ds. środowiska. Na razie nie poinformowano, jakie stanowisko obejmie po odwołaniu z funkcji dyrektora generalnego.

O RDLP w Radomiu, gdzie od 2024 roku szefował Adam Wasiak, pisaliśmy w OKO.press w kontekście łamania moratorium na wycinkę drzew. Nadleśnictwo Suchedniów, podlegające pod RDLP Radom, wycięło drzewa w Puszczy Świętokrzyskiej. W sumie pod topór poszło ok. 770 m³ drzew na ok. 30 hektarach terenu objętego zakazem wycinki drzew. Do złamania moratorium doszło pod koniec 2024 roku, a organizacje zajmujące się ochroną przyrody ujawniły ją w ostatnich dniach lutego 2025. Po ich interwencji dyrekcja Lasów Państwowych zareagowała, odwołując nadleśniczego Jacka Olesia.

Niedługo później przywrócono Olesia na stanowisko.

Przeczytaj więcej w OKO.press

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

„Myślę, że 6 to bez przesady, celujący, mnóstwo trudnych decyzji trzeba było podejmować. Oczywiście są tacy, również i z obozu politycznego Zjednoczonej Prawicy, jak słyszeliśmy, którzy mają do mnie pretensje, że to złe decyzje, weta sądowe, ale osobiście uważam, że to była dobra decyzja, więc uważam, że prezydent na piątkę, tak – stwierdził prezydent Andrzej Duda w „Gościu Wydarzeń” Polsat News. Rozmowę z nim przeprowadził Bogdan Rymanowski.

Nie mam poczucia jakiejkolwiek porażki. Absolutnie. Uważam, że to było bardzo udane 10 lat. Jestem usatysfakcjonowany, zresztą ta wysoka ocena, którą mam, jak również, co tu wiele kryć, także zwycięstwo mojego następcy, prezydenta Nawrockiego, którego otwarcie poparłem w sposób zdecydowany, który był kandydatem tego samego obozu politycznego, którego byłem kandydatem – mówił dalej prezydent.

Jaki jest kontekst

Dziś jest ostatni dzień Andrzeja Dudy na urzędzie. W środę 6 sierpnia zaprzysiężona zostanie nowa głowa państwa – Karol Nawrocki. Kandydatura Andrzeja Dudy została wysunięta przez Prawo i Sprawiedliwość, gdy ruszał do wyborczej walki w 2015 roku, był nikomu nieznanym prawnikiem z Krakowa, który ku wielkiemu zdumieniu opiniotwórczych elit wygrał z ustępującym prezydentem Bronisławem Komorowskim. W 2020 roku pokonał zaś w wyborach Rafała Trzaskowskiego.

W OKO.press pisałiśmy:

Przeczytaj także: