Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Krystyna Garbicz zajęła drugie miejsce w doborowej stawce nominowanych dziewięciu reportaży prasowych z mediów, które uprawiają jeszcze ten szlachetny gatunek („Wyborcza”, „Pismo”, „Tygodnik Powszechny”, TVN24). Wygrał tekst z „Dużego Formatu” GW Anny Kiedrzynek „Pół godzinki dla rodzinki. Lekarz: Uciskam lekko. Reanimowanie człowieka w agonii to tortury”.

Działem reportażu w OKO.press kieruje Włodzimierz Nowak. W 2024 roku redagowane przez niego teksty Szymona Opryszka i Doroty Borodaj na Festiwalu Wrażliwym zdobyły także II nagrody w kategorii cykl reporterski.

Nagrodzony w tym roku reportaż Krystyny opowiada o Nastii, ukraińskiej żołnierce wziętej do niewoli w Mariupolu i o jej ojcu Ołeksandrze, poległym na froncie. Można go przeczytać tutaj:

Przeczytaj także:

W 2025 roku Festiwal Wrażliwy odbywał się pod hasłem WYBACZENIE. „Chcemy przyjrzeć się temu, co często blokuje nas w realizacji ważnych wspólnych celów. Na gruncie prywatnym, regionalnym i globalnym” – opisali organizatorzy (Fundacja Zostaw Swój Ślad) przedstawiając listę nominowanych.

Krystyna Garbicz pisze w OKO.press o wojnie w Ukrainie widzianej oczami zwykłych ludzi. Opisuje kolejne naloty, akcje ratunkowe, tragedie ludności i heroizm obrońców. Przedstawia opinie ukraińskich mediów, ekspertek i polityków, co ma szczególną wartość, bo w Polsce i w Europie patrzymy na Ukrainę z zewnątrz i widzimy mniej.

Korzysta ze swoich ukraińskich kontaktów także teraz, analizując atak rosyjskich dronów na Polskę.

Przeczytaj także:

Krystyna najbardziej precyzyjnie w polskich mediach śledzi, co dobrego i co złego spotyka uchodźców i uchodźczynie w Polsce, portretuje ich losy. Rzeczowo ocenia pomoc i wprowadzane jej ograniczenia. Razem z całą redakcją martwi się rosnącymi antyukraińskimi postawami Polek i Polaków, w czym swój udział mają politycy, nie tylko prawicy.

Dzięki Krystyna w imieniu OKO.press i z całą pewnością Czytelniczek i Czytelników. Witaju z nahorodoju!

Tutaj możesz przeczytać teksty Krystyny w OKO.press. Może ci to zająć trochę czasu, bo jest ich już 270.

Ustawę o bonie ciepłowniczym i zamrożeniu cen prądu dla gospodarstw domowych przewiduje zatrzymanie cen w IV kwartale 2025 r. na poziomie 500 zł za MWh netto.

Przepisy te znajdowały się w ustawie ułatwiającej rozwój energii wiatrowej. Była to pierwsza ustawa, którą po objęciu urzędu zawetował Karol Nawrocki.

Przeczytaj także:

Będzie tak, o ile Senat zaakceptuje a prezydent podpisze ustawę. Obecne przepisy legalizujące pobyt uchodźców wojennych wygasają 30 września. Pierwszą wersje ustawy zawetował prezydent Nawrocki.

Za tą wersją ustawy głosowało 227 posłów, 194 było przeciw, a siedmiu wstrzymało się od głosu.

Ustawy nie poparł PiS, gdyż nie przeszły jego poprawki dotyczące m.in. zaostrzenia kar dla osób nielegalnie przekraczających granicę, wprowadzenia kary za propagowanie „banderyzmu”, wydłużenia z 3 do 10 lat minimalnego okresu nieprzerwanego pobytu w Polsce wymaganego do uznania cudzoziemca za obywatela polskiego.

To właśnie brakiem tych rozwiązań prezydent Karol Nawrocki uzasadniał weto do poprzedniej wersji ustawy. Ale narzekał też, że nie zawierała ona obostrzeń dla 800+. Z pomysłem, by ograniczyć te wypłaty dla ukraińskich uchodźców wystąpił w kampanii wyborczej Rafał Trzaskowski. Miało to dać mu głosy wyborców coraz bardziej poddających się antyukraińskim nastrojom.

O uchwaleniu ustawy poinformowała natychmiast propaganda Kremla (normalnie o pracy polskiego Sejmu nie informuje).

W OKO.press pisaliśmy, że pomysł oparty jest na fałszywych założeniach i przysporzy Polsce więcej problemów niż korzyści:

Przeczytaj także:

47-letni Mariusz Haładyj jest obecnie prezesem Prokuratorii Generalnej. W piątkowym głosowaniu w Sejmie dostał 421 głosów. Głosowało 431 posłów. Prawo i Sprawiedliwość wycofało zgłoszoną wcześniej kandydaturę Tadeusza Dziuby, byłego wiceprezesa NIK, o czym poinformował z mównicy Jarosław Kaczyński.

Jaki jest kontekst?

Haładyj pracował w NIK w latach 2002-6. Był wiceministrem gospodarki w rządzie PO-PSL (2012-15). Następnie w rządzie PiS był wiceministrem rozwoju oraz wiceministrem przedsiębiorczości i technologii. Na stanowisko szefa Prokuratorii wskazał go w 2019 r. premier Mateusz Morawiecki. Kandydaturę Haładyja do NIK zarekomendował w Sejmie premier Donald Tusk.

W poniedziałek odbyło się publiczne wysłuchanie kandydatów na prezesa NIK. W przypadku tej instytucji odbyło się po raz pierwszy, ale w Sejmie tej kadencji stało się to już praktyką. Sejm przeprowadził je m.in. przed wyborem na stanowisko Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, szefa Krajowego Biura Wyborczego i Państwowej Komisji ds. przeciwdziałania wykorzystywaniu seksualnemu małoletnich.

NIK kontroluje działalność organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności. Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności i rzetelności.

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

„Sojusznicy stoją w solidarności z Polską, mamy deklaracje ze strony m.in. Holandii, Danii czy Zjednoczonego Królestwa dotyczące rozmieszczenia ich w Polsce. NATO będzie bronić każdej piędzi swojej ziemi” – mówił podczas piątkowej (12 września) konferencji prasowej naczelny dowódca wojsk NATO w Europie generał Alexus Grynkewich. Razem z Grynkewichem wystąpił sekretarz generalny NATO Mark Rutte.

„Zestrzeleniem dronów pokazaliśmy, że bronimy każdego kawałka Sojuszu. To była bardzo niebezpieczna sytuacja. Pytanie, jak daleko posunie się Rosja — podkreślam, że jesteśmy sojuszem obronnym, a nie ofensywnym” – mówił Rutte.

Rutte i Grynkewich przedstawili odpowiedź NATO na rosyjski nalot dronowy na Polskę, do którego doszło w nocy z 9 na 10 sierpnia. Jest nią uruchomienie w trybie natychmiastowym nowej formy zabezpieczania wschodniej flanki Sojuszu o nazwie Eastern Sentry, czyli Wschodnia Straż. Ma to być system wczesnego wykrywania i natychmiastowego przekazywania sobie nawzajem przez sojuszników danych o wszelkich zagrożeniach na niebie i na ziemi nadchodzących ze Wschodu. Mają temu towarzyszyć poważne inwestycje w infrastrukturę militarną na wschodniej flance NATO.

„Wydałem dzisiaj rozkaz, aby ”Eastern Sentry" już zaczął funkcjonować. Ściana antydronowa jest dostosowana do naszej strategii odstraszania. Wróciłem właśnie z państw bałtyckich, gdzie prowadziłem rozmowy o tym, jakie czujniki i jaki sprzęt są potrzebne do pełnego zabezpieczenia wschodniej flanki NATO — mówił Grynkewich.

W trakcie naruszenia przestrzeni Polski przyjęliśmy bardzo dobry sposób postępowania. Był on dobrze przemyślany, nie było w nim nic z improwizacji. Cały czas się uczymy, bo NATO jest instytucją uczącą się" – tak mówił Grynkewich o nocnej akcji myśliwców NATO nad Polską.

Jaki jest kontekst?

Nowa inicjatywa NATO jest bezpośrednią odpowiedzią na naruszenie w nocy z 9 na 10 września przez około 20 rosyjskich dronów polskiej przestrzeni powietrznej. W zwalczaniu dronów brały udział polskie i holenderskie myśliwce, włoski samolot rozpoznawczy i niemieckie baterie patriotów rozlokowane w rejonie lotniska Jasionka pod Rzeszowem. W wyniku akcji lotnictwa 3 lub 4 rosyjskie drony zostały zestrzelone. Pozostałe odnajdywano następnie w różnych miejscach w Polsce – większość w województwie lubelskim, ale także w województwach świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim i mazowieckim.

Przeczytaj także: