Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Od kilkudziesięciu godzin trwa podwyższanie wałów w podwrocławskiej Oławie i okolicznych miejscowościach. Fala na Odrze ma tu już 726 cm — tylko 40 cm mniej niż w 1997 roku. Maksymalny stan wody zostanie tu osiągnięty jutro rano i wyniesie około 750-770 cm. Czyli może przekroczyć poziom z 1997 roku.

Mieszkańcy Oławy od trzech dni bez przerwy pracują przy pakowaniu worków z piaskiem. Podwyższają wały przy osiedlu Zwierzyniec Duży, które jest położone pomiędzy Odrą a kanałami odpływowymi. Wały wzmacniane są także wzdłuż ulicy Rybackiej — Odra przechodzi w Oławie przez samo centrum miasta.

Studnie na ulicach powybijały już nad ranem. Służby przygotowują się do zamknięcia mostu przez Odrę.

Pełna samoorganizacja

Natalia przyjechała do Oławy pomóc rodzinie. Dwa dni temu wielka woda wdarła się do Dzierżoniowa, w którym mieszka.

„Prognozy dla Oławy też są nieciekawe, przelewa się u nas na Zaodrzu. Pytanie, czy wały wytrzymają, bo wszystko będzie szło w stronę Jelcza. Każdy zostaje, nikt nie chce się ewakuować, nawet mieszkańcy wsi przy zalanym polderze. Każdy będzie próbował sobie radzić na własną rękę” – mówi reporterowi OKO.press.

Punkt wydawania worków i piasku koordynują sami mieszkańcy. Lokalni restauratorzy dowożą jedzenie i wodę. O godzinie 17:30 dostarczono 2 tys. worków, ale brakuje piasku, którym można je wypełnić. Policja dba, żeby nikt nie podchodził zbyt blisko wałów. Poziom Odry od kilku godzin jest tak wysoki, że grożą osunięciem.

„Wujku, a po drugiej stronie to są tereny zalewowe?” – pyta 12-letni Kacper. „Nie, mieszkalne. To Zaodrze, ale tam się leje. W Zwierzyńcu też. Poziom wody od południa się nie podnosi, ale wały nasiąkają. Fala ma być długa, nie wiadomo, czy wytrzymamy” – odpowiada Piotr.

Zamknięte drogi, szkoły, przedszkola

Część ulic w centrum, m.in. ulica Rybacka, która leci wzdłuż rzeki, są zamknięte dla ruchu samochodowego. Mieszkańcy osiedla Zwierzyniec Duży dostali też możliwość ewakuacji. Jak dotąd skorzystało z niej kilkadziesiąt osób. W mieście zamknięte są szkoły, przedszkola i żłobki.

Pełna mobilizacja trwa też w okolicznych miejscowościach: Ścinawie, Siedlcach, Jelczu-Laskowice. Tu wszędzie ze względu na bliskość rzeki istnieje ryzyko podtopień.

Tylko w ciągu wczorajszej nocy poziom wody na Odrze w Oławie podniósł się o 1,5 metra. Jak wynika z prognoz IMGW, do jutra rana podniesie się o kolejne pół metra. Fala zbliża się więc do swojej wielkości kulminacyjnej i może przekroczyć poziom z 1997 roku. Trudno jednak porównywać sytuację z dziś z sytuacją powodzi z 1997. W ciągu niemal 30 lat, które upłynęły od tamtych wydarzeń, zrealizowano wiele inwestycji przeciwpowodziowych. W tym od 2010 roku, kiedy Oława także została zalana.

W poniedziałek wieczorem, ze względu na znaczne podniesienie poziomu wód w Odrze, wrocławski RZGW (Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej) podjął decyzję o uruchomieniu polderu zalewowego Oława-Lipki — część wody z Odry została przekierowana na okoliczne łąki. W związku z tym zamknięta została też droga wojewódzka nr 455 Jelcz- Laskowice – Oława.

Alarm powodziowy w Oławie i powiecie oławskim obowiązuje od niedzieli 15 września od godziny 17.

Rzeczniczka Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze powiedziała Polskiemu Radiu, że w wale zrobiony został przepust przy użyciu koparki należącej do miejscowego dewelopera. Spowodowało to zalanie ulicy Lubańskiej, Dworcowej i Sobieszowskiej, a także znajdujących się przy tych ulicach zabudowań mieszkalnych.

To czyn z 163 § 1 pkt. 2 kodeksu karnego: „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać zawalenia się budowli, zalewu albo obsunięcia się ziemi, skał lub śniegu, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.

Czy wały w Jeleniej Górze zniszczył deweloper?

O tym, że wały miały być niszczone koparką, informowali w mediach społecznościowych mieszkańcy Jeleniej Góry. Ich zdaniem odpowiadać miał za to właściciel kompleksu wypoczynkowego Holiday Park & Resort Cieplice Zdrój. Według mieszkańców deweloper miał rozkopywać wały przeciwpowodziowe, aby uchronić przed zalaniem swój kompleks wypoczynkowy.

Pojawiły się nawet nagrania ze zdarzenia:

Część internautów zaczęła dementować sugestię zawartą w filmie. „Ten jest film nakręcony z przystanku autobusowego. Koparka kopie przy torach kolejowych. Być może robi odpływ wody do rowu. Wały przeciwpowodziowe są jakieś 500-600m w lewo od tego miejsca” – napisał na platformie X użytkownik Jarek.

To nie wały, to ziemia po stawach

Po wejściu na stronę internetową kompleksu Holiday Park & Resort Cieplice Zdrój pojawia się komunikat:

„To, co widzimy na filmach, nie należy do systemu wałów przeciwpowodziowych. To, co było celem pracy koparki, to ziemia po stawach, które tam się znajdowały. Nie ma nic wspólnego z wałami przeciwpowodziowymi”.

To cytat z wypowiedzi prezydenta Jeleniej Góry Jerzego Łuźniaka dla portalu Salon24.pl

Internauci wstawili zdjęcia niskich wałów usypanych przez koparkę od strony sąsiadujących z kompleksem łąk:

Kompleks powstał na terenach zalewowych

Kompleks Holiday Park & Resort w Cieplicach miał powstać na terenie zalewowym, wcześniej były tam łąki.

Ośrodek miał zostać podtopiony już w sobotę 14 września, a więc przed główną falą powodziową, która wezbrała na rzekach Kamienna i Bóbr, i wylała na ulice Jeleniej Góry w niedzielę 15 września.

We wtorek 17 września 2024 przewodnicząca KE Ursula von der Leyen przedstawiła propozycję składu Komisji w nowej kadencji. Polak, Piotr Serafin, ma zostać komisarzem do spraw budżetu Unii Europejskiej, zwalczania oszustw budżetowych i administracji publicznej.

To stanowisko, o które zabiegał dla Polski Donald Tusk.

„Pieniądze, kadry i...”

Wkrótce po wystąpieniu von der Leyen polski premier napisał na portalu X (dawniej Twitter): „Mocny portfel dla polskiego komisarza Piotra Serafina: budżet, administracja publiczna i zwalczanie oszustw. Czyli, mówiąc prościej: pieniądze, kadry i to, co lubimy najbardziej”.

Ostatnie zdanie to oczywiste nawiązanie do rozliczeń z rządami Prawa i Sprawiedliwości.

W poniedziałek 16 września 2024 szefowa Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola poinformowała, że otrzymała wnioski o uchylenie immunitetów czterem politykom. Chodzi o Mariusza Kamińskiego, Macieja Wąsika, Michała Dworczyka i Adama Bielana. Wnioski muszą teraz zostać ocenione pod względem formalnym.

Kandydaci na komisarzy będą teraz przesłuchiwani przez Parlament Europejski, który następnie musi zatwierdzić skład Komisji.

W swojej drugiej kadencji von der Leyen miałaby sześcioro zastępców. Byliby to: Kaja Kallas (Estonia), Henna Virkunnen (Finlandia), Stephane Sejourne (Francja), Teresę Ribera (Hiszpania), Roxana Minzatu (Rumunia) i Raffaele Fitto (Włochy).

W obecnym składzie nie ma np. komisarza ds. Zielonego Ładu. Za praworządność ma odpowiadać Michael McGrath z Irlandii.

Węgrom von der Leyen przydzieliła zdrowie i zwierzęta. Obszar, którego „tak naprawdę nikt nie chciał” – skomentował portal Politico. Od czasu niesławnej wizyty Viktora Orbana w Moskwie w Unii Europejskiej zapadła nieformalna decyzja o izolacji Węgier i obniżaniu rangi stanowisk, jakie przypadają temu państwu.

Polski komisarz będzie raportował bezpośrednio do von der Leyen

Polsce przypadła teka komisarza ds. budżetu, zwalczania oszustw i administracji publicznej.

„Będzie on podlegał bezpośrednio mnie i będzie się koncentrował na przygotowaniu kolejnego długoterminowego budżetu oraz zapewnieniu, że będziemy mieć nowoczesną instytucję, która będzie w stanie sprostać oczekiwaniom Europejczyków” – powiedziała von der Leyen o Piotrze Serafinie. Serafin to od lat jeden z najbliższych współpracowników Donalda Tuska.

Wcześniej pojawiały się doniesienia, że Polsce mogłaby przypaść teka komisarza ds. obrony lub ds. rozszerzenia. Tę pierwszą otrzymał Litwin Andrius Kubilius, drugą – Słowenka Marta Kos

Mniej kobiet w Komisji Europejskiej

Przewodnicząca Komisji powiedziała, że „intensywnie pracowała” z państwami członkowskimi nad zapewnieniem równowagi płci w Komisji. Jednak udało jej się osiągnąć tylko 40 procent kobiet i 60 procent mężczyzn w nowym składzie KE.

Chociaż zauważyła, że jest to wciąż poprawa, dodała, że „choć wiele osiągnęliśmy, wciąż jest tak wiele do zrobienia”.

Priorytety kadencji

Ursula von der Leyen określiła sześć priorytetów, które mają definiować jej drugą Komisję:

• wzmocnienie technologii, bezpieczeństwa i demokracji;
• solidniejsza strategia przemysłowa;
• dalszy rozwój regionów Europy poprzez politykę spójności;
• zwiększenie dobrobytu społecznego poprzez szkolenia;
• obrona europejskiego modelu społecznego;
• bardziej dynamiczne relacje zewnętrzne.

"Skontaktowaliśmy się z Jerzym Owsiakiem jako najwybitniejszym w świecie specjalistą od szybkiej i dobrej pomocy dla ludzi — powiedział premier Donald Tusk podczas wspólnej konferencji z szefem WOŚP.

Już wczoraj Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy zapowiedziała, że przekaże 40 mln zł na pomoc dla powodzian.

„Z tych środków będziemy kupowali to, co jest na listach samorządowców, publikowanych w internecie. Pierwszy transport już za chwilę wyjeżdża z Warszawy. W koordynacji z panem wojewodą, panem ministrem ustalamy, gdzie te transporty zostaną skierowane” — mówił na konferencji z premierem Jerzy Owsiak.

Zbiórka na sprzęt medyczny do zalanych szpitali

Szef WOŚP ogłosił także otworzenie specjalnego konta, na którym będą zbierane pieniądze na dalszą pomoc dla powodzian.

„Ta zbiórka ma także zebrać fundusze na zakup sprzętu medycznego do zalanych szpitali. Tylko w trzech ze wszystkich zalanych miejsc, czyli w Nysie, Kłodzku, Głochołazach, w tamtejszych szpitalach było sprzętu za 10 680 979 złotych. Ten sprzęt trzeba będzie teraz odkupić” – mówił Owsiak.

Zapowiadana przez WOŚP pomoc jest planowana długofalowo. „Jeżeli zebrane pieniądze nie zostaną wydane na bieżące potrzeby, to one będą czekały, jak w banku szwajcarskim, by kupić sprzęt za pół roku, za rok” — tłumaczył Owsiak.

Zbiórkę Wielkiej Orkiestry Świątecznej pomocy można wesprzeć wpłatą na konto o numerze 12 1140 1010 0000 5244 4400 1043.