Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Co się wydarzyło?

Hamas uwolnił dziś kolejnych trzech zakładników przetrzymywanych od 16 miesięcy.

To Ohad Ben Ami (56 l.), Eli Sharabi (52 l.) i Or Levy (34 l.). Wszyscy trzej zostali porwani 7 października 2023 roku, kiedy Hamas zaatakował Izrael.

56-leteni Eli Sharabi, przebywał wtedy w swoim domu w kibucu Beeri z żoną i dwiema nastoletnimi córkami. Uzbrojeni bojownicy Hamasu zastrzelili psa, pojmali Sharabiego i jego brata, a żonę i córkę zamknęli w tzw. bezpiecznym pokoju (rodzaj schronu), który podpali. Rodzina Sharabiego zginęła, a jego brat Yossi zmarł w palestyńskiej niewoli.

52-letni Ohad Ben Ami został uprowadzony wraz żoną Raz Ben Ami także z kibucu Beeri. Żona Ben Amiego została uwolniona podczas tygodniowego rozejmu w listopadzie 2023 r.

34-letni Or Levy i jego żona Einav Levy pojechali na festiwal muzyczny Supernova, zostawiając dwuletniego syna Almoga z dziadkami. Kiedy bojownicy Hamasu zaatakowali festiwal, Levy wraz z żoną próbowali ukryć się przed strzelaniną w betonowym pomieszczeniu, nazwanym później “bunkrem śmierci”. Tam Einav została zamordowana, a Or wzięty do niewoli.

Moment uwolnienia zakładników był transmitowany na żywo. Or Levy, Eli Sharabi i Ohad Ben Ami zostali zaprezentowani na specjalnej scenie ustawionej na placu w Deir al-Balah w Strefie Gazy. Strzegły jej białe pickupy z zamontowanymi karabinami maszynowymi.

Na scenie umieszczono duży baner, na którym widniał znak pięści z palestyńską flagą.

Trzej szczupli i bladzi mężczyźni stali na niej pomiędzy zamaskowanymi bojownikami uzbrojonymi w karabiny. Ich stan wydawał się gorszy, niż stan 18 zakładników uwolnionych dotąd przez Hamas na mocy uzgodnionego w styczniu rozejmu.

– powiedziała Channel 13 News teściowa Ohada Ben Amiego, Michala Cohen, która wraz z bliskimi Ben Amiego obserwowała transmitowaną ceremonię przekazania zakładników w ich rodzinnym kibucu Beeri.

Trzej mężczyźni zostali przekazani pracownikom Czerwonego Krzyża i wsiedli do białych, oznakowanych samochodów należących do organizacji humanitarnej. Izraelska armia odebrała ich w bazie wojskowej w pobliżu Re’im, gdzie przejdą wstępne badania, a następnie zostaną przewiezieni go szpitali Ichilov i Sheba w środkowym Izraelu.

Jaki jest kontekst?

To piąta wymiana zakładników między Izraelem a Hamasem od czasu podpisania rozejmu 19 stycznia 2025 roku.

W zamian za uwolnienie kolejnych trzech zakładników przez Hamas, Izrael uwolni dziś 183 palestyńskich więźniów. Niektórzy z nich zostali skazani za udział w atakach, w których zginęły dziesiątki osób. Osiemnastu z nich odsiaduje wyroki dożywocia.

Jak podaje AFP, do końca lutego, czyli w pierwszej fazie porozumienia o zawieszeniu broni ma zostać uwolnionych łącznie 33 zakładników (z których ośmiu według Izraela nie żyje) w zamian za około 1900 Palestyńczyków przetrzymywanych przez Izrael.

Poczynione ustalenia oraz samo zawieszenie broni wydaje się jednak niepewne po zaprzysiężeniu Donalda Trumpa.

W minionym tygodniu Trump zapowiedział potencjalne przejęcie Strefy Gazy przez Stany Zjednoczone, wysiedlenie Palestyńczyków do innych krajów i przekształcenie Strefy Gazy w „Riwierę Bliskiego Wschodu”.

„Nie spieszymy się z tym” – powiedział w piątek Trump reporterom w Białym Domu.

Premier Izraela Benjamin Netanjahu, który we wtorek spotkał się z prezydentem USA w Waszyngtonie, poparł wizję Trumpa dotyczącą Gazy, nazywając ją „niezwykłym” planem.

Plan Trumpa na Strefę Gazy został odrzucony przez kraje arabskie, organizacje palestyńskie, w tym Hamas, a także samych Palestyńczyków, którzy zapowiedzieli, że sami odbudują swoje domy i restauracje.

Inne teksty OKO.press na ten temat:

Co się wydarzyło

W czwartek premier Izraela gościł w prawicowym serwisie informacyjnym Channel 14.

Na pytanie o jego stosunek do warunku normalizacji sytuacji na Bliskim Wschodzie, jakim byłoby powstanie niepodległej Palestyny, premier Izraela stwierdził, że „nie zgodzi się na nic, co zagrozi Państwu Izrael”.

„Zwłaszcza nie państwo palestyńskie. Po 7 października? (2023 roku, dzień ataku Hamasu na Izrael – przyp. red.) Wiesz, co to było? Istniało państwo palestyńskie, nazywało się Gaza. Gaza, rządzona przez Hamas, była państwem palestyńskim — i zobacz, co z tego wyszło — mamy największą masakrę od czasu Holokaustu” — stwierdził, ponownie odrzucając możliwość utworzenia państwa palestyńskiego.

Netanjahu mówił także o możliwej normalizacji stosunków z Arabią Saudyjską, przewidując szybkie osiągnięcie porozumienia.

„Myślę, że pokój między Izraelem a Arabią Saudyjską nie tylko jest możliwy, ale wręcz nieunikniony” – powiedział.

Jednak saudyjskie ministerstwo spraw zagranicznych odrzuciło narrację Netanjahu, podkreślając, że normalizacja stosunków z Izraelem nie wchodzi w grę, dopóki nie zostanie utworzone państwo palestyńskie. To jednak Netanjahu konsekwentnie ignoruje.

Wywiad odbył się w Waszyngtonie, gdzie Netanjahu wystąpił wspólnie z prezydentem USA Donaldem Trumpem na konferencji prasowej.

Podczas wydarzenia Trump oznajmił, że USA „przejmą kontrolę” nad Gazą i przesiedlą Palestyńczyków w ramach niezwykłego planu odbudowy, który – według niego – mógłby zamienić Strefę Gazy w „Riwierę Bliskiego Wschodu”.

Jaki jest kontekst

Wywiad z Netanjahu miał miejsce w Waszyngtonie, gdzie premier Izraela spotkał się z prezydentem USA Donaldem Trumpem.

Podczas wydarzenia Trump oznajmił, że USA „przejmą kontrolę” nad Gazą i przesiedlą Palestyńczyków w ramach niezwykłego planu odbudowy, który – według niego – mógłby zamienić Strefę Gazy w „Riwierę Bliskiego Wschodu”.

Arabia Saudyjska odrzuciła amerykańską propozycję dotyczącą przesiedlenia Palestyńczyków ze Strefy Gazy. Choć Trump twierdził, że pomysł spotkał się z aprobatą przywódców regionu, od momentu jego ogłoszenia sprzeciw wyraziły m.in. Egipt, Jordania, Katar i Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Czytaj więcej tekstów OKO.press

Co się wydarzyło

W Gdańsku trwa spotkanie komisarzy UE z polskim rządem z okazji sprawowanej przez Polskę sześciomiesięcznej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Po spotkaniu premier Donald Tusk i przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen wystąpili na wspólnej konferencji prasowej.

Tusk mówił przede wszystkim o bezpieczeństwie. „Idea Unii Europejskiej przestała być abstrakcją. Nasze decyzje dotykają życia i interesów milionów ludzi i dlatego, jeśli coś budzi polityczne emocje, nadzieje i niepokój, to jest to, że ludzie muszą wiedzieć, że Unia Europejska jest od tego, żeby oni czuli się bezpieczni” – mówił.

Premier mówił też o migracji i podkreślił, że Polska przyjęła 2 mln uchodźców z Ukrainy.

„Polska nie będzie implementowała paktu migracyjnego w sposób, który spowodowałby jakiekolwiek dodatkowe kwoty migrantów w Polsce” – powiedział. „Jesteśmy gotowi współpracować z każdym na rzecz ochrony Europy przed nielegalną migracją, natomiast Polska nie będzie przyjmowała żadnych kolejnych ciężarów. Wzięliśmy na swoje barki i tak więcej, niż ktokolwiek mógł przypuszczać” — podkreślił Tusk.

Dodał, że kwestia bezpieczeństwa ma bardzo praktyczny wymiar, jeśli chodzi o ochronę wschodniej granicy. „Każdy, kto gości w Polsce i w sposób brutalny narusza prawo, będzie deportowany z Polski. W najbliższych dniach te decyzje będą miały swój praktyczny wymiar” – dodał Tusk.

„To nie jest regularna migracja. To próba wywierania nacisku na Polskę. Postrzegamy to jako zagrożenie hybrydowe, którego dopuszcza się Rosja i Białoruś na wschodniej granicy Polski” – mówiła szefowa KE.

„To my, Europejczycy musimy zdecydować, kto przybywa do Europy i w jakich okolicznościach, a nie przemytnicy i handlarze, a na pewno nie Łukaszenka i Putin”.

Tusk mówił też o Zielonym Ładzie i cenach energii. „W Europie nie może zapaść żadna decyzja, która spowoduje wzrost cen energii. Wszyscy musimy być skoncentrowani na tym, aby podejmować decyzje, których bezpośrednim efektem będzie obniżenie cen energii” – podkreślił premier.

Jaki jest kontekst

Jak pisała w OKO.press Paulina Pacuła, pakt migracyjny to już przyjęta i obowiązująca regulacja, którą państwa członkowskie mają obowiązek wdrożyć jak każde inne europejskie prawo.

W ramach zaostrzania narracji antymigracyjnej pojawiają się też takie zapowiedzi, jak ta ze strategii migracyjnej: że Polska będzie domagała się prawa do czasowego i terytorialnie ograniczonego zawieszania prawa do azylu. Rząd twierdzi, że propozycja ta spotkała się z szerokim poparciem w gronie państw członkowskich.

„Niebawem wybory prezydenckie. Zaostrzając narrację na temat migracji, Donald Tusk próbuje wybić z ręki oręż Prawu i Sprawiedliwości. Wiadomo, że PiS planuje z imigracji do Polski uczynić główny temat swojej kampanii prezydenckiej, bo nie ma w tej chwili innych tematów. Tusk zapewne uznał, że jeżeli użyje twardego języka w sprawie migracji, to może zdezorientuje nieco wyborców PiS-u” – oceniał Michał Kobosko europoseł Polski 2050.

Unijni komisarze na czele z szefową KE Ursulą von der Leyen przyjechali do Polski ze względu na sprawowaną przez nasz kraj sześciomiesięczną prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Takie spotkanie odbywa się tradycyjnie w każdym kraju, który sprawuje prezydencję.

W piątek rano Donald Tusk powitał gości w Europejskim Centrum Solidarności. W powitaniu uczestniczyli również prezydent miasta Aleksandra Dulkiewicz oraz były prezydent, legenda Solidarności Lech Wałęsa.

Czytaj inne teksty OKO.press

Co się wydarzyło

„Co z kryzysem klimatycznym, który już teraz zabija obywatelki i obywateli Polski? Co z solidarnością z ludźmi i ofiarami katastrofy klimatycznej? Panie Premierze, ma Pan wnuki, dzieci i rodzinę. Co z solidarnością z nimi? I wszystkimi ludźmi, którzy cierpią z powodu uporczywej bezczynności rządu?” – pyta Łukasz Stanek, który zablokował rządową kolumnę samochodów w Gdańsku.

Zdaniem protestujących Tusk ignoruje ich wezwanie do rozmowy o postulatach dotyczących przekazania środków z autostrad na regionalne koleje i autobusy. „Zamiast tego kontynuuje politykę szkodzenia wszystkim poza najbogatszymi” – wskazują aktywiści.

„Premier rozwija Pendolino i dofinansowuje samochody elektryczne, podczas gdy 6 mln Polek i Polaków przez wykluczenie transportowe ma codzienne problemy z dojazdem do szkoły, pracy czy lekarza. Dofinansowuje gigantycznie emisyjne autostrady, podczas gdy setki powodzian nie wie, czy odbudowywać swoje domy, zagrożone zalaniem przy kolejnych powodziach, które będą pojawiać się coraz częściej” – mówi Filip Gajer, mieszkaniec Gdańska.

Jaki jest kontekst

Unijni komisarze na czele z szefową KE Ursulą von der Leyen przyjechali do Polski ze względu na sprawowaną przez nasz kraj sześciomiesięczną prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Takie spotkanie odbywa się tradycyjnie w każdym kraju, który sprawuje prezydencję.

Kolegium komisarzy przyleciało do Gdańska w czwartek wieczorem. Premier Donald Tusk wraz z większością przedstawicieli rządu udał się do Gdańska pociągiem.

W piątek rano Donald Tusk powitał gości w Europejskim Centrum Solidarności. W powitaniu uczestniczyli również prezydent miasta Aleksandra Dulkiewicz oraz były prezydent, legenda Solidarności Lech Wałęsa.

Przed siedzibą ECS w piątek od rana trwają protesty różnych środowisk. NSZZ „Solidarność” protestuje przeciwko Zielonemu Ładowi, a w czwartek w nocy aktywiści Greenpeace wyświetlili hasło na budynku ECS o przyjęciu traktatu oceanicznego. Ma on przyspieszyć działania na rzecz ochrony oceanów oraz odbudowy ekosystemów morskich na obszarach poza jurysdykcją państw.

Czytaj więcej tekstów OKO.press

Co się wydarzyło

W czwartek prezydent Donald Trump ogłosił nominację Thomasa Rose'a na nowego ambasadora USA w naszym kraju.

„Thomas jest szanowanym biznesmenem i komentatorem, który przez prawie dekadę prowadził udany program radiowy w Sirius XM i pełnił funkcję wydawcy i dyrektora generalnego ”The Jerusalem Post„. Zadba o to, aby nasze interesy były reprezentowane w Polsce i zawsze stawiał Amerykę na pierwszym miejscu” – napisał Trump na swoim portalu społecznościowym Truth Social.

Nowy ambasador podziękował Trumpowi i zapewnił, że będzie zagorzale reprezentował USA i „wspaniałego Donalda Trumpa”. „Jeśli moja kandydatura zostanie zatwierdzona, każdego dnia będę robił wszystko, co w mojej mocy, aby promować, bronić i wspierać interesy Stanów Zjednoczonych i naszego wspaniałego prezydenta Donalda Trumpa” – oświadczył na platformie X Thomas Rose.

Rose przez amerykańskich publicystów był określany jako „żarliwy konserwatysta, zagorzały syjonista i ortodoksyjny Żyd”. Jest też częstym komentatorem spraw dotyczących Izraela i Bliskiego Wschodu, gdzie ostro krytykował prezydenta Bidena za „opuszczenie” Izraela i „propalestyńskie sympatie”.

Rose oprócz tego, że pełnił funkcję głównego stratega i starszego doradcy wiceprezydenta Mike'a Pence'a, to w przeszłości wypowiadał się również na temat polskiego rządu i prezydenta.

Jaki jest kontekst

Rose w programie radiowym Sirius XM powiedział w czwartek, że likwidowana przez Trumpa i Elona Muska amerykańska agencja pomocowa USAID to „największa operacja prania pieniędzy Demokratów w historii”.

Krytykował zmiany wprowadzone przez rząd Tuska w mediach publicznych, a także podkreślał, że polskie władze podziemne nie były zaangażowane w tłumienie powstania w getcie warszawskim — jak mylnie stwierdziła dziennikarka NBC Andrea Mitchell — lecz stawiały opór Hitlerowi.

Pod koniec stycznia — w dniu zaprzysiężenia Donalda Trumpa — Rose mówił o relacjach USA z prezydentem Andrzejem Dudą i rządem byłego premiera Mateusza Morawieckiego.

„Bez wątpienia prezydent Trump miał znakomite relacje z premierem Morawieckim, prezydentem Dudą, który brał udział w budowaniu silnych dwustronnych relacji” — mówił na antenie telewizji wPolsce24.

Na zaproszenie europosła Adama Bielana (PiS) był gościem w Warszawie na Dniach Studyjnych EKR w grudniu 2024 roku. Obaj politycy dobrze się znają. Rose debatował też w panelu Michała Karnowskiego na tej konferencji, potem udzielił wywiadu.

Czytaj więcej tekstów OKO.press