Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Oto najważniejsze wydarzenia poniedziałku, 27 maja:

Rząd ogłosił założenia „Tarczy Wschód”

18 maja premier Donald Tusk zapowiedział podjęcie nowych działań w zakresie bezpieczeństwa Polski, mówiąc o jego czterech wymiarach. Czwartym ma być zapora na wschodniej granicy, ale nie ta zatrzymująca migrantów, tylko armię wroga. Chodzi o fortyfikacje i obiekty obronne wzdłuż granicy.

W poniedziałek szczegóły czwartego wymiaru, nazywanego „Tarczą Wschód” przedstawili podczas wspólnej konferencji prasowej szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz oraz wiceministrowie Cezary Tomczyk i generał Wiesław Kukuła.

Nowe taśmy ziobrystów

TVP Info opublikowała nowe taśmy nagrane przez Tomasza Mraza. Marcin Romanowski, były wiceminister sprawiedliwości za rządów PiS nazywa na nich Kornela Morawieckiego „ruskim agentem” a Mateusza Morawieckiego „nie wiem jakim, niemieckim”. Mówi też o „bańkach” dla szefów prawicowych mediów.

Rosyjscy dyplomaci dostali „areszt wojewódzki”

Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski ogłosił, że dyplomaci rosyjscy zostaną objęci restrykcjami w związku z hybrydowym atakiem Rosji na kraje Unii Europejskiej:

• Dyplomaci urzędujący w ambasadzie Rosji będą mogli poruszać się tylko po województwie mazowieckim – ma to nie dotyczyć jedynie ambasadora.
• Rosyjscy konsulowie będą mogli poruszać się wyłącznie w obrębie tego województwa, w którym funkcjonuje ich konsulat. Rosyjskie konsulaty znajdują się w Krakowie, Gdańsku i Poznaniu.

Wzrosła liczba ofiar rosyjskiego ataku na Charków

Nie mniej niż 18 osób zginęło, a 48 zostało rannych w wyniku rosyjskiego ataku rakietowego na Charków. 5 osób wciąż jest poszukiwanych przez ratowników. Rosyjski pocisk trafił w pełen ludzi hipermarket budowlany „Epicentr”.

Opublikowane przez TVP Info nagrania to dwie rozmowy Tomasza Mraza z Marcinem Romanowskim, byłym zastępcą Zbigniewa Ziobry w ministerstwie sprawiedliwości.

W pierwszej z nich Romanowski i Mraz wyliczają nazwiska szefów prawicowych mediów, które miały otrzymać pieniądze z Funduszu Sprawiedliwości. Padają nazwiska Sakiewicz, Pospieszalski, Lisicki i Rydzyk. Wymieniane są różne kwoty – mowa o 400 tysiącach, następnie o „bańce”. Z kontekstu nie da się jednak całkowicie jednoznacznie ustalić, które media miały dostać jaką kwotę – jedynie Jan Pospieszalski zdążył już ogłosić w serwisie X, że „bezpośrednio nie był” beneficjentem Funduszu Sprawiedliwości, była nim jednak jego fundacja.

Druga taśma to zapis rozmowy Romanowskiego i Mraza o konfliktach wewnątrz obozu prawicy. Może pochodzić już z okresu tuż po utracie władzy przez PiS – bo Romanowski żali się, że „Borys jeszcze pozostaje na stanowisku” (prawdopodobnie chodzi o związanego z Mateuszem Morawieckim b. szefa Polskiego Funduszu Rozwoju Pawła Borysa) i lęka się, że prokurator zapuka mu do drzwi o 6 rano (co za rządów PiS byłoby raczej mało prawdopodobne). Mowa też o „zarzutach za rakietę”, które miałby usłyszeć Mariusz Błaszczak, były szef MON.

Zdecydowanie najostrzejsza jest jednak wypowiedź Romanowskiego o Mateuszu i Kornelu Morawieckich.

„Gość po prostu chce zostać liderem łże-prawicy, nie. Tak jak jego tatuś – ruski agent, a on nie wiem jaki niemiecki, albo jedno i drugie ” – tak mówi Romanowski o byłym premierze i jego ojcu, założycielu „Solidarności Walczącej”. Wydaje się też, że obaj rozmówcy sugerują sobie nawzajem rzekome powiązanie Morawieckiego z nową władzą.

W poniedziałek 27 maja w Charkowie ogłoszono dzień żałoby. W sobotę popołudniu rosyjska armia uderzyła z powietrza w hipermarket budowlany „Epicentr”. Według Ołeha Syniehubowa, szefa charkowskiej administracji wojskowej, wskutek ataku

Charkowska prokuratura obwodowa podaje, że zginąć miało 17 osób. Wśród zabitych są 12-letnia dziewczynka i 17-letni chłopak.

Śledczy ustalili, że w centrum eksplozji podczas ataku na hipermarket znajdowało się co najmniej 20 osób.

Sklep był bardzo duży. Rozebrano 55 proc. gruzów. Z niektórych ciał prawie nic nie zostało. Służby zidentyfikowały 13 osób. W niektórych przypadkach próbki biologiczne pobierano u dzieci, ponieważ były najbliższymi krewnymi ofiar.

Państwowa Służba ds. Sytuacji Nadzwyczajnych przerywa prace podczas alarmów przeciwlotniczych. Rosyjskie wojsko nie raz stosowało taktykę podwójnego uderzenia: atakowało to samo miejsce, a celem były służby ratownicze.

Ukrainie brakuje obrony

Natomiast rosyjska agresja nie ustaje. W poniedziałek Rosja zbombardowała przedsiębiorstwo cywilne w dzielnicy chołodnohirskiej w Charkowie. 12 osób zostało rannych, jedna kobieta zginęła.

Rosjanie zaatakowali też południe kraju, m.in. obwód mikołajowski. W Snihuriwce uderzenie spowodowało pożar w kawiarni, sklepie samochodowym i serwisie opon.

Na północy Ukrainy wroga armia atakowała przygraniczne wioski obwodu czernihowskiego. Rosjanie zrzucili ładunki wybuchowe z drona na budynek rolniczy. Oprócz tego z artylerii ostrzelano wieś w osadzie semeniwskiej. Dwie osoby zostały ranne.

27 maja podczas wizyty do Hiszpanii prezydent Zełenski powiedział, że

W maju wykorzystali 3200 sztuk.

Ukrainie brakuje obrony przeciwlotniczej, żeby obronić swoje miasta. Według prezydenta Ukraina potrzebuje co najmniej siedmiu dodatkowych systemów obrony powietrznej Patriot, z których dwa potrzebne są dla obrony Charkowa (miasto znajduje się 40 km od granicy z Rosją). Systemy obronne uniemożliwiłyby rosyjskim samolotom podlatywanie na tyle blisko, by mogły przeprowadzać ataki.

Prokuratura Krajowa poinformowała, że prowadzi obecnie dwa śledztwa dotyczące podpaleń – pierwsze związane jest z pożarem hali targowej przy ulicy Marywilskiej w Warszawie, drugie obejmuje grupę osób podejrzanych o zamiar dokonania podpaleń. Z tą drugą sprawą związane są najprawdopodobniej odnalezione przez służby w jednym z dużych obiektów handlowych urządzenia pozwalające na zdalne wywołanie pożarów (zmodyfikowane zapalniki radiowe do fajerwerków).

„W drugim z prowadzonych postępowań aktualnie pięciu podejrzanym ogłoszono zarzut udziału w zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu popełnianie przestępstw o charakterze terrorystycznym. Na wniosek prokuratora sąd zastosował środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec wszystkich podejrzanych” – poinformował prok. Karol Borchólski z Prokuratury Krajowej.

Ogłosiłem przed chwilą polską decyzję w związku z udziałem Rosji w wojnie hybrydowej przeciwko Unii Europejskiej i Polsce. Zostaną wprowadzone restrykcje na poruszanie się rosyjskich dyplomatów po naszym kraju – ogłosił w Brukseli, po spotkaniu z szefami MSZ krajów UE minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski.

Mamy dowody na udział państwa rosyjskiego w autoryzowaniu dywersji, także w naszym kraju. Mamy nadzieję, że Federacja Rosyjska potraktuje to jako bardzo poważny sygnał ostrzegawczy" – mówił Sikorski.

„To jest kampania prowadzona w całej Unii Europejskiej. U nas doszło do aresztowania człowieka, który o mało co nie przeprowadził ataku dywersyjnego, a mamy kolejnych podejrzanych” – podkreślił szef MSZ.

Restrykcje mają wyglądać następująco:

• Dyplomaci urzędujący w ambasadzie Rosji będą mogli poruszać się tylko po województwie mazowieckim – ma to nie dotyczyć jedynie ambasadora.
• Rosyjscy konsulowie będą mogli poruszać się wyłącznie w obrębie tego województwa, w którym funkcjonuje ich konsulat. Rosyjskie konsulaty znajdują się w Krakowie, Gdańsku i Poznaniu.

Rosyjska ambasada ma otrzymać w tej sprawie stosowną notę z MSZ.