Wybory samorządowe

Oto najważniejsze wydarzenia z dnia 17 kwietnia 2024 roku:

Rosyjski atak na Czernihów. Co najmniej 13 ofiar

W środę rano Rosjanie uderzyli w budynek użyteczności publicznej w Czernichowie. Pod gruzami znajdują się ludzie. „Moje kondolencje dla ich bliskich. Niestety liczba ofiar może wzrosnąć. Nic takiego nie miałoby miejsca, gdyby Ukraina otrzymała wystarczającą liczbę systemów ochrony przeciwlotniczej i gdyby świat wykazał determinację, by kontrować rosyjski terror. Terroryści mogą zabijać, jeśli najpierw zastraszą tych, którzy ten terror mogą powstrzymać. Determinacja ma znaczenie. Wsparcie ma znaczenie. Ukraińska determinacja jest wystarczająca. Potrzebujemy takiej samej determinacji naszych partnerów, która w konsekwencji oznacza odpowiednie wsparcie” – napisał w mediach społecznościowych ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski.

Po południu ofiar śmiertelnych znaleziono już przynajmniej 13, a rannych – 61 osób. Według pełniącego obowiązki mera miasta Ołeksandra Łomako celem ataku był „siedmiopiętrowy budynek użyteczności publicznej”.

Ustawy pomocowe dla Ukrainy trafią pod obrady Kongresu

Mike Johnson, spiker Izby Reprezentantów, poinformował republikańskich kongresmenów, że teksty ustaw pomocowych dla Ukrainy, Izraela i Tajwanu jeszcze w środę — jak podaje Reuters — trafią pod obrady Kongresu.

Izba Reprezentantów ma zająć się też ustawą pozwalającą na użycie zamrożonych rosyjskich aktywów do finansowania pomocy dla Ukrainy.

Głosowanie nad projektami ma zostać przeprowadzone w sobotę 20 kwietnia 2024 roku. Zapowiedź daje nadzieję na odblokowanie pakietu pomocy militarnej dla Ukrainy przed końcem tego tygodnia.

Republikanie zablokowali pomoc dla Ukrainy, a z Kijowa płyną dramatyczne głosy, że bez niej będzie trudno bronić się dalej. 6 grudnia 2023 roku Senat USA odmówił rozpoczęcia debaty nad zaproponowanym przez prezydenta Joe Bidena pakietem pomocy. Dotychczas przyznane fundusze na wsparcie broniącego się przed rosyjską agresją kraju skończyły się w styczniu 2024 roku.

Teraz Izba Reprezentantów USA zajmie się osobno pakietami wsparcia dla Ukrainy, osobno dla Izraela i osobno dla Tajwanu. Według agencji Reutera pakiety pomocowe miałyby zawierać podobne kwoty, jak w senackiej wersji projektu. Byłoby to 60 mld dolarów na pomoc dla Ukrainy i 14 mld dla Izraela. O tym, dlaczego Republikanie blokują pomoc dla Ukrainy, Adam Leszczyński pisał w OKO.press tutaj:

Duda spotyka się z Trumpem w Nowym Jorku

Andrzej Duda i Donald Trump spotykają się w środę w Nowym Jorku, w Trump Tower. W Polsce spotkanie to uznawane jest za kontrowersyjne. Trump wielokrotnie wypowiadał się publicznie przeciwko pomocy wojskowej dla Ukrainy. Jest głównym hamulcowym przekazania Ukrainie pomocy wartej 60 mld dolarów, którą blokuje amerykański kongres pod kontrolą Republikanów.

Rzecznik amerykańskiego Departamentu Stanu tak komentuje spotkanie Dudy i Trumpa: "Nie mam komentarza do tej sprawy, poza tym, że od lat w okresie wyborczym w USA zagraniczne rządy nawiązywały kontakty z kandydatami głównych partii, podobnie jak amerykańscy dyplomaci i przywódcy często nawiązują kontakt z przywódcami zagranicznej opozycji”.

„Mnie się w głowie w ogóle nie mieści, że prezydent Duda się na coś takiego decyduje, bo to nawet nie chodzi już o mieszanie się w wewnętrzne sprawy amerykańskie, po prostu nie przystoi pewne zachowanie, zresztą Trump robił to samo, spotykał się z Dudą w trakcie kampanii w Polsce” – mówił dziś rano w Polsat News minister sportu Sławomit Nitras.

Korespondent radia RMF FM w Stanach Zjednoczonych Paweł Żuchowski uważa, że spotkanie może wpłynąć na wizerunek prezydenta Dudy, ale nie powinni sprawić problemów w stosunkach polsko-amerykańskich.

W Nowym Jorku polski prezydent odbędzie też oficjalne spotkania z sekretarzem generalnym ONZ Antonio Gutteresem i z przewodniczącym Zgromadzenia Ogólnego ONZ Dennisem Francisem.

„Potem przemieszczamy się do Vancouver w Kanadzie, będzie spotkanie z premierem Justinem Trudeau. Będziemy rozmawiali o szczycie NATO, jak wspierać Ukrainę, chcę omówić także tę ideę podniesienia wydatków z panem premierem na obronność z 2 do 3 proc.” – tłumaczył wczoraj prezydent przed wylotem z Warszawy.

Trzecia Droga potwierdza wspólny start w wyborach do PE

Podczas konferencji prasowej w Sejmie liderzy formacji tworzących Trzecią Drogę potwierdzili: współpraca trwa, Polskie Stronnictwo Ludowe i Polska 2050 idzie do wyborów europejskich wspólnie.

„Naprawdę jest w Polsce koalicja, która reprezentuje tych, którzy ani nie są bezkrytycznymi eurofanami, którym się wszystko w Europie podoba i wystarczy, że tam jesteśmy, ale zdecydowanie nie są też po stronie bardzo niebezpiecznych polexitowców” – mówił na konferencji szef Polski 2050 Szymon Hołownia.

Władysław Kosiniak-Kamysz przekonywał, że Europa potrzebuje zmiany.

„Potrzebuje powrotu do swoich korzeni, do fundamentów, na których powstała Unia Europejska. Nie możemy godzić się na bezkrytyczne patrzenie na wszystko, co brukselscy urzędnicy proponują” – mówił lider PSL.

Politycy nie mówili jeszcze o tym, kto znajdzie się na listach wyborczych. Według doniesień medialnych mogą to być między innymi Michał Kobosko i Róża Thun z Polski 2050 oraz Krzysztof Hetman, Piotr Zgorzelski i Adam Jarubas z PSL.

Według analizy politologa dr Macieja Onasza, gdyby wyniki w wyborach do PE wyglądały tak samo, jak wyniki w wyborach do sejmików wojewódzkich, wówczas Trzecia Droga uzyskałaby osiem z 53 przypadających Polsce mandatów. Pięć lat temu w poprzednich wyborach Polska 2050 jeszcze nie istniała, a PSL startował w ramach Koalicji Europejskiej. Politycy tej formacji zdobyli wówczas tylko dwa mandaty. Polskę 2050 w PE reprezentuje Róża Thun, która dostała się tam z list Koalicji Europejskiej.

Żołnierki, które zgłosiły molestowanie były inwigilowane Pegasusem

Kapral Karolina Marchlewska i podporucznik Joanna Jałocha, które kilka lat temu zgłosiły molestowanie seksualne przez przełożonych w Żandarmerii Wojskowej, były inwigilowane — jak podaje Onet — za pomocą systemu Pegasus. Prokuratura, która prowadzi śledztwo dotyczące wykorzystania Pegasusa, wysłała do nich zawiadomienie w tej sprawie.

„Zniszczono nam życie i zdrowie. Siedem lat z Joanną byłyśmy na celowniku, nękane, oczernianie, pozbawione możliwości służby wojskowej, która była naszą pasją. A dziś jeszcze się dowiadujemy, że byłyśmy inwigilowane za pomocą Pegasusa. To musi zostać wyjaśnione, a sprawcy ukarani” — mówi w rozmowie z Onetem Karolina Marchlewska.

Wcześniej Onet opisywał historię obu żołnierek, które były molestowane seksualnie, zastraszane i mobbingowane. Żołnierki skierowały sprawy do sądów i prokuratury przeciwko żandarmerii i jej byłym już szefom, gen. Tomaszowi Posłuchowi i gen. Robertowi Jędrychowskiemu. Sąd Okręgowy w Warszawie w październiku 2023 roku nakazał gen. Posłuchowi przeprosić obie żołnierki za nieprawdziwe słowa na ich temat, które zamieszczał na stronach żandarmerii oraz w wywiadzie prasowym.

Po zgłoszeniu nadużyć sprawa nie była badana

Okazało się, że po zgłoszeniu przez kobiety nadużyć, żandarmeria „wszczęła czynności operacyjno-rozpoznawcze” wobec żołnierek (zamiast zbadać i wyjaśnić zgłoszoną przez nie sprawę). I stosowała wobec nich system Pegasus.

Jak podaje Onet, oznacza to, że żandarmeria podsłuchiwała ich prywatne rozmowy, przeglądała dokumenty zgromadzone w komputerach i telefonach. Śledziła każdy ich krok.

„Już od dawna miałyśmy podejrzenia, że jesteśmy śledzone i podsłuchiwane. Kiedy na jednej z rozpraw głośno to wyartykułowałam, prawnik Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej powiedział, że są to moje subiektywne odczucia. Teraz kiedy dostałyśmy informacje z prokuratury, że w ramach czynności operacyjno-rozpoznawczych żandarmeria użyła wobec nas również systemu Pegasus, jego słowa brzmią jak ponury żart. Przerażające jest to, że całej tej machiny do inwigilacji użyli tylko po to, by nas zniszczyć, bo nie byłyśmy potulne i nie dałyśmy się zastraszyć, jak wielu naszych kolegów i koleżanek” — mówi Karolina Marchlewska.

Według Prokuratora Generalnego Adama Bodnara żandarmeria użyła Pegasusa wobec 78 osób z 578, które były inwigilowane tym systemem.

Wezwanie do stawienia się w charakterze świadków dostało jeszcze 31. osób, które mogły być inwigilowane systemem Pegasus.

Donald Tusk wśród setki najbardziej wpływowych ludzi tygodnika „Time”

Donald Tusk został jedną z 24 osób wybranych przez „Time” w kategorii „liderzy”. Na liście znalazły się osoby, które — według tygodnika – „najbardziej zmieniły historię, które zdefiniowały ubiegły rok”. Laudację na część Tuska napisała szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.

„Donald Tusk odpowiedział na dwa pytania, które nie mogły być bardziej na czasie: jak możemy pokonać populistów i jak możemy zatrzymać erozję demokracji i praworządności? Jako młody student został działaczem podziemnego ruchu społecznego Solidarność. Po upadku żelaznej kurtyny stał się jednym z pierwszych przywódców młodej polskiej demokracji. Przez całą swoją służbę publiczną – jako założyciel partii, premier, a potem przewodniczący Rady Europejskiej – Tusk nigdy nie przestał wierzyć w demokrację” – pisze szefowa KE.

„Po tym, jak byli działacze przeciwni reżimowi komunistycznemu w Polsce, przejęli rząd w 2015 roku i zaczęli podważać praworządność oraz związki Polski z Unią Europejską, podjął wyzwanie. W 2021 roku ponownie został liderem partii, którą założył w 2001 roku. A w 2023 roku w uczciwej i demokratycznej rywalizacji odzyskał władzę w swoim kraju. Donald Tusk jest politycznym maratończykiem. Nauczył nas wszystkich, że nigdy nie jest zbyt późno, by stanąć po stronie demokracji i, że jest to warte każdego wysiłku”.

Obok Tuska na liście „Time” znaleźli się m.in. wdowa po zmarłym rosyjskim opozycjoniście Aleksieju Nawalnym Julia Nawalna, premierka Włoch Giorgia Meloni, dyrektor CIA William Burns, premier Chin Li Qiang, prezydent Filipin Ferdinand Marcos Jr., gubernator Teksasu Greg Abbott oraz szef gabinetu prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego Andrij Jermak.

Time wybrał łącznie 100 osób we wszystkich kategoriach.

Czarnek: Rząd chce demoralizować dzieci

W wywiadzie dla Radia Maryja były minister edukacji i poseł PiS Przemysław Czarnek podzielił się swoją opinią na temat wprowadzenia do szkół edukacji zdrowotnej. Jej częścią ma być edukacja seksualna.

„Mamy przecież dzisiaj w programie nauczania elementy wiedzy na temat ludzkiego ciała, organizmu, także sfery życia seksualnego, tylko podawane w taki sposób, w jaki powinno się to podawać. Wydaje się, że tymi nowinkami chcą na siłę wprowadzić coś, co będzie demoralizowało dzieci. Musimy przed tym bronić nasze dzieci i wspomagać nauczycieli, którzy już widzą, co się święci” – mówił poseł PiS.

Edukacja zdrowotna ma zastąpić wychowanie do życia w rodzinie. Uczniowie z lekcji dowiedzą się więcej o zdrowiu psychicznym, zdrowiu fizycznym i odżywianiu, profilaktyce, uzależnieniach, a także edukacji seksualnej.

Przedmiot ma wejść do szkół 1 września 2025 roku. Będzie obowiązywał uczniów klas 4-8 szkół podstawowych i 1-2 szkół ponadpodstawowych.

Eurobarometr: Bezpieczeństwo i obrona to dla nas najważniejsze tematy

Najważniejszą kwestią dla wyborców, którzy pójdą głosować w czerwcu 2024 roku, by wybrać członków Parlamentu Europejskiego, jest ubóstwo, kryzys kosztów życia i wykluczenie społeczne. Tak wynika z najnowszego Eurobarometru, którego wyniki opublikował „The Guardian”.

Dla Polek i Polaków najważniejszym tematem jest bezpieczeństwo i obrona. Podobnie wskazali Duńczycy, Finowie, Litwini, Holendrzy, Łotysze, Czesi i Niemcy. Dla Portugalczyków, Chorwatów, Rumunów, Włochów, Słowaków i Estończyków najważniejsze jest tworzenie nowych miejsc pracy, a dla Bułgarów, Francuzów, Luksemburczyków i Belgów walka z biedą.

Nielegalna migracja jest na szarym końcu listy tematów, które interesują mieszkańców państw europejskich. Nawet we Włoszech, gdzie rośnie liczba migrantów, którzy przedostają się do kraju z Tunezji przez Morze Śródziemne. Podobnie na Węgrzech, w Portugalii, Rumunii i Słowacji. Tam najwyższym priorytetem jest tworzenie nowych miejsc pracy. Szwecja to z kolei jedyny kraj, w którym wyborcy chcą, aby politycy umieścili zmiany klimatyczne na pierwszym miejscu w swojej kampanii.

Imigracja jest najważniejszą kwestią w kontekście wyborów europejskich tylko dla Maltańczyków i Cypryjczyków. Grecy, Irlandczycy, Hiszpanie, jako największy priorytet wskazali zdrowie publiczne, Austriacy przyszłość Europy.

70 proc. chce oddać głos w wyborach do PE

Zainteresowanie wyborami do PE rośnie. Głosować ma zamiar 70 proc. mieszkańców państw europejskich. To więcej o 11 punktów procentowych w stosunku do 2019 roku. Najbardziej chętni do głosowania są mieszkańcy Danii. Chęć udziału w wyborach europejskich deklaruje 87 proc. obywateli. Najmniej osób chce głosować w Bułgarii – to tylko co druga osoba. W Polsce głosować chce 70 proc. Polek i Polaków.

Jak wynika z Eurobarometru, wzrost zainteresowania wyborami do PE ma związek z sytuacją na arenie międzynarodowej. Aż 81 proc. Europejczyków uważa, że z tego powodu wybory europarlamentarne są ważne.

Parlament Europejski pozytywnie ocenia 41 proc. Europejczyków (aż o 6 pkt. proc. więcej niż jeszcze jesienią 2023 roku). Najlepiej nastawieni do Parlamentu Europejskiego są Portugalczycy, gdzie instytucję tę pozytywnie postrzega 66 proc. obywateli, a najgorzej Francuzi, gdzie jest to tylko 27 proc. Do Parlamentu Europejskiego pozytywnie odnosi się co drugi Polak (51 proc.), 37 proc. ma neutralne podejście. A 11 proc. jest wobec PE krytyczne.

Polecamy także aktualne teksty OKO.press

Andrzej Duda przebywa z wizytą w USA i około godz. 19:30 amerykańskiego czasu ma spotkać się z Donaldem Trumpem na kolacji w nowojorskim Trump Tower. To wydarzenie wzbudza wiele kontrowersji.

W rozmowie z dziennikiem „Super Express” Andrzej Duda był pytany przed wyjazdem o to, dlaczego spotyka się z Trumpem. I czy celem spotkania jest przekonanie Republikanów do pomocy Ukrainie.

„Jestem prezydentem już niemal dziewiąty rok. Spotykałem się i będę się spotykał z przyjaciółmi, którzy pełnili urzędy prezydenta, i z którymi współpracowałem na arenie międzynarodowej. Tak jest również z prezydentem Donaldem Trumpem, którego prezydentura była bardzo owocna w relacjach polsko-amerykańskich i znacząco przyczyniła się do zwiększenia bezpieczeństwa Polski i całego regionu, chociażby przez wzrost liczby amerykańskich żołnierzy stacjonujących w naszym kraju. Dlaczego spotykamy się teraz? Ponieważ jesteśmy w tym samym miejscu, w tym samym czasie” – stwierdził Duda.

„W naszym interesie jest przedstawianie naszych spraw wszystkim wpływowym politykom wśród naszych sojuszników. Kilka tygodni temu byłem w Waszyngtonie, gdzie rozmawiałem z prezydentem Joe Bidenem, ale też kongresmenami: zarówno z Demokratami, jak i Republikanami. Ponieważ bez względu na to, kto rządzi w Ameryce, ważny jest sojusz polsko-amerykański” – mówił Duda.

„W związku z informacjami uzyskanymi poprzez media, jakoby miałbym stawić się przed komisją śledczą ds. afery wizowej w dniu 18 kwietnia 2024 roku, na godzinę 10:00, niniejszym uprzejmie informuję, że nie mogę wziąć udziału w ten dzień w posiedzeniu komisji, z uwagi na uprzednio doręczone mi wezwanie do Prokuratury Okręgowej w Warszawie na ten sam dzień i na tę samą godzinę” – pisze Mariusz Kamiński w liście do Michała Szczerby, szefa sejmowej komisji śledczej w sprawie tzw. afery wizowej.

Komisja sprawdza przestrzeganie procedur przy legalizacji pobytu obcokrajowców w Polsce w czasie rządów Prawa i Sprawiedliwości. Chodzi o przypadki kupowania polskich wiz, w proceder miały być zamieszane osoby związane z Ministerstwem Spraw Zagranicznych w rządzie Mateusza Morawieckiego. W OKO.press pisaliśmy, że kolejne przesłuchania przed komisją nie potwierdzają gigantycznej skali operacji z nielegalnymi wizami do Europy. Ale pokazały chaos i bezhołowie w procedurach, niechlujne stanowienie prawa i załatwianie spraw przez wysokich funkcjonariuszy PiS na telefon. A także ignorowanie ostrzeżeń własnych służb.

Były szef MSWiA deklaruje, że stawi się na kolejnym posiedzeniu komisji. „Wnoszę o zmianę terminu mojego przesłuchania przed komisją i doręczenie mi wezwania w trybie przewidzianym przez przepisy ustawy […] w taki sposób, ażebym mógł zapoznać się z treścią wezwania przed kolejnym planowanym terminem posiedzenia, a nie dowiadywać się o tym fakcie ze środków masowego przekazu” – pisze Kamiński.

Donald Tusk został jedną z 24 osób wybranych przez „Time” w kategorii „liderzy”. Na liście znalazły się osoby, które — według tygodnika – „najbardziej zmieniły historię, które zdefiniowały ubiegły rok”. Laudację na część Tuska napisała szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.

„Donald Tusk odpowiedział na dwa pytania, które nie mogły być bardziej na czasie: jak możemy pokonać populistów i jak możemy zatrzymać erozję demokracji i praworządności? Jako młody student został działaczem podziemnego ruchu społecznego Solidarność. Po upadku żelaznej kurtyny stał się jednym z pierwszych przywódców młodej polskiej demokracji. Przez całą swoją służbę publiczną – jako założyciel partii, premier, a potem przewodniczący Rady Europejskiej – Tusk nigdy nie przestał wierzyć w demokrację” – pisze szefowa KE.

„Po tym, jak byli działacze przeciwni reżimowi komunistycznemu w Polsce, przejęli rząd w 2015 roku i zaczęli podważać praworządność oraz związki Polski z Unią Europejską, podjął wyzwanie. W 2021 roku ponownie został liderem partii, którą założył w 2001 roku. A w 2023 roku w uczciwej i demokratycznej rywalizacji odzyskał władzę w swoim kraju. Donald Tusk jest politycznym maratończykiem. Nauczył nas wszystkich, że nigdy nie jest zbyt późno, by stanąć po stronie demokracji i, że jest to warte każdego wysiłku”.

Obok Tuska na liście „Time” znaleźli się m.in. wdowa po zmarłym rosyjskim opozycjoniście Aleksieju Nawalnym Julia Nawalna, premierka Włoch Giorgia Meloni, dyrektor CIA William Burns, premier Chin Li Qiang, prezydent Filipin Ferdinand Marcos Jr., gubernator Teksasu Greg Abbott oraz szef gabinetu prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego Andrij Jermak.

Mike Johnson, spiker Izby Reprezentantów, poinformował republikańskich kongresmenów, że teksty ustaw pomocowych dla Ukrainy, Izraela i Tajwanu jeszcze w środę — jak podaje Reuters — trafią pod obrady Kongresu.

Izba Reprezentantów ma zająć się też ustawą pozwalającą na użycie zamrożonych rosyjskich aktywów do finansowania pomocy dla Ukrainy. Głosowanie nad projektami ma zostać przeprowadzone w sobotę 20 kwietnia 2024 roku. Zapowiedź daje nadzieję na odblokowanie pakietu pomocy militarnej dla Ukrainy przed końcem tego tygodnia.

Republikanie zablokowali pomoc dla Ukrainy, a z Kijowa płyną dramatyczne głosy, że bez niej będzie trudno bronić się dalej. 6 grudnia 2023 roku Senat USA odmówił rozpoczęcia debaty nad zaproponowanym przez prezydenta Joe Bidena pakietem pomocy. Dotychczas przyznane fundusze na wsparcie broniącego się przed rosyjską agresją kraju skończyły się w styczniu 2024 roku.

Teraz Izba Reprezentantów USA zajmie się osobno pakietami wsparcia dla Ukrainy, osobno dla Izraela i osobno dla Tajwanu. Według agencji Reutera pakiety pomocowe miałyby zawierać podobne kwoty, jak w senackiej wersji projektu. Byłoby to 60 mld dolarów na pomoc dla Ukrainy i 14 mld dla Izraela. O tym, dlaczego Republikanie blokują pomoc dla Ukrainy, Adam Leszczyński pisał w OKO.press tutaj: