Ukraińcy wyjadą do Niemiec? Polska nie zachęca do zostania

Niemcy przygotowują projekt nowej ustawy imigracyjnej, która ma ułatwić dostęp do rynku pracy obywatelom spoza Unii Europejskiej. Chcą w ten sposób przyciągnąć wykwalifikowanych pracowników. To ciekawa propozycja dla Ukraińców, którzy w Polsce pracują w większości poniżej kwalifikacji.

Niemcy kuszą, Ukraińcy rozważają

Trwa jeszcze przygotowywanie projektu, ale rządząca koalicja CDU-SPD porozumiała się już w kwestii założeń, które nakreślili ministrowie spraw wewnętrznych, gospodarki oraz pracy.

W wytycznych do ustawy uwzględniono pięć głównych kwestii:

1. Ramy prawne dla skutecznego zarządzania i wzmacniania wykwalifikowanej imigracji zarobkowej;
2. Przyśpieszenia i ułatwienia procedur związanych z uznawaniem kwalifikacji;
3. Opracowania strategii pozyskanie wykwalifikowanych pracowników;
4. Ułatwień nauki języka niemieckiego jeszcze przed imigracją;
5. Szybszych i bardziej wydajnych procedur przyjmowania imigrantów.

Niemcy wiedzą, że od napływu pracowników zależy los ich gospodarki. "Zapewnienie wykwalifikowanej siły roboczej jest kluczowym wyzwaniem dla utrzymania dobrobytu i bezpieczeństwa w perspektywie długoterminowej" - mówił minister pracy.

Niemiecka gospodarka potrzebuje wykwalifikowanych pracowników, szczególnie w zawodach technicznych i związanych ze służbą zdrowia. Wido Geis z Instytutu Gospodarki Niemieckiej (IW) uważa, że niedobór umiejętności szybko odbije się na wzroście gospodarczym kraju i dobrobycie obywateli. "Potrzebujemy nowoczesnej ustawy imigracyjnej" - przekonuje. Bo sama imigracja obywateli krajów Unii Europejskiej już nie wystarczy.

Aż 3/4 pracowników z Ukrainy jako główny powód wskazuje wyższe wynagrodzenia. Potem jest wyższy standard życia (37 proc.). Ani pod względem wynagrodzeń, ani standardu życia nie możemy się z Niemcami równać.

"Ukraińska mniejszość narodowa w Polsce to już nie historyczna diaspora starszych ludzi dbających o tradycje. Teraz pełna jest młodych, wykształconych ludzi, którzy są o wiele bardziej dynamiczni. Pracowali już w różnych krajach, nie boją się wyzwań i nie przywiązują tak łatwo do miejsca" - tłumaczy OKO.press prezes Związku Ukraińców w Polsce Piotr Tyma.

Twierdzi też, że jeśli nic się w polskim podejściu do imigrantów nie zmieni, to Ukraińcy mogą wyjeżdżać także dlatego, że są już zmęczeni niewydolnością urzędów i brakiem spójnej polityki migracyjnej.

Bez nich sobie nie poradzimy

Ukraińcy stanowią obecnie najliczniejszą grupę imigrantów pracujących w Polsce, według szacunków NBP, jest ich już ok. 900 tys. Według innych szacunków jest ich już 1,5 mln osób. I są nam bardzo potrzebni. Sytuacja na polskim rynku pracy jest bowiem o wiele groźniejsza niż na niemieckim.

Polskie społeczeństwo szybko się starzeje. Jak wynika z danych Eurostatu odsetek ludności w wieku 65 lat i starszych w latach 2007-2017 wzrósł w Polsce o 3,1 punktów procentowych. To więcej niż średni wzrost w całej Unii Europejskiej (2,4) i ponad 2 razy więcej niż w Niemczech (1,4), które właśnie dzięki imigracji skutecznie korygują niski poziom dzietności.

Z roku na rok wzrasta w Polsce liczba nieobsadzonych miejsc pracy – pod koniec marca 2018 było ich o 25 proc. więcej niż w marcu 2017. Według szacunków Macieja Wituckiego, szefa firmy Work Service, w tej chwili brakuje na polskim rynku od 150 tys. do 200 tys. osób. Były wiceminister inwestycji i rozwoju, Paweł Chorąży - który "poleciał" za mówienie prawdy o imigracji - informował, że „w roku 2030 pracodawcy będą mieli problemy z obsadzeniem co piątego stanowiska. Z 20 mln potrzebnych pracowników pracować będzie tylko 16 mln”.

Brakuje nam już nie tylko pracowników sezonowych, ale coraz bardziej również specjalistów:

Także przyszłość ZUS zależy w dużej mierze od imigrantów i ich składek, z których można by wypłacać emerytury. Pod koniec marca 2018 ubezpieczonych i płacących składki do ZUS było już 476 tys. cudzoziemców.

PiS w rozkroku

Te twarde dane to duży kłopot dla polityków PiS.

Według raportu Eurostat w 2017 roku Polska przyjęła najwięcej imigrantów w Europie, wydając ponad 683 tys. pierwszych dokumentów pobytowych dla obywateli krajów spoza Unii - głównie w związku z pozwoleniem na pracę. Liczba wydanych przez Polskę pozwoleń na pobyt w związku z pracą to 59 proc. wszystkich tego typu pozwoleń wydanych w 2017 w UE.

Imigranci z Ukrainy są dla rządu wygodni. Łatwo się integrują (mimo zupełnego braku centralnej polityki integracyjnej), nie mają problemów z językiem i nie krępują polityków PiS odmiennym kolorem skóry. W oparciu o argument "bliskości kulturowej" i dobrej "asymilacji" ułatwiono Ukraińcom dostęp do pracy sezonowej.

Problem w tym, że trudno wymagać głębokiej integracji, kiedy nie daje się żadnej perspektywy na przyszłość. A Ukraińcy, którzy często pracują u nas sezonowo co roku, za każdym razem zmuszeni są starać się o nowe zezwolenie.

Ukraińcy pracują najczęściej na podstawie ważnych kilka miesięcy oświadczeń o powierzeniu pracy, które nie dają nawet możliwości ubiegania się o prawo do stałego pobytu. Z analizy Forum Obywatelskiego Rozwoju wynika, że Polska uparcie idzie pod prąd. Kiedy większość państw europejskich liberalizuje zasady przyznawania obywatelstwa, Polska je utrudnia.

w ankiecie przeprowadzonej przez Otto Work Force. Co zrobić, żeby ich zachęcić? Przede wszystkim - przestać traktować jak "tanią" siłę roboczą i zapewnić gwarancję zatrudnienia.

Ukraińców nie traktuje się jednak często jak pracowników, którzy pomagają utrzymywać polską gospodarkę, tylko jak zło konieczne albo dowód na polską łaskawość.

Kucharz tłumaczy się za Wołyń

Polska nie tylko niemrawo przyciąga Ukraińców, ale też coraz bardziej ich odpycha. W raporcie Związku Ukraińców w Polsce zwraca się uwagę na "nowe zjawisk budowania w ostatnich trzech latach [2015 - 2017] w społeczeństwie polskim atmosfery zagrożenia ze strony Ukrainy oraz ze strony migrantów/ pracowników z tego kraju przybywających".

W ocenie autorów Raportu "brak jednoznacznego i zdecydowanego potępienia przejawów agresji wobec migrantów oraz mniejszości ukraińskiej ze strony przedstawicieli władz RP oraz lekceważenie ww. zjawisk przez środowiska opiniotwórcze (media, elity, ekspertów) może przyczynić się do narastania negatywnych tendencji oraz nieprzewidywalnych skutków".

Skutki już są. W raporcie CBOS

Z danych Prokuratury Krajowej wynika, że liczba ataków na Ukraińców znacznie wzrosła.

W 2017 Prokuratura prowadziła już 190 postępowań w związku z atakami na Ukraińców, którzy stali się drugą najbardziej prześladowaną grupą, zaraz po muzułmanach.

Z badań przeprowadzonych przez Biuro RPO we współpracy z warszawskim Biurem Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie wynika jednak, że rzeczywista skala przestępstw z nienawiści wobec Ukraińców i innych migrantów jest bardzo niedoszacowana, bo tylko 5 proc. jest zgłaszane policji.

Napięcia są najbardziej zaostrzone w miastach przygranicznych. "Polskość Przemyśla może zapewnić tylko silne państwo polskie, a silne państwo polskie może zapewnić tylko Prawo i Sprawiedliwość" – przekonywał Jarosław Kaczyński na spotkaniu wyborczym w Przemyślu.

"Zjawisko budowania na antyimigracyjnych nastrojach kapitału politycznego jest niebezpieczne" - mówi Tyma. "Ta wrogość odbija się na stosunku wobec Ukraińców. Potem nawet zwykły kucharz musi się w pracy tłumaczyć za Wołyń".

Nie likwidując idiotycznej antyukraińskiej propagandy i traktując Ukraińców jako ludzi gorszej kategorii obecne władze PiS przygotowały znakomity grunt do masowego exodusu Ukraińców za Odrę. Tam będą szanowani, dostana szansę normalnego życia i stabilizacji i znacznie wyższe zarobki. A w Polsce rozlegnie się spóźniony płacz i zgrzytanie zębów.