"Niezgodne z prawem obsadzenie składu Sądu Najwyższego". Prezydent Duda i KRS przyspieszają przejmowanie SN

Jak podała stacja RMF FM, w środę 10 października o godzinie 11:00 prezydent Andrzej Duda przyjmie ślubowanie od nowych sędziów Sądu Najwyższego. W ten sposób zatwierdzi działania Krajowej Rady Sądownictwa, która zignorowała postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA próbował zatrzymać procedurę wyboru sędziów SN.

Już kilka dni temu, 4 października w Oświęcimiu, Andrzej Duda publicznie podpisał się - kolejny raz - pod forsowanymi przez PiS zmianami w sądownictwie. Mówił, że w ten sposób bierze udział w budowaniu "wolnych sądów", czyli sądów, w których "sędzia jest sługą społeczeństwa, a nie oczekuje, że społeczeństwo będzie mu służyło".

NSA kontra KRS, KRS kontra NSA

Naczelny Sąd Administracyjny 25 i 27 września wydał siedem postanowień wstrzymujących wykonanie uchwał Krajowej Rady Sądownictwa. W uchwałach tych KRS rekomendowała nowych sędziów do Sądu Najwyższego. Jednak KRS zignorowała postanowienia NSA i skierowała swoje uchwały do prezydenta. Do uzasadnienia tej decyzji dotarł portal wPolityce: Rada powołuje się na wprowadzoną w nowelizacji ustawy o KRS "intencję ustawodawcy". Intencją tą było niedopuszczenie do możliwości zablokowania procedury naboru do SN.

Pod dyktando większości parlamentarnej

Działanie KRS skrytykował m.in. Komitet Obrony Sprawiedliwości KOS, czyli koalicja inicjatyw i organizacji pozarządowych, która monitoruje łamanie praworządności, zwłaszcza naciski na sędziów i przedstawicieli innych zawodów prawniczych.

W ocenie Komitetu KRS:

• podważa orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego,
• neguje konstytucyjną zasadę trójpodziału władzy,
• neguje konstytucyjne prawo kandydatów do Sądu Najwyższego dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach.

"Nowa Krajowa Rada Sądownictwa po raz kolejny działa pod dyktando większości parlamentarnej" - przypomina KOS - "przyspieszając niezgodną z Konstytucją RP i aktami prawa międzynarodowego wymianę sędziów w Sądzie Najwyższym. Przesłanie głowie państwa uchwał z rekomendacjami kandydatów do SN jest smutną konsekwencją upolitycznienia tego organu w początkach bieżącego roku, kiedy to Sejm – wbrew Konstytucji – wybrał w niejawnej procedurze 15 członków nowej KRS".

Stanowisko Komitetu Obrony Sprawiedliwości KOS

9 października 2018 roku

Opinia KOS (7/2018)

Przekazanie Prezydentowi RP uchwał nowej Krajowej Rady Sądownictwa z rekomendacjami kandydatów do Sądu Najwyższego

Naczelny Sąd Administracyjny – wydając 25 i 27 września 2018 roku siedem postanowień – wstrzymał wykonanie uchwał nowej Krajowej Rady Sądownictwa, w których rekomendowano kandydatów na stanowiska w Sądzie Najwyższym. Uchwały te dotyczą konkursów do Izby Cywilnej, Izby Karnej oraz nowej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych.

Tym samym, nowa KRS oraz Prezydent RP, chcąc podporządkować się orzeczeniom NSA, nie mogą podejmować czynności zmierzających do realizacji tych uchwał. W szczególności, nowa KRS nie może przekazać ich prezydentowi, a głowa państwa nie może następnie odebrać ślubowań sędziowskich od rekomendowanych osób.

Tymczasowa ochrona udzielona kandydatom do Sądu Najwyższego przez NSA trwa do czasu rozpoznania odwołań wniesionych przez osoby, które nie zostały rekomendowane przez nową KRS. Jak wskazał NSA w uzasadnieniu jednego z postanowień: nie powinno ulegać wątpliwości, że wstrzymanie wykonania uchwały […] zapobiegnie powstaniu nieodwracalnej sytuacji, w której nastąpi objęcie urzędu sędziego Sądu Najwyższego.

8 października 2018 roku dziennik „Rzeczpospolita” poinformował, że nowa KRS przekazała wspomniane uchwały Prezydentowi RP. Oznacza to, że głowa państwa w każdej chwili może odebrać ślubowanie od osób rekomendowanych przez nową KRS, co stanowić będzie niezgodną z prawem próbę obsadzenia składu Sądu Najwyższego. Działania nowej KRS przeczą również zapewnieniom jej przewodniczącego, sędziego Leszka Mazura, który chwilę po decyzji sądu administracyjnego ogłosił w prasie, że musimy podporządkować się takiemu postanowieniu NSA.

W opinii Komitetu Obrony Sprawiedliwości – KOS, nowa Krajowa Rada Sądownictwa po raz kolejny działa pod dyktando większości parlamentarnej, przyspieszając niezgodną z Konstytucją i aktami prawa międzynarodowego wymianę sędziów w Sądzie Najwyższym. Przesłanie głowie państwa uchwał z rekomendacjami kandydatów do SN jest smutną konsekwencją upolitycznienia tego organu w początkach bieżącego roku, kiedy to Sejm – wbrew Konstytucji – wybrał w niejawnej procedurze 15 członków nowej KRS.

Komitet Obrony Sprawiedliwości – KOS stanowczo sprzeciwia się działaniu nowej Krajowej Rady Sądownictwa i jej kierownictwa, które w rzeczywistości podważa treść orzeczeń NSA, a przez to jest sprzeczne z zasadą rządów prawa. Nie tylko neguje to zagwarantowaną w Konstytucji zasadę trójpodziału władzy – zignorowanie postanowień NSA narusza również konstytucyjne prawo kandydatów do Sądu Najwyższego dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. Podobnie, nowa KRS wpisuje się w taktykę polityków i, stosując metodę faktów dokonanych, próbuje kwestionować skuteczność trwających postępowań dotyczących naruszenia zasad państwa prawa prowadzonych przez Trybunał Sprawiedliwości UE.

Partnerzy KOS:

Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy

Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”

Stowarzyszenie Sędziów „THEMIS”

Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex Super Omnia”

Inicjatywa Obywatelska „Wolne Sądy”

Helsińska Fundacja Praw Człowieka

Instytut Prawa i Społeczeństwa INPRIS

Archiwum Osiatyńskiego

Amnesty International

Forum Obywatelskiego Rozwoju – FOR

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Sędziów Sądów Administracyjnych

Forum Współpracy Sędziów