Będzie nowy konkurs na dyrektora Muzeum Literatury w Warszawie

Informację o konkursie przekazała redakcji OKO.press rzeczniczka mazowieckiego Urzędu Marszałkowskiego Marta Milewska. W lakonicznej odpowiedzi na nasze pytania przekazała, że zarząd województwa 10 grudnia 2024 r. „zapoznał się z informacją dotyczącą przebiegu konkursu na kandydata na stanowisko Dyrektora Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie” i 23 grudnia 2024 r. „powierzył Pani Beacie Michalec pełnienie obowiązków Dyrektora Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, uznając, że zapewni ona sprawne funkcjonowanie instytucji do czasu rozstrzygnięcia procedury konkursowej”.

Jak pisze rzeczniczka, zarząd województwa ogłosi konkurs na kandydata na stanowisko dyrektora „zgodnie z art. 16 ust. 13 ustawy o prowadzeniu działalności kulturalnej”. Nie jest znany termin nowego konkursu.

Rozpisania nowego konkursu domagała się w piśmie do zarządu województwa minister Hanna Wróblewska. MKiDN współprowadzi Muzeum Literatury, bez zgody ministerstwa nie można powołać dyrektora.

Zapytaliśmy także rzeczniczkę zarządu o to, dlaczego wśród kwalifikacji wymaganych od kandydatów na dyrektora Muzeum Literatury nie znalazło się wykształcenie w dziedzinie historii literatury lub doświadczenie w pracy w instytucji literackiej. Nominowana na p.o. dyrektora Beata Michalec nie ma żadnych kwalifikacji związanych z literaturą, zajmuje się historią Mazowsza. Zanim trafiła do Muzeum Niepodległości, była dyrektorką przedszkola.

„Zgodnie z przepisami to organizator określa kryteria i kwalifikacje, jakie mają spełnić kandydaci na stanowisko dyrektora samorządowej instytucji kultury, oczywiście uwzględniając obowiązkowe wymagania wynikające z ustawy” – odpowiedziała rzeczniczka.

Aktywistka: marszałek Struzik złamał prawo

Przypomnijmy, że konkurs na dyrektora Muzeum Literatury wygrała bezwzględną większością głosów Agnieszka Celeda, dziennikarka i menedżerka kultury, związana z Muzeum Historii Polski, w którym odpowiada za budowę wystawy stałej. Dostała 6 na 11 głosów. Ale zarząd nie powołał jej na stanowisko. P.o. dyrektora została warszawska radna klubu Koalicji Obywatelskiej Beata Michalec, wicedyrektorka Muzeum Niepodległości. W konkursie otrzymała 5 głosów.

Alina Czyżewska, aktywistka obywatelska, zarzuciła marszałkowi Struzikowi złamanie prawa: według znowelizowanej ustawy o prowadzeniu działalności kulturalnej werdykt konkursu na dyrektora jest wiążący dla władz, konkurs może pozostać nierozstrzygnięty tylko wtedy, jeśli żaden z kandydatów nie uzyska bezwzględnej większości głosów lub wszyscy zostaną odrzuceni. Według Czyżewskiej zarząd województwa mazowieckiego był zobligowany do przedstawienia Agnieszce Celedzie jako zwyciężczyni konkursu warunków organizacyjno-finansowych w celu negocjacji umowy. Celedzie takich warunków nie przedstawiono, zamiast tego obowiązki dyrektora zarząd powierzył jej konkurentce na czas do rozstrzygnięcia nowego konkursu.

Alina Czyżewska złożyła w tej sprawie skargę do wojewody mazowieckiego, zwracając się z wnioskiem o unieważnienie uchwały zarządu w sprawie Michalec lub jej zaskarżenie do Sądu Administracyjnego.

Wcześniej przeciwko decyzji władz Mazowsza zaprotestowało troje członków komisji konkursowej. Wyjaśnień domagały się także Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej, Komitet Narodowy ICOM – Międzynarodowej Rady Muzeów i członkowie Rady Muzeum poprzedniej kadencji.

Sygnatariusze listu otwartego, który poparło blisko 250 osób ze świata nauki i literatury, zarzucili marszałkowi Struzikowi złamanie zasady transparentności procedur i upolitycznienie konkursu: „Stanowiska w instytucjach kultury nie powinny być obsadzane z klucza partyjnego, lecz według kompetencji”.

Powtórka z Muzeum Azji i Pacyfiku?

Działania zarządu województwa mazowieckiego w sprawie Muzeum Literatury przypominają sytuację w Muzeum Azji i Pacyfiku, podlegającym marszałkowi Struzikowi.

Tam również zignorowano wynik konkursu, ogłoszonego w lipcu 2024 roku. Wygrała go Magdalena Ginter-Frołow, kuratorka związana od 20 lat z tym Muzeum, doktor historii sztuki, autorka wielu publikacji o kulturze perskiej i Azji Środkowej. Zdobyła tak samo jak Celeda – 6 na 11 głosów. Jednak zarząd nie powołał jej na stanowisko bez podania przyczyny.

Rozpisał za to w październiku kolejny konkurs, w którym Ginter-Frołow nie kandydowała. Wygrał go Józef Zalewski, działacz PSL, były burmistrz Piaseczna, którego zarząd obsadził rok wcześniej na stanowisku p.o. dyrektora muzeum.

Zalewskiego łączy z Michalec brak kompetencji w obszarze, którym zajmuje się muzeum. Działacz PSL ukończył co prawda studia etnograficzne i napisał doktorat o gwarze Kozaków kubańskich. Jednak, jak powiedzieli reporterowi TOK FM pracownicy Muzeum Azji i Pacyfiku, dyrektor ma „turystyczną” wiedzę o kulturach pozaeuropejskich: „Brakuje mu decyzyjności, wiedzy i właściwej oceny ofert zakupów obiektów”.

Jedną z pierwszych decyzji Zalewskiego był zakup kolekcji mieczy japońskich po zmarłym generale Sławomirze Petelickim. Kolekcję sprzedaje wdowa po generale, Agnieszka Petelicka, która w ostatnich wyborach kandydowała do sejmiku województwa mazowieckiego z list Trzeciej Drogi (nie uzyskała mandatu).

Z tego samego komitetu kandydował Józef Zalewski. Jak podaje TOK FM, kolekcję wyceniono na ponad 400 tys. zł. Środki mają pochodzić z dotacji ministerstwa kultury oraz Urzędu Marszałkowskiego.

Czy zarząd województwa mazowieckiego chce poczekać, aż zrezygnują potencjalni kontrkandydaci Beaty Michalec i w kolejnym konkursie radna KO wygra? Ta strategia sprawdziła się w Muzeum Azji i Pacyfiku. Będziemy śledzić procedurę konkursową.