Polska 13. najlepszym krajem do życia? Nawet Morawiecki wie, że nie o to chodzi, ale TVP swoje

8 lipca na Twitterze, premier Mateusz Morawiecki pochwalił się wysokim miejscem Polski w rankingu „Expat Explorer Ranking 2019”:

Zupełnie rzetelnie - co w porównaniu z innymi wypowiedziami premiera mogło niektórych zdziwić - opisał, o co w rankingu chodzi.

To wykonana przez wielki brytyjski bank HSBC (10 tys. oddziałów w 96 krajach) klasyfikacja 33 krajów, w których najlepiej żyje się zagranicznym specjalistom. Bank przepytał 18 tys. ekspatów pracujących w 163 miastach. Metodologia badania wykonanego przez znaną sondażownię YouGov jest opisana tu.

„Wiadomości” udają jednak, że nie wiedzą o jaki ranking chodzi.

Ranking może być przydatny głównie dla polskich specjalistów, którzy wybierając wysokopłatną pracę za granicą mogą na tej podstawie zdecydować czy wolą Wietnam (10 miejsce), czy Turcję (7 miejsce). To jednak żaden problem dla „Wiadomości”, które dzień później – 9 lipca – zrobiły z rankingu coś, co miało upewnić widzów, jak świetnie im się żyje w kraju rządzonym przez PiS.

Materiał pod tytułem „Gdzie żyje się najlepiej? Polska wysoko” zapowiadała Danuta Holecka: „Silna gospodarka równie silne wsparcie społeczne dla rodzin – to zadecydowało o bardzo wysokim miejscu Polski w dorocznym rankingu państw, w których po prostu dobrze się żyje. Przygotowany przez HSBC raport przyznał nam 13. miejsce na świecie, a w tym przypadku można mówić o szczęśliwej trzynastce”.

Na dowód, że Polakom rzeczywiście żyje się lepiej, „Wiadomości” przeprowadziły sondę uliczną, w której losowe osoby na rynku w Krakowie mówiły dokładnie to, co TVP chciało pokazać – że w Polsce żyje się coraz lepiej, a każdemu, kto uczciwie pracuje, żyje się dobrze.

Dr Marian Szołucha, ekonomista z Akademii Finansów i Biznesu Vistula i miłośnik Romana Dmowskiego i gospodarczej myśli endeckiej, potwierdził: „Poziom życia Polaków już się zbliżył do co najmniej kilku krajów tak zwanej starej piętnastki i prawdopodobnie w najbliższych latach będzie rósł”.

Gdyby premier Morawiecki oglądał „Wiadomości”, mógłby być zdziwiony, jak państwowa telewizja przeinacza nawet jego własne słowa.

Co jest w raporcie?

To oczywiście prawda, że polskie wskaźniki gospodarcze od kilku lat regularnie się poprawiają, a Polacy odczuwają tego skutki. Zupełnie nie o tym mówi jednak ranking HSBC. Pozycja w rankingu zależy od tego, jak zagraniczni specjaliści, którzy pracują w danym kraju oceniają swoje szanse kariery, warunki życia, w tym swoich rodzin, a także atrakcje turystyczne.

Nie ma żadnej możliwości, aby pomylić się, o co w raporcie chodzi. Zabieg „Wiadomości” musiał być celowy. Już na pierwszej stronie, w wypowiedzi Johna Hubbarda, szefa HSBC Expat, dwukrotnie pada słowo „expat” - określenie na wyspecjalizowanych pracowników, którzy pracują w kraju innym niż kraj swojego pochodzenia - w tym raz w tytule!

Ranking HSBC to wynik odpowiedzi na 27 pytań zadanych 18 tys. osób pracujących w różnych miastach na świecie. Aby kraj został sklasyfikowany, ankietę musiało wypełnić co najmniej 100 cudzoziemców mieszkających i pracujących w nim obecnie, w tym przynajmniej 30 osób, które mają dzieci.

Polska 13. na 33 kraje. Za Turcją, Bahrajnem, Emiratami Arabskimi

Ranking obejmuje zaledwie 33 kraje i terytoria, w tym pięć po raz pierwszy, np. brytyjskie wyspy Guernsey i Man, ta druga była tuż przed Polską na 12. miejscu.

Ranking wykonywany jest co roku, Polska awansowała o 12 pozycji, ale Turcja – aż o 17. Jedną z części rankingu są rady dla osób, które chcą zamieszkać w danym kraju. Polska jest najczęściej oceniona pozytywnie, ale można znaleźć też takie rady:

• „Biurokracja najpewniej okaże się sporym wyzwaniem. Od starań o wizę do zakładania firmy, papierologia może okazać się przytłaczająca, więc najlepiej znaleźć pomoc mieszkańców, którzy pomogą pokonać barierę językową".
• „Osoby, które mają nieeuropejski wygląd, mogą spodziewać się nieprzyjemnych spojrzeń lub wypowiadanych pod nosem komentarzy, szczególnie na terenach wiejskich i ze strony starszych osób. Zapewne nie skończy się to żadnym atakiem, ale trzeba się uodpornić".

Indeks Lepszego Życia - Polska 27. na 40

W rankingach, które naprawdę próbują uchwycić jakość życia zwykłych ludzi, Polska plasuje się niżej.

OECD stworzyło Indeks Lepszego Życia. O ocenie decydowało 11 czynników:

• Sytuacja mieszkaniowa;
• Przychody;
• Praca;
• Społeczność;
• Edukacja;
• Środowisko;
• Zaangażowanie Obywatelskie;
• Zdrowie;
• Satysfakcja z życia;
• Bezpieczeństwo;
• Równowaga między pracą i życiem osobistym.

Po przeliczeniu dostępnych danych na odpowiednie współczynniki Polska zajęła 27. miejsce na 40 sklasyfikowanych krajów. Na pierwszym miejscu jest Norwegia, dalej Australia i Islandia. Przed nami m.in. Czechy, Estonia, Słowacja.

Indeks Rozwoju Społecznego - 33. na 189

Indeks Rozwoju Społecznego (HDI) powstaje w ramach Programu Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju i opiera się na czterech wskaźnikach:

• Oczekiwanej długości życia;
• średniej liczbie lat edukacji, jaką mają za sobą ludzie w wieku 25 lat i więcej;
• oczekiwanej liczby lat edukacji dla dzieci rozpoczynających naukę;
• dochodu narodowego per capita, liczonego w USD wg parytetu siły nabywczej danej waluty.

Najnowszy ranking HDI powstał w 2018 roku na podstawie danych z roku 2017. Polska znalazła się na 33 miejscu na 189 krajów. To awans o jedno miejsce – wyprzedziliśmy Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Wygrały - Norwegia, Szwajcaria i Australia.

Cechą tego rodzaju wskaźników jest to, że ewentualne ruchy w dół i w górę rankingu są powolne, chyba, że w kraju wybucha wojna (Jemen w ostatnim HDI spadł o 6 pozycji).

W innym rankingu „Best Countries” US News & World Report, Y&Rs BAV Group i Wharton Business School za rok 2019 Polska znajduje się na 33. miejscu spośród 80 państw. To spadek o jedno miejsce w stosunku do 2018 roku. Prowadzi Szwajcaria, przed Japonią i Kanadą.

W tym zestawieniu bierze się pod uwagę prawa obywatelskie, ekonomię, kulturę, znaczenie na arenie międzynarodowej, jakość życia a nawet turystykę. W tym dziwnym zestawieniu przed Polską była Rosja, Chiny, Indie i Brazylia.

Fałszywe wnioski

Nie da się oczywiście stworzyć idealnego rankingu, który rozstrzygałby, gdzie żyje się najlepiej. Podobnych rankingów można znaleźć więcej. Każdy bierze pod uwagę inne czynniki, przelicza je w inny sposób. Gdy jednak porównamy ich ustalenia, okaże się, że są stosunkowo zbliżone.

„Wiadomości” chwaliły się, że w rankingu HSBC Polska jest przed Szwecją i Francją. Na listach, które przytoczyliśmy i które rzeczywiście mówią o jakości życia, oba kraje są przed Polską.

Wniosek, że Polska jest 13. najlepszym krajem na świecie do życia na podstawie rankingu banku HSBC jest prostacką propagandą, na zasadzie założenia, że odbiorcy nie myślą - bo kto uwierzy, że w Polsce żyje się lepiej niż w Szwecji czy Francji?

Propaganda zaskakująco podobna do czasów PRL, gdy przekonywano widzów, że Polska jest dziesiątą gospodarką świata. I że przoduje w produkcji szyn.