Polska Covidem Narodów, czyli dlaczego w walce z epidemią najbliżej nam do Białorusi

Polityka rządu w związku z 4. falą, wywołaną najgroźniejszym do tej pory wirusem Delta, jest diametralnie odmienna od strategii przyjętej przez inne państwa Unii Europejskiej, czy nawet naszych wschodnich sąsiadów. Polska strategia to: nie robić nic, bo „u nas to się nie przyjmie". Premier Mateusz Morawiecki argumentuje, że wprowadzenie ograniczeń w kontaktach międzyludzkich czy jakichś form miękkiego przymusu do szczepień – jak zielone paszporty – wywołałoby potężną falę protestów. Rząd zapowiedział tylko wzmożone kontrole policji, czy nosimy maseczki w miejscach publicznych – przy czym w przypadku Polski „wzmożone" nie oznacza tego, co wielu innych krajach – gdzie o tym obowiązku przypomina się na każdym kroku.

Morawiecki radykalnie mija się z prawdą: te protesty wcale nie są takie potężne: nie sparaliżowały ani Francji, ani Włoch, ani nawet Bułgarii, która jest krajem wyjątkowo „szczepionkosceptycznym". A wprowadzenie zielonych paszportów spowodowało znaczny wzrost szczepień i we Francji, i w Bułgarii, a teraz media pokazują kolejki przed punktami szczepień w Austrii, gdzie również zaczną obowiązywać zielone paszporty.

Owszem, są w Europie kraje, które zrezygnowały z ograniczeń, ale dlatego, że mają wysoki poziom wyszczepienia, jak Dania (76 proc. populacji) czy Norwegia (69 proc.) albo Wielka Brytania (67 proc.). W Polsce to zaledwie 53 proc.

Co najważniejsze, Wielka Brytania, Dania i Norwegia mają bardzo wysoki odsetek zaszczepienia najstarszych – bo to oni są najbardziej narażeni na ciężki przebieg i śmierć z powodu wirusa - w obu krajach skandynawskich szczepionkę przyjęło ok. 98 proc. osób powyżej 60. roku życia. W Polsce według Europejskiego Centrum ds. Kontroli i prewencji chorób zaszczepiło się:

• 64,2 proc. osób 80+;
• 84,4 proc. osób 70+;
• 72,4 proc. osób 60+.

Mamy więc duży odsetek bardzo narażonych osób, których nie ma w innych krajach pozwalających sobie na taką politykę. Poza tym narażone są również – choć w mniejszym stopniu – osoby zaszczepione, u których z czasem spada odporność. Ministerstwo zdrowia nie podaje do wiadomości publicznej, jaki odsetek z nich w Polsce zdecydował się na dawkę przypominającą, można tylko przypuszczać, że nie 100 proc. – bo taka jest zwykle dynamika w podobnych przypadkach.

No i wiadomość z ostatniej chwili: w związku z kolejnym wzrostem zakażeń Dania rozważa przywrócenie zielonych paszportów.

Polska wciąż na początku fali, nie bierze przykładu z sąsiadów

Polska na tle sąsiadów wciąż wygląda dobrze, jeśli chodzi o liczbę zakażeń – nie jest to jednak miarodajny wskaźnik, bo w każdym kraju jest inna polityka testowania. U nas testuje się mało, przede wszystkim osoby z objawami wskazującymi na COVID-19. Dobrym wskaźnikiem są liczby hospitalizacji i zgonów – choć i te w przypadku Białorusi i Rosji są zdaniem ekspertów zaniżane z przyczyn propagandowych. Biorąc to pod uwagę, także w przypadku tych parametrów jesteśmy jeszcze w relatywnie dobrej sytuacji.

Jednak zakażenia ciągle w Polsce rosną, choć w wolniejszym tempie niż rok temu. Na naszym wykresie porównującym jesienne fale 2020 i 2021 widać, jak rok temu zaczęły już spadać - ale wtedy zamknęliśmy szkoły, centra handlowe, restauracje.

Poza tym fala wywołana Deltą zaczęła się w Rosji, na Ukrainie czy na Litwie wcześniej niż w Polsce. Obecną sytuację tych krajów można by potraktować jako ostrzeżenie – epidemiologia dobrze już zbadała, że im wcześniej falę dusi się w zarodku, tym większy osiąga się w tym sukces. Rząd Mateusza Morawieckiego jednak tego zrobić nie zamierza, w obawie przed naruszeniem kruchej sejmowej większości i odpływem „antyszczepionkowego" elektoratu.

W tej chwili w szpitalach jest już ponad 11 tys. chorych na COVID-19, ponad 900 osób wymaga respiratora.

Od 1 września zmarły już na tę chorobę w Polsce 2 632 osoby. Z wielu miejsc w Polsce spływają informacje o braku miejsc w szpitalach zarówno dla pacjentów covidowych, jak i cierpiących na inne schorzenia.

Jak to robią (prawie) wszyscy wokół nas

Jeśli wybierzemy się na wycieczkę przez wszystkie państwa, z którymi sąsiadujemy, okaże się, że jesteśmy „wyspą wolności", która może się porównywać tylko z Białorusią Łukaszenki. Pozostałe państwa walczą z epidemią zarówno ograniczając kontakty międzyludzkie, jak i ograniczając możliwości zarażania innych przez osoby niezaszczepione (wiemy, że zarażają w większym stopniu niż zaszczepieni z infekcją przełamującą). Przywileje dla zaszczepionych i zakazy dla niezaszczepionych są również zachętą do zaszczepienia się.

Rosja:

• liczba nowych zakażeń na 100 tys. mieszkańców: 267,85
• odsetek w pełni zaszczepionych: 33,98 proc.
• w pierwszym tygodniu listopada miał miejsce tygodniowy ogólnokrajowy lockdown: pracowały tylko te firmy i ci pracownicy, których obecność w miejscu pracy była konieczna do funkcjonowania państwa; w wielu regionach obowiązują zielone paszporty przy wejściu do restauracji lub centrów handlowych.

Litwa:

• liczba nowych zakażeń na 100 tys. mieszkańców: 977,37
• odsetek w pełni zaszczepionych: 64,52 proc.
• niezaszczepieni lub osoby nieposiadające negatywnego testu na COVID-19 mogą korzystać tylko z małych sklepów, w których nabywa się niezbędne do życia artykuły, chodzić do klubów sportowych i uczestniczyć w wydarzeniach kulturalnych, rozrywkowych, uroczystościach, targach w przestrzeniach zamkniętych (a także otwartych, jeśli uczestniczy ponad 500 osób).

Ukraina:

• liczba nowych zakażeń na 100 tys. mieszkańców: 528,68
• odsetek w pełni zaszczepionych: 18,54 proc.
• w strefach czerwonych, które obejmują m.in. obwód lwowski i kijowski, otwarte są tylko firmy, których działanie jest niezbędne – chyba, że 80 proc. pracowników jest zaszczepionych lub co 72 godziny poddają się testom. Zielone paszporty obowiązują w międzymiastowej komunikacji publicznej. W Kijowie mogą działać tylko te biznesy, których pracownicy są w pełni zaszczepieni lub testują się regularnie, a klienci muszą mieć zielone paszporty.

Słowacja:

• liczba nowych zakażeń na 100 tys. mieszkańców: 912,02
• odsetek w pełni zaszczepionych: 42,4 proc.
• prawie połowa kraju znajduje się w czarnej strefie, gdzie obowiązują najostrzejsze ograniczenia pandemiczne. Nie działają tam hotele, czy kluby fitness, a restauracje sprzedają jedzenie tylko na wynos. Osoby w pełni zaszczepione mogą uczestniczyć w uroczystościach rodzinnych do 100 osób i w zajęciach na basenie do 10 osób.

Czechy:

• liczba nowych zakażeń na 100 tys. mieszkańców: 709,44
• odsetek w pełni zaszczepionych: 57,29 proc.
• maseczki są obowiązkowe we wszystkich zamkniętych pomieszczeniach, także w zakładach pracy. Personel restauracji i barów sprawdza zielone certyfikaty.

Niemcy:

• liczba nowych zakażeń na 100 tys. mieszkańców: 314,16
• odsetek w pełni zaszczepionych: 66,52 proc.
• zielone paszporty wprowadziła właśnie Saksonia-Anhalt i oczekuje się, że inne landy pójdą jej śladem. Na uregulowania na poziomie federalnym trzeba będzie zapewne poczekać do czasu sformowania nowego rządu.

Białoruś:

• liczba nowych zakażeń na 100 tys. mieszkańców: 208,15
• odsetek w pełni zaszczepionych: 21,25 proc.
• prezydent Aleksander Łukaszenka co prawda nie powtarza już, że najlepszym lekarstwem na COVID-19 jest wódka, zmienił też zdanie na temat noszenia maseczek – teraz jego zdaniem to indywidualny wybór, a nie fanaberia. Jednak ostatnio internet obiegł film, na którym pracownica mińskiej apteki na polecenie władz zdrapuje z drzwi naklejkę z prośbą, by wchodzić do niej w maseczkach. Jednym słowem, w Bielarusi COVIDa niet.

Polska:

• liczba nowych zakażeń na 100 tys. mieszkańców: 298,49
• odsetek w pełni zaszczepionych: 53,07 proc.
• nadal obowiązuje, choć często nieprzestrzegany, nakaz noszenia maseczek w zamkniętych miejscach publicznych oraz również rzadko przestrzegany limit osób niezaszczepionych w miejscach publicznych.

W tej sytuacji szczególnie brzmi ujawniona właśnie na stronie poufnarozmowa.com korespondencja, w której Tomasz Matynia, szef Centrum Informacyjnego Rządu, proponuje w marcu 2021 roku, by wszystkie służby podczas weekendu zabrały się za kontrolowanie przestrzegania pandemicznych ograniczeń. „Spróbujmy chociaż na jeden weekend pokazać, że to państwo działa i nie przymyka oczu na wszystko." - proponuje Morawieckiemu Matynia.